چه کسی جانشین ابوبکر بغدادی خواهد شد؟

اصفهان امروز : هفته گذشته وزارت دفاع روسیه خبر از احتمال کشته شدن البغدادی در یک حمله هوایی را داد و احتمال این رخداد را نزدیک به 100 درصد اعلام کرد؛ اما گروه‌های مسلح و بسیاری از مقامات محلی دراین‌باره تردید دارند. «رایان دیلون» سخنگوی ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش در نشستی در پنتاگون گفت: هنوز شواهد قطعی از مرگ البغدادی در دست نیست. هنوز عده‌ای این مسئله را تائید و عده‌ای نیز تکذیب می‌کنند. حجت‌الاسلام علی شیرازی نماینده ولی‌فقیه در سپاه قدس خبر کشته شدن بغدادی را تائید کرده است. همچنین نشانه‌هایی هم مبنی بر به هلاکت رسیدن وی وجود دارد. ابو قتیبه (خطیب داعش در تلعفر) روز جمعه در خطبه‌های نماز وقتی نام البغدادی را در خطبه‌اش آورد، به گریه افتاد و سپس سکوت کرد و آنگاه چند آیه از قرآن کریم را خواند و بعدازآن اشتباهی لفظی مرتکب شد که احتمالاً نشانه کشته شدن البغدادی است. ابوبکر بغدادی مرد شماره یک داعش بود که از زمانی که خود را خلیفه معرفی کرد تنها یک‌بار در ژوئن 2014 در میان عموم ظاهر و به ترسناک‌ترین تروریست دنیا بدل شد. «ابراهیم عواد ابراهیم القدری السامرائی» معروف به ابوبکر بغدادی در سال 1971 در شهر سامرای عراق به دنیا آمد. او در خانواده‌ای از طبقه متوسط بزرگ شد. ابوبکر دوره کارشناسی خود را در دانشگاه بغداد گذراند. وقتی در سال 1996 از دانشگاه بغداد فارغ‌التحصیل شد برای دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه اسلامی تازه تأسیس صدام حسین ثبت‌نام کرد. در سال 1999 دوره کارشناسی ارشد را به پایان رساند و بلافاصله وارد دوره دکتری شد. بغدادی در دوران دانشجویی به اخوان المسلمین پیوست. او به‌مرور به اندیشه‌های افراطی روی آورد و در سال 2003 هم‌زمان با حمله آمریکا به عراق، گروه نظامی «جیش اهل سنه و جماعه» را برای مبارزه با آمریکایی‌ها پایه‌گذاری کرد. اختلاف بین شیعیان و سنی‌های عراق آغاز کار البغدادی بود. او و نیروهایش ازجمله گروه‌های زیادی بودند که در این جنگ به نفع سنی‌ها به القاعده پیوستند. ابومصعب الزرقاوی رهبر اردنی القاعده عراق در سال 2006 کشته شد و در اواخر همان سال القاعده عراق به دولت اسلامی عراق تغییر نام داد. طبق مدارج قدرت پس‌ازآن ابوعمر البغدادی رهبر گروه شد اما ابوبکر البغدادی که دارای مدرک دکتری علوم اسلامی از دانشگاه بغداد بود توانست خیلی زود خود را به کانون قدرت نزدیک کند و با کشته شدن ابوعمر در سال 2010 او رهبری گروه را به دست گرفت. البغدادی ضمن تلاش برای افزایش قدرت گروهش در عراق، جبهه النصره را هم در سوریه برای مبارزه با اسد تشکیل داد. ابوبکر البغدادی در سال 2013 نیروهای خود در عراق و سوریه را با نام دولت اسلامی عراق و شام یکپارچه کرد. در سال 2014 بغدادی در مسجد بزرگ موصل سخنرانی کرد و تشکیل گروه داعش را رسماً اعلام و خود را خلیفه نامید. اینک که خبرهای کشته شدن بغدادی همه‌جا را فراگرفته همه به این فکر هستند که چه کسی جانشین وی خواهد شد. عده‌ای معتقدند که احتمال دارد یکی از دو فرمانده ارشدش جانشین او شوند. هر دو فرمانده در دوران صدام حسین افسران ارتش عراق بودند. کارشناسان «ایاد العبیدی» و «ایاد الجمعلی» را دو گزینه اصلی برای جانشینی می‌دانند. العبیدی مشهور به فاضل حیفا که پنجاه سال دارد به‌عنوان وزیر جنگ خدمت کرده است. الجمعلی در پایان دهه چهارم زندگی است و رئیس سازمان امنیتی است. هر دو نفر در سال 2003 به شورشیان سلفی در عراق پیوستند. پس از حمله هوایی سال 2016 که در آن معاونان سابقش «ابوالعلی الانباری»، وزیر جنگ چچن «ابو عمر الشیشانی» و مبلغ سوریه «ابو محمد العدنانی» کشته شدند، این دو نفر به مشاوران ارشد البغدادی تبدیل شدند. البته نام دیگری که به عنوان یکی از گزینه‌های موردنظر بغدادی برای جانشینی‌اش به گوش خورده است، «عمر المهدی زیدان» اردنی است که بانام «ابو منذر اردنی» نیز شناخته می‌شود. او یکی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان جهادگرای سلفی است. او دارای مدرک کارشناسی شریعت از دانشگاه اردن است و در میانه های دهه ۱۹۹۰ به همراه تعداد دیگری از رهبران سلفی، از جمله ابومصعب زرقاوی و ابومحمد المقدیسی زندانی شد. او در سال ۲۰۱۳ به داعش پیوست و بعدها به عنوان قاضی شرع و رئیس اداره قضایی داعش انتخاب شد. درصورتی که اخبار مربوط به کشته شدن البغدادی درست باشد از واکنش های داعش مشخص است که این گروه با بحران جانشینی روبرو شده است چرا که رفتارهای این گروه در مورد اخبار کشته شدن رهبرشان بسیار عجیب و گویای دستپاچگی آنها است. بنا به گفته منبعی که نامش فاش نشده است داعش ابوقتیبه را به دلیل اشاره‌اش به مرگ البغدادی به تلاش برای ایجاد فتنه داخلی متهم و در مرکز شهر تلعفر در آتش سوزاند.همچنین یک منبع محلی اعلام کرد داعش در اطراف شهر تلعفر بیانیه ای منتشر کرده و مجازات ۵۰ ضربه شلاق برای افرادی که درباره مرگ ابوبکر البغدادی سرکرده داعش سخن بگویند در نظر گرفته است. گفتنی است انتصاب رهبر جدید به رأی شورای هشت‌نفره نیاز دارد؛ اما به دلیل مسائل امنیتی دیدار نمی‌کنند و نظراتشان را از طریق پیک‌های معتمد اعلام می‌کنند. شش عضو این شورا عراقی، یک نفر اردنی و یک نفر سعودی هستند.