صنایع دستی و سوغات اصفهان | بهترین خریدها از نصف جهان

وقتی به اصفهان می روید و در کوچه‌پس‌کوچه‌های نصف جهان و میدان باشکوه نقش جهان قدم می زنید، سخت است که برای عزیزان‌تان یادگاری از این شهر پرشکوه نبرید. صنایع دستی و سوغات اصفهان، از خاتم‌کاری ظریف و فیروزه‌کوبی چشم نواز تا گز پر پسته، پولکی‌های ترد زعفرانی، نه‌فقط هدیه‌ای برای دوستان و خانواده، بلکه تکه‌ای از فرهنگ و تاریخ این شهر زیبای ایران اند. در این مقاله، شما را به سفری در قلب بازارهای اصفهان می‌بریم تا با بهترین صنایع دستی و سوغات اصفهان آشنا شوید و با انتخاب درست تعدادی از آنها را برای به‌یادماندنی کردن سفرتان خریداری کنید.

 

1- میناکاری اصفهان: هنری فاخر با رنگ‌های جادویی

اصفهان تجلی‌گاه هنر مینا کاری است. میناکاری اصفهان از محبوب‌ترین و فاخر‌ترین هنر دستی مردمان این شهر به شمار می‌آید. این هنر ترکیبی از فلز و رنگ آمیزی است. در میناکاری، طراحی‌ها و نقوش سنتی با دقت و مهارت هرچه تمام‌تر بر روی فلزاتی همچون مس، نقره و طلا حکاکی می‌شوند. آبی، فیروزه‌ای و سبز، پرتکرارترین رنگ‌ها در این هنر هستند. در واقع میناکاری با این رنگ‌ها در ذهن اکثر افراد ماندگار شده است.

اگر بخواهیم دیدی کلی بر فرایند هنر زیبای میناکاری داشته باشیم، باید گفت که این هنر از ۶ مرحله تشکیل شده است. در قدم اول سطح فلز تمیز و صیقلی می‌شود. پس از آن لایه‌ای لعاب مخصوص روی فلز زده می‌شود. قدم سوم شامل طراحی و رنگ آمیزی است. در قدم چهارم و پنجم رنگ‌ها خشک می‌شوند و برای پخت به کوره منتقل می‌شوند. در مرحله آخر فلز از کوره خارج و رنگ‌ها تثبت می‌شوند.

در گذشته میناکاری به طور ویژه و اختصاصی فقط در تولید جواهرات و ظروف به کار گرفته می‌شد؛ اما امروزه از این هنر بسیار زیبا برای تولید تابلو‌ها، ساعت‌های دیواری، تزئینات مختلف، قاب‌ها و... بهره برده می‌شود. میناکاری از پرطرفدارترین صنایع دستی و سوغات اصفهان است.

2- قلم‌زنی: حکاکی ظریف روی فلزات ارزشمند

یکی دیگر از هنرهای دستی اصیل مردم هنرمند و هنردوست اصفهان، هنر ظریف و سخت قلم زنی است. در این هنر از ابزارهای قلم زنی مانند: قلم، چکش، سنباده و... برای حک کردن نقوش مختلف بر فلزاتی همچون برنج، مس، نقره و طلا استفاده می‌شود.

قلم زنی برای تولید ظروف تزئینی و مصرفی بسیار زیادی همچون سینی‌ها، گلدان‌ها، تابلوهای هنری و زیورآلات نیز به کار می‌رود. هنر قلم زنی به مهارت، دقت، صبر و ذوق هنری نیاز دارد. همه این عوامل در کنار یکدیگر سبب شده است که این هنر در جهان با نام اصفهان شناخته شود. معمولا مسافرانی که با خرید بلیط هواپیما کیش اصفهان به این شهر سفر کرده اند، این سوغات ارزشمند را برای هدیه دادن به عزیزان شان خریداری می کنند.

صنایع دستی قلم زنی برای این که تولید شوند و به دست مصرف کننده برسند، باید از پنج مرحله عبور کنند. در مرحله اول طرح مدنظر انتخاب و بر روی فلز پیاده می‌شود. در مرحله دوم هنرمند با استفاده از ابزارهای اختصاصیش، طراحی را بر روی فلز حک می‌کند. در مرحله سوم اگر قلم زنی به رنگ آمیزی نیاز داشته باشد، انجام می‌شود. مرحله نهایی نیز شامل پولیش و درخشان کردن است تا طرح‌ها به زیبایی تمام، نمایان شوند.

سالانه افراد زیادی از نقاط مختلف ایران این هنر بومی اصفهان را به عنوان سوغات به شهر خود می برند. پس اگر برنامه برگشت خود را چیده اید، و بلیط هواپیما اصفهان کیش را خریده اید، می توانید این سوغات ارزشمند را خریداری کنید و دست خالی به شهرتان باز نگردید!

3- خاتم کاری، هنرمندانه ترین صنایع دستی

خاتم کاری از آن دسته هنرهایی است که هر جایی دیده شود، بیننده را به یاد شهر پر رمز و راز اصفهان می‌اندازد. یکی از برجسته‌ترین صنایع دستی و سوغات اصفهان خاتم‌کاری است. این هنر ظریف و دقیق از کنار هم قرار دادن قطعات ریز و از متریال چوبی، فلزی و یا حتی استخوانی تشکیل می‌شود. ملزومات اصلی خاتم کاران و هنرمندان فعال در این حوزه، داشتن صبر و شکیبایی در کنار ذوق هنری فراوان است، زیرا خاتم کاری از آن دسته هنرهایی است که زمان‌بر است و به صبوری نیاز دارد. از این هنر در تزیین ظروف مختلف، جعبه‌ها، گلدان‌ها، قاب‌ها و... بهره برده می‌شود.

برای این که اثر هنری تحت عنوان خاتم به عرصه فروش و یا نمایش گذاشته شود، باید مراحل متعددی را طی کند. به این منوال است که بعد از مشخص شدن مواد مورد نیاز، قطعات ریز با اشکال مختلف (براساس طرح نهایی) تولید می‌شوند. سپس هنرمندان، این قطعات ریز را با طراحی خاصی کنار یکدیگر قرار می‌دهند. پس از تکمیل شدن طرح، نوبت به سمباده کشیدن و صاف کردن سطح کار است. در نهایت نیز برای حفاظت از کار و ماندگاری طولانی مدت، از لاک یا پوشش محافظ استفاده می‌شود.

4- اشیاء فیروزه‌کوبی از سوغات لوکس اصفهان

فیروزه‌کوبی یکی دیگر از صنایع دستی و سوغات اصفهان است. سنگ‌های فیروزه با رنگ و زیبایی خود می‌توانند جلوه‌ای جدید به اشیا ببخشند و آن‌ها را به کالای فاخر و لوکس تبدیل کنند. فیروزه‌ها با دقت و مهارت بر روی سطوح فلزی مانند برنج و مس قرار داده می‌شوند. از این هنر برای زینت بخشیدن به اشیای دکوری همچون ظروف، قاب‌ها، جعبه‌ها، آینه‌ها، گلدان‌ها و... استفاده می‌شود. اگر قصد دارید به اصفهان سفر کنید و از نزدیک شاهد این هنر شگفت‌انگیز باشید، می‌توانید با رزرو بلیط پرواز به نصف جهان، تجربه‌ای بی‌نظیر از تماشا و خرید این سوغات لوکس داشته باشید.

5- مس گری، قدیمی‌ترین هنر نصف جهان

مس گری یکی از قدیمی‌ ترین هنرهای مردم این مرز و بوم است. هنرمندان با استفاده از مس، ظروف و اشیای ارزنده‌ی مختلفی را می‌سازند. اشیای مسی تولید شده توسط مس گران بسیار متنوع است و از بین تمامی آن‌ها می‌توان به سینی‌، آینه و شمعدان، قاب‌ها، ظروف آشپزخانه و دکوری‌ها اشاره کرد.

6- گز، بهترین سوغات خوراکی اصفهان

صنایع دستی و سوغات اصفهان فقط آثار هنری ساخته‌ی دست هنرمندان نیست. این شهر مملو از شگفتی است و در هر زمینه‌ای از جمله خوراکی و شیرینی نیز، حرفی برای گفتن دارد. گز یکی از شناخته‌شده‌ترین شیرینی‌ها اصفهان است. این خوراکی خوشمزه و محبوب از ترکیباتی مانند: شکر، گلاب، مغز پسته یا بادام و گزانگبین که ماده‌ای چسبناک، شیرین و گیاهی است، تشکیل می‌شود.

گز مرغوب اصفهان طعم بی‌نظیری دارد و نظر هر دوست‌دار شیرینی را به خود جلب می‌کند. گز در بسته‌بندی شکیل عرضه می‌شود و یک محصول خوراکی صادراتی است. 

7- پولکی، سوغاتی خوشمزه اصفهان

گز تنها شیرینی ممتاز و محبوب اصفهان نیست. پولکی نیز از خوراکی‌های شیرین اصفهان محسوب می‌شود که طعم خاص و متفاوتی دارد. پولکی از شکر و آب لیمو تهیه می‌شود. این شیرینی نیز در نوبه‌ی خود هنر دست مردمان اصفهان است که می‌توانند از مواد ساده‌ای مانند شکر و آبلیمو، خوراکی خوشمزه‌ای همچون پولکی تولید کنند. این شیرینی به دلیل طعم خوب و بافت تردی که دارد، بسیار محبوب و پرطرفدار است.

سفری به یاد ماندنی با سوغات معروف اصفهان

وقتی از بازارهای پرجنب‌وجوش نقش جهان قدم‌زنان به خانه بازمی‌گردید، یک جعبه گز معطر یا ظرفی میناکاری‌شده نه‌تنها هدیه‌ای برای عزیزان‌تان، بلکه تکه‌ای از روح و تاریخ اصفهان است. صنایع دستی و سوغات اصفهان، از خاتم‌کاری‌های ظریف تا پولکی‌های ترد زعفرانی، روایت‌گر هنر و فرهنگ این شهراند که در هر گوشه‌ی نصف جهان می‌درخشند. امیدواریم این مقاله راهنمایی خوبی برای خرید شما در سفر به اصفهان باشد.