نظارت یونسکو بر روند مرمت کاخ چهلستون

شکوه و عظمت بناهای تاریخی، میدان های بزرگ، مساجد و کاخ های سلطنتی اصفهان همه ساله به ویژه در ایام تابستان و نوروز گردشگران زیادی را به سمت این کهن شهر می کشاند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، چهلستون یکی از باغ های تاریخی و بزرگ شهر اصفهان است که با وسعت ۶۷ هزار متر مربع در دوره شاه‌ عباس اول بنا نهاده شد.

در این باغ که در ابتدا به نام «باغ جهان نما» معروف بود، تالار میانی و غرفه های چهار گوشه ای قرار داشت اما پس از گذشت نیم قرن با دستور شاه عباس دوم طرح توسعه در آن اجرا شد و در ایوان شرقی چهلستون آینه کاری انجام و صحنه های بزم و رزم بر دیوار های آن نقش بست.

تزیینات نقاشی، آینه کاری و کاشی کاری دیوارها و سقف های تالار آینه، تالار هجده ستون، دو اتاق شمالی و جنوبی، ایوان های طرفین سرسرای پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار در این دوران انجام و باغ چهلستون به کاخی مجلل و باشکوه برای پذیرایی از میهمانان خارجی تبدیل شد.

کم کم با گذشت زمان بخش هایی از کاخ چهلستون نیاز به مرمت پیدا کرد و طی سالهای گذشته بخشی از این مرمت ها با دقت و درایت استادان اهل فن و هنر با وسواس خاصی انجام شد چرا که یک میلیمتر جابجایی در بناهایی مانند چهلستون به قیمت فرو ریختن کل ساختمان تمام می شود.

مرمت سقف ایوان چهلستون یکی از اقدامات مهم تعمیر سازه های چوبی اصفهان به شمار می رود که به منظور تثبیت تزئینات رنگی ایوان، پاکسازی گرد و غبار و لکه‌ها و رطوبت ناشی از نفوذ نزولات جوی، تطابق تزئینات پیشانی ایوان کاخ باسقف آن، رفع نواقص سازه‌ای و تعمیر قطعات ریزش یافته چوبی سقف ایوان در دستور کار میراث فرهنگی استان اصفهان قرار گرفته است.

مرمت ایوان چهلستون جزو پروژه های اولویت دار میراث فرهنگی اصفهان است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا می گوید: مرمت سقف ایوان چهلستون یکی از اقدامات مهم مرمت سازه های چوبی اصفهان است که پس از گذشت ۵ دهه بار دیگر تکرار می شود.

فریدون الهیاری تاکید می کند: استحکام بخشی دو پوش و ترمیم تزئینات سقف ایوان چهلستون از پروژه های بزرگ مرمتی استان اصفهان به شمار می رود که توسط استادان فن و هنر و مرمت کاران حرفه ای چوب اصفهان در حال اجرا می باشد.

وی با اشاره به اینکه نظارت بر انجام این پروژه توسط اساتید دانشگاه و کارشناسان خبره میراث فرهنگی انجام می شود، ادامه می دهد: البته یونسکو نیز نظارت جهانی خود را بر مرمت کاخ چهلستون دارد و بر روند اجرای کار نظارت می کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تصریح می کند: فعالیت ها در ایوان چهلستون از دو سال گذشته آغاز و مهمترین بخش آن شامل پیشانی و ضلع جنوبی ایوان انجام شده و مابقی ایوان به جزء ضلع شمالی آن در حال اجرا می باشد.

وی ابراز امیدواری می کند که تا پایان سال ۹۷ مرمت سقف ایوان چهلستون به نتیجه برسد.

الهیاری در خصوص میزان بودجه ای که برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده است، لظهارمی کند: در پروژه های بزرگ مرمتی فعالیت ها بر اساس ظرفیت های فنی و اجرایی انجام و اعتبارات لازم تامین می شود چرا که در مرمت بناهای تاریخی آنچه که در اولویت قرار دارد، حُسن انجام کار است.

وی می افزاید: مرمت ایوان چهلستون جزو پروژه های باز و اولویت دار میراث فرهنگی استان اصفهان به شمار می رود که تامین منابع آن به مرور انجام می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان می گوید: در پروژه های مرمت بناهای تاریخی، کار به گونه ای نیست که بتوان با استقرار چند تیم کار مرمت را سرعت بخشید و در زمانی مشخص به اتمام رساند بلکه باید با دقت کافی و به صورت مستمر انجام شود.

انعقاد قرارداد ۷۰۰ میلیون تومانی برای سازه چوبی و تزییات ایوان

به گفته مسؤل دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان و سرپرست گروه مرمت سقف ایوان کاخ چهلستون، مرمت ایوان چهلستون از دو سال پیش در دستور کار این سازمان قرار گرفته و جزو پروژه های اولویت دار شناخته شده است.

حسین یزدان مهر در گفتگو با خبرنگار ایمنا ادامه می دهد: در حال حاضر مرمت ایوان چهلستون و ایوان کاخ عالی قاپو در شورای فنی سازمان میراث فرهنگی در اولویت قرار گرفته اند.

وی با اشاره به اینکه در چهلستون باززنده سازی تزیینات ایوان و مرمت سازه چوبی آن زمان بر است، می افزاید: با توجه به اینکه شیر سرهای ایوان چهلستون دچار ایراد شده بودند، از دوسال پیش مرمت سازه چوبی شیر سرهای ایوان را همزمان با تزیینات آن که شامل نقاشی های دیواری بود، آغاز کردیم.

سرپرست گروه مرمت سقف ایوان کاخ چهلستون خاطرنشان می کند: خوشبختانه مرمت ضلع شرقی ایوان به اتمام رسیده و ضلع شمالی و جنوبی در حال انجام است.

وی با اشاره به اینکه تزیینات زیر سقف ایوان چهلستون به تازگی آغاز شده است، اظهار می کند: تاکنون حدود ۷۰۰ میلیون تومان در بخش سازه چوبی و تزیینات ایوان قرارداد منعقد و کار انجام شده است.

یزدان مهر یادآور می شود: تا مدتی قبل بر روی سازه های چوبی چهلستون، «استاد ابومسعودی» چوبکار مطرح کشور فعالیت می کرد و در حال حاضر نیز تعدادی از هنرمندان گرید دار که توسط معاونت میراث فرهنگی اداره کل برای تزیینات چوب و نقاشی ها تایید صلاحیت و معرفی شده اند، مشغول به کار هستند.

وی در خصوص زمان اتمام پروژه مرمت ایوان چهلستون اظهارمی کند: با توجه به ظریف کاری های فراوانی که در این پروژه وجود دارد، هدف این است که مرمت ها و تزیینات با حساسیت و دقت انجام شود و زمان حرف اول را نمی زند، اما با این حال پیش بینی می شود تا دو سال آینده کار به اتمام برسد.

‌

مسؤل دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تاکید می کند: کلیه فعالیت های مرمت ایوان چهلستون زیر نظر پایگاه های جهانی انجام می شود و کارشناسان ستادی پایگاه و ناظران یونسکو ماهیانه نظارت های لازم را انجام می دهند؛ البته نظارت عالیه هم توسط کارشناسان میراث فرهنگی انجام می شود.

بر خلاف اظهار نظر مسؤلان و متولیان امر که روند مرمت آثار تاریخی را طولانی مدت اعلام می کنند، شاهد بوده ایم که زمان انجام مرمت دیگر بناهای ارزشمند و تاریخی شهر اصفهان همچون کاخ عالی قاپو و گنبد مسجد امام (ره) سالهاست که علیرغم زمان زیادی که برای مرمت نیاز داشته اند، به دلیل مدیریت چندگانه در حصار داربست ها باقی مانده اند.

اکنون هم این نگرانی ها درباره ایوان چهلستون وجود دارد که آیا به راستی تا دوسال آینده مرمت آن به پایان می رسد!؟