چهار مربی، یک حکم تاریخی؛
وقتی فوتبال ایران از سایه خرافه عبور می‌کند
فوتبال ایران، این روزها در میانه طوفانی از جنجال و افشاگری قرار گرفته است. محرومیت چهار مربی سرشناس به دلیل استفاده از طلسم و اعمال خرافی، نه‌تنها تکانه‌ای در لیگ برتر ایجاد کرد، بلکه پرده از زخمی کهنه در ورزش کشور برداشت.
اصفهان امروز_شهرزاد فلاح: فوتبال ایران، این روزها در میانه طوفانی از جنجال و افشاگری قرار گرفته است. محرومیت چهار مربی سرشناس به دلیل استفاده از طلسم و اعمال خرافی، نه‌تنها تکانه‌ای در لیگ برتر ایجاد کرد، بلکه پرده از زخمی کهنه در ورزش کشور برداشت. اکنون، نگاه‌ها به تصمیمی دوخته شده که می‌تواند آغازگر عصر تازه‌ای از شفافیت، علم‌گرایی و پاکی در مستطیل سبز باشد.
در یکی از کم‌سابقه‌ترین تحولات تاریخ لیگ برتر، سازمان لیگ فوتبال ایران در اقدامی قاطع و بی‌سابقه، چهار مربی شناخته‌شده را به دلیل دخالت در پرونده‌هایی مرتبط با جادو، طلسم و اعمال خرافی از ادامه فعالیت محروم کرد. این حکم، که پس از تحقیقات گسترده، جمع‌آوری اسناد و بررسی شواهد میدانی صادر شد، نه‌تنها فضای فوتبال ایران را به لرزه انداخت، بلکه بار دیگر پرسشی جدی را به سطح رسانه‌ها آورد: آیا جادو و خرافه در فوتبال ایران یک توهم است یا واقعیتی پنهان؟
جادو در فوتبال: توهم یا واقعیت؟
فوتبال حرفه‌ای، حتی در بالاترین سطح، همیشه عرصه‌ای مملو از فشار و اضطراب بوده است. پیروزی و شکست، نه‌تنها سرنوشت امتیازات جدول را رقم می‌زند، بلکه مستقیماً بر آینده شغلی مربیان، قرارداد بازیکنان، بودجه باشگاه‌ها و اعتبار مدیران تأثیر می‌گذارد. همین فشار می‌تواند برای برخی افراد وسوسه‌ای ایجاد کند تا فراتر از تمرین، تاکتیک و برنامه‌ریزی علمی، به ابزارهایی غیرمتعارف و غیرعلمی متوسل شوند.
از نظر روان‌شناسی ورزشی، حتی اگر جادو و طلسم حقیقت عینی نداشته باشد، باور به وجود «نیرویی خارج از کنترل» می‌تواند اثرات جدی بر عملکرد تیم‌ها داشته باشد. چنین تصوری ممکن است در یک تیم ایجاد اعتمادبه‌نفس کاذب و در تیم دیگر اضطراب و بی‌تمرکزی ایجاد کند؛ عواملی که سرنوشت مسابقه را تغییر می‌دهند.
صحنه‌هایی که هرگز فراموش نمی‌شوند
در فصل گذشته، ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد که بحث‌های گسترده‌ای به همراه داشت. در این تصاویر، مردی ناشناس و ساده‌پوش به آرامی به پشت دروازه تیم حریف نزدیک شد و مایعی را بر محوطه جریمه پاشید. هرچند باشگاه مربوطه هرگونه ارتباط با او را رد کرد، اما شایعه حضور یک «دعانویس اجاره‌ای» برای ایجاد تأثیر روانی بر حریف، بلافاصله میان هواداران و رسانه‌ها گسترش یافت.
پیش از این نیز، روایت‌هایی از مربیان و بازیکنان پیشکسوت وجود داشت که از استفاده برخی تیم‌ها از پارچه‌های دعا، خاک‌های خاص یا حضور ثابت دعانویسان در آستانه مسابقات مهم سخن می‌گفتند. این شواهد نشان می‌دهد که موضوع، صرفاً به داستان‌های حاشیه‌ای محدود نیست.
چرا برخی به جادو پناه می‌برند؟
کارشناسان سه دلیل عمده برای گرایش به این رفتار برمی‌شمرند:
-
فشار سنگین نتیجه‌گیری: شکست در یک مسابقه می‌تواند جایگاه مربی، بودجه باشگاه و برنامه‌های فصل را برهم بزند.
-
ریشه‌های فرهنگی: باورهای خرافی که در برخی مناطق جزئی از زندگی روزمره است، به طور طبیعی به ورزش نیز سرایت کرده است.
-
ضعف نظارت و قوانین سختگیرانه: نبود مقررات روشن و کنترل جدی، امکان ادامه این اقدامات را فراهم می‌کند.
تأثیر بر بازیکنان و هواداران
باور به طلسم و جادو، حتی در حد شایعه، می‌تواند روحیه و تمرکز بازیکنان را دستخوش تغییر کند. بازیکنی که احساس می‌کند تحت تأثیر نیرویی ماورایی قرار دارد، ممکن است انگیزه و تمرکز خود را از دست بدهد. از سوی دیگر، هوادارانی که به این باور دامن می‌زنند، می‌توانند فضای استادیوم را متشنج کنند و به التهاب بیهوده بیفزایند.
راهکارها برای عبور از این سایه
برای پاک‌کردن فوتبال ایران از این پدیده و بازگرداندن اعتبار حرفه‌ای لیگ، چند اقدام ضروری است:
-
آموزش و فرهنگ‌سازی: ارتقای آگاهی مربیان، بازیکنان و مدیران درباره اثرات روانی خرافات.
-
مدیریت شفاف: کاهش فشار بی‌منطق نتیجه‌گیری با برنامه‌ریزی درست و حمایت مداوم از کادر فنی.
-
تمرکز بر علم و مهارت: بازگشت به اصول علمی تمرین، آنالیز و تاکتیک.
-
نظارت قاطع: جلوگیری از ورود افراد مشکوک و اعمال خارج از قوانین به فضای مسابقه.
پایان یک باور یا آغاز یک مسیر تازه؟
جادو و طلسم در فوتبال ایران، بیش از آنکه پدیده‌ای فیزیکی باشد، زخمی فرهنگی و روانی است که سال‌ها نادیده گرفته شده است. محرومیت چهار مربی اخیر، می‌تواند آغازگر حرکتی بزرگ باشد؛ حرکتی که فوتبال ایران را از سایه خرافات بیرون آورده و به مسیر علم، شفافیت و رقابت سالم هدایت کند. آینده این مسیر، به پایداری تصمیم‌گیران و اراده جمعی فوتبال وابسته است؛ اراده‌ای که اگر شکل بگیرد، می‌تواند جایگاه ایران را در فوتبال حرفه‌ای جهان ارتقا دهد.