دالان جهت

بعضی از مکان­ ها، جای ماندن نیستند محل عبور و گذر هستند. این مکان ­ها بیشتر مخاطب را قرار است به مکان و فضای دیگری سوق بدهند. مکان جدید که در آن نسبتی چندان با مکان قبلی ندارد ولی این گذرگاه از سویی به فضای قبلی متصل است و از سوی دیگر به فضای جدید. اگر چه محل ماندن نیست ولی اتفاقا جهت دارد. البته می ­تواند بر اساس انتخاب فرد دو جهت کاملا مخالف را همزمان داشته باشد. از اتفاق هر دو جهت هم کارکرد تقریبا یکسانی دارند تنها جای مبدا و مقصد در آن تغییر کرده است. در تصویر این یادداشت که از ورودی و دالان مسجد جامع تهیه شده است. عده­ای از حیاط مسجد خود را به بیرون و فضای بازار می رسانند و عده­ای هم از بازار به مسجد و حیاط و زیبایی ­های آن پناه می­ برند. جالب این است برای بیرون آمدن از مسجد حتما ابتدا باید دالان را به سمت داخل طی کرده باشی تا بتوانی در جهت بیرون آمدن حرکت کنی ولی برای داخل شدن لازم نیست ابتدا از مسجد بیرون آمده باشی، می­ توانی هر جای دیگری هم بوده باشی و خودت را برسانی دم در و قصد کنی بیایی داخل. این گذرگاه تاریخی، انسان را در چند جهت به داخل لایه­ های تاریخ هم می ­برد. ابتدا دوره ­های ساخت مسجد و بعد لایه ­های مفهمومی تاریخی که به واسطه مراسم­ های اجرا شده در مسجد، در ذهن مخاطب ساخته می­شود. مناره ایوان جنوبی چون شاهدی بر این گذر در دور دست ایستاده است و مردم بدون اینکه بدانند زیر نگاه آن گلدسته ایستاده اند، به رفت و آمدنشان ادامه می­دهند. داخل می ­شوند و هنر هنرمندان بیش از هزار سال اصفهان و ایران را می­ بینند. البته فجایعی چون آتش سوزی و خون ریزی ­ها را هم می ­توان از لابلای این آجرها شنید. بیرون می ­آیند تا به بازار برسند و ببینند قیمت ها نسبت به دفعه قبلی که آنها را دیده ­اند، چقدر تغییر کرده است؟ بازار درست دیوار به دیوار مسجد، منتظر افرادی است که از آن بیرون می ­آیند. جالب آنکه نه مسجد محل ماندن دائمی است و نه بازار ولی هر دو اصالت دارند و در زندگی مردم نقش بزرگی را ایفا می­ کنند. شاید گردشگر برای دیدن مسجد جامع برود ولی عموم بازدید کنندگان این مکان، نمازگزاران هستند که برای انجام عبادت به این مکان می­ آیند. ولی افراد بسیاری هستند که تنها برای پرسه زدن، بازار را انتخاب می­ کنند. تصویر این یادداشت در ساعت 21 و 20 دقیقه روز پنجشنبه 7 تیرماه تهیه شده است. چه مکان­های دیگری را در اصفهان می­ شناسید که می ­تواند این نقش را ایفا کند؟