نقش بافت در شکل‌گیری معنای اثر هنری

وقتی هنرمندی جرئت می‌کند و به ناگهان خودش را از جایگاه قبلی‌اش پایین می‌آورد و زبانش را به زبانی ابتدایی تقلیل می‌دهد -که اینجا هم باید به واژه ابتدایی به شکل دیگری نگاه کرد و شاید به‌جای آن، از واژه «متفاوت» استفاده کرد-، به این معنا است که جرئت می‌کند خودش را در معرض صحبت‌هایی ازاین‌دست قرار دهد، درواقع او می‌خواهد حرف‌هایی را که زیر خاکستر مانده، برانگیزد

علی میرزایی که نقاشی او بر روی دیوارهای اصفهان خبرساز شده، در نمایشگاه «دستان» به کوریتوری مرتضی بصراوی که اخیراً در نگارخانه بیان برگزار شد، هم اثری داشت.
احتمالاً همه هنرمندانی را که در نمایشگاه «دستان» اثری داشتند، بسیاری از فعالان هنری می‌شناسند، آثارشان را قبلاً دیده‌اند و می‌دانند زبان آثار آن‌ها معمولاً زبان خیلی ساده‌ای نیست، اما سؤال اینجا است که چه اتفاقی می‌افتد که هنرمندی ناگهان زبانش را به‌شدت ساده می‌کند و از چیزهای بسیار ساده‌ای هم استفاده می‌کند.
شاید واژه «ساده»، واژه خوبی برای توصیف منظور من نباشد، پس باید این واژه را کمی بیشتر توضیح دهم. منظور من از اثر هنری ساده، چیزی است که به نظر بسیار ساده و عوامانه برسد و به نظر برسد فکری در آن نیست.
بااین‌وجود به نظر من، چنین آثاری نه‌تنها ساده نیستند، بلکه باید آن‌ها را در کنار اتفاقاتی که در پیرامونشان می‌افتد، دید.
شاید مثال جالبی از این اتفاق، اثر معروف اندی وارهول، هنرمند پاپ آرت باشد. او چاقویی کشید و چندین بار از روی آن کپی کرد و بعد نمایشگاهی از این اثر برگزار کرد. شاید نفس این چاقو، چندان چالش‌برانگیز نباشد، یک چاقو چیزی بیشتر از یک چاقو نیست، اما چاقو به‌اضافه اندی وارهول و به‌اضافه عکس‌العملی که همه مخاطبان سراسر جهان به این حرکت نشان می‌دهند، این اثر هنری را تشکیل می‌دهند.
درواقع وقتی هنرمندی جرئت می‌کند و به ناگهان خودش را از جایگاه قبلی‌اش پایین می‌آورد و زبانش را به زبانی ابتدایی تقلیل می‌دهد -که اینجا هم باید به واژه ابتدایی به شکل دیگری نگاه کرد و شاید به‌جای آن، از واژه «متفاوت» استفاده کرد-، به این معنا است که جرئت می‌کند خودش را در معرض صحبت‌هایی ازاین‌دست قرار دهد، درواقع او می‌خواهد حرف‌هایی را که زیر خاکستر مانده، برانگیزد، کاری کند که چهره‌ها پیدا شود و ماسک‌ها کنار رود و کسانی که در پی پیام هستند، پیام‌ها را بگیرند.
همچنین باید دقت کنیم که در این اتفاق نه‌تنها خود هنرمند و حواشی مربوط به اثر هنری و نمایش آن در فهم اثر دخیل است، بلکه زمان و شرایط اجتماعی ارائه آن اثر هم باید برای بررسی این موضوع در نظر گرفته شود، چراکه اثر هنری، این‌ها را فراخوانی می‌کند.

ارسال نظر