بازاربی رونق صنایع دستی اصفهان درنوروز

 

بنا به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان ۳۵ بازارچه موقت صنایع‌دستی نوروزی و  600غرفه فروش ،هم زمان با نوروز در نقاط مختلف استان اصفهان برپا شد که میزان فروش آنان بالغ  بر۲۵۰ میلیارد ریال بوده است. عددی که نسبت به سال گذشته نشان از استقبال گردشگران از بازارچه‌های صنایع‌دستی دارد.

دراین حال، اصفهان استانی است که تولید کننده یک سوم صنایع دستی جهان و با عنوان شهر خلاق صنایع‌دستی شناخته می

شود.

منطقه ای که متنوع‌ترین وجذاب ترین، صنایع‌دستی را در خودجای‌داده وعلی رغم استقبال بیشتر گردشگران نسبت به سال گذشته  اما انتظار می‌رفت نوروز امسال، پس از مدت‌ها رکود،بارونق بسیار بیشتری در این بازار مواجه باشیم. که گویا به گفته فعالانش به دلیل گرانی وتورم موجود ،تمایل زیادی از سوی گردشگران، نسبت به خرید این محصولات نشان داده نشده است.

موضوعی نگران‌کننده که هشداری جدی برای ادامه حیات چنین صنعت پر قدمت، ارزشمند و درآمدزایی بشمار می‌رود.

 

گرانی ارز، کاهش کیفیت و استاندارد نبودن

 

گرانی مواد اولیه ، ناآشنایی هنرمندان با سلایق بازارهای هدف، افزایش مالیات، رکود اقتصاد جهانی، فقدان تبلیغات و بازاریابی مناسب، نبود بسته‌بندی مناسب، عدم آشنایی توریست‌های خارجی با صنایع‌دستی کشور و مهم تراز همه رکود گردشگری ازجمله چالش‌هایی است که حوزه صنایع‌دستی را به احاطه خود درآورده و موجب فاصله گرفتن این هنر- صنعت از جایگاه واقعی‌اش شده است.

قابل تامل آنکه این بی رونقی برای اصفهان که آوازه صنایع‌دستی آن در روزگاری نه‌چندان دور در اقصی نقاط دنیا پیچیده بود بحث برانگیزتروالبته آسیب زا تر هم است. 

امروز، نقش جهانی که مهد هنرو صنایع‌دستی بود و مرکزی برای گرد هم‌آیی هنرمندان کشور و حتی جهان بشمار می آمد خالی‌تر از همیشه در انتظار همان دورانی است که به‌راستی جای سوزن انداختن در میان خریدارانش نبود.

شاید گذر زمان، سلایق افراد را تغییر داده است و یا آنکه گرانی این اقلام، باعث بی‌ میلی به خرید می‌شود و خلاصه آنکه ذوق و سلیقه هنری ایرانی به‌ندرت در خانه‌های ایرانی مشاهده می‌شود.

هنرمندان صنایع‌دستی اصفهان نیز با گلایه‌مندی از رکود این بازار، دلایل اصلی این اتفاق را به کاهش توان مالی مردم و کاهش ورود گردشگر گره می‌زنند.

چالش‌هایی که در طول این سال‌ها با شروع تحریم‌ها و کاهش ورود گردشگران ،نمایان وبه تدریج عمیق ترشد.

به‌طوری‌که فعالان بسیاری از این حرفه ناامید و ترجیح به تعطیلی، تغییر شغل و یا مهاجرت داده‌اند.

 

خرید صنایع‌دستی در کمترین میزان

به گفته فعالان و کارشناسان صنایع‌دستی از 200 نوع صنایع‌دستی اصفهان، اکنون نیمی از آن‌ها هم تولید نمی‌شود آن بخشی هم که در حال تولید است به‌طور نیمه‌جان، حیات خود را حفظ کرده است.

مجدالدین تاج رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان در گفتگوبا اصفهان امروز با اشاره به ورود گردشگران فراوان به اصفهان در نوروز امسال می‌گوید: متأسفانه شرایط اقتصادی ناخوش وقدرت مالی پایین مردم، خرید صنایع‌دستی را به کمترین میزان خود رسانیده است.

او بیان می‌کند: عدد اعلام شده برای خرید صنایع دستی ازاستانی مانند اصفهان در ایام نوروز،بسیار ناچیز است. درحالی که اگر شرایط مناسب بود با وجود تنوع کالای این استان ،میزان فروش بسیار بالاتری را تجربه می کردیم.

و یاد آور می شود:  به‌طورمعمول، مسافران اگر هزینه‌ای هم می‌کنند برای اقامت و خوراک است و کمتر به سراغ خرید صنایع‌دستی می‌آیند و اگر استقبالی هم باشد در مقدار اندک وخریدهای کوچک است.

این مسئول می گوید: گرانی ارز وتاثیری که بر قیمت مس داشته است از دلایل اصلی افزایش قیمت این محصولات ودرنتیجه کاهش خریدار است.

او توضیح می دهد: با توجه به اینکه ماده اولیه اغلب صنایع‌دستی را مس تشکیل می‌دهد اما با گرانی ارز، این مواد اولیه هم افزایش قیمت زیادی داشته تا جایی که موجب گرانی نهایی محصول وازدست رفتن رقابت ما دربازار های خارجی شده

است. همچنین به دلیل دشواری‌های اقتصادی، مردم داخل کشور هم، استقبالی از خرید این محصولات نمی‌کنند. براین اساس بازار داخل و خارج تحت تأثیر افزایش نرخ دلار، بدون مشتری است.

این فعال تاکید می‌کند: این موضوع ضرر سنگینی را به فعالان صنایع‌دستی وارد آورده است. به‌طوری‌که اگر در ایام نوروز، فروشی هم داشته‌اند با توجه به افزایش نجومی ارز در مدت اخیر،صرفه‌ای دربر نداشته است.

مجد اظهارمی کند : در حالی صنایع‌دستی اصفهان بدون مشتری مانده است که تقریباً دوسوم از صنایع‌دستی کل کشور در این استان تولید می‌شود، به‌علاوه از ۶۰۲ رسته‌ای که در یونسکو ثبت‌شده

است حدود ۲۰۰ رسته آن متعلق به اصفهان است.

و می‌افزاید: درواقع کسب رتبه سوم صنایع‌دستی دنیا توسط ایران به‌واسطه استان اصفهان بوده است.

این فعال بیان می‌کند: باوجود چنین قابلیت وویژگی های برتر درزمینهٔ تولید صنایع‌دستی، به مرحله‌ای رسیده‌ایم که کمتر فردی راغب برای ورود به این حوزه است بسیاری از افراد هم

در حال خارج شدن از این حرفه هستند که این موضوع تهدید بزرگ برای حیات این امانت هزاران ساله محسوب می‌شود.

او در ارتباط با چشم انداز بازار صنایع دستی درادامه سال می گوید: قطعا با تداوم شرایط فعلی چشم انداز مثبتی وجود ندارد وبر تعداد هنرمندان خارج شده ازاین حرفه افزوده خواهد شد.

این مسئول تصریح می کند: اگر خواستار رونق صنایع دستی هستیم برنامه ریزی بسیار قوی تری را درحوزه فروش ،بازریابی وصادرات ،نیاز داریم.

و ادامه می دهد: درحوزه داخلی نیازمند رونق گردشگری هستیم زیرا این حرفه وابستگی بالایی به صنعت گردشگری دارد،

وبخش دیگری از رونق را هم می بایست ازطریق صادرات و جذب کشورهای هدف بدست آوریم. علاوه برآنکه برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در خارج از کشور با حمایت دولت از فعالان این حرفه راهکاری برای بازریابی محصولات داخل در خارج از کشور است.

 

گام‌هایی جدی ترلازم است

زخم عمیق تحریم‌ها ودربرهه ای هم کرونا  بر حوزه صنایع‌دستی غیرقابل‌انکار است. دلایلی که ضمن کاهش مراودات بین‌المللی، و شدت گیری قیمت‌ها، گردشگران داخلی را هم برای سفر وخرید با موانع فراوان روبرو نمود.

وحالا نیز در ادامه آن شرایط، بازار داخلی صنایع‌دستی همچنان بی‌رمق و هنرمندان این صنعت درجدال با مشکلات ناشی از این وضعیت، ناامید تراز هرزمان هستند.

برخی حمایت دولت، عده‌ای دیگر، برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و برخی هم تغییراتی در تولیدات متناسب با سلایق جهانی را به‌عنوان راه‌حل، مطرح می‌کنند.

در این میان آنچه واضح است قابلیت‌های فراوان صنایع‌دستی این استان، تنوع، کیفیت و قدمت این محصولاتی است که همواره در ردیف کالاهای صادراتی برتر استان قرارداشته اند و هنوز هم می‌توانند با فراهم‌ بودن زیرساخت‌های مناسب، ارائه تسهیلات و برنامه‌های حمایتی به یکی ازدرآمدزاترین ، محصولات کشور تبدیل ‌شوند.