حمایت شهرداری ابوزیدآباد از سرمایه گذاری در کاروانسرای شاه عباسی
کاروانسرای ابوزیدآباد با پلانی چهار ایوانی و با بیش از چهار قرن قدمت، مربوط به دوران صفویه است. ورودی این کاروانسرا، نسبت به نمای بیرونی تورفته و گوده و این شیوه ساخت ورودی بهندرت در کاروانسراهای دیگر دیده میشود
آران و بیدگل-اصفهان امروز: کاروانسرای ابوزیدآباد با پلانی چهار ایوانی و با بیش از چهار قرن قدمت، مربوط به دوران صفویه است. ورودی این کاروانسرا، نسبت به نمای بیرونی تورفته و گوده و این شیوه ساخت ورودی بهندرت در کاروانسراهای دیگر دیده میشود. گوشههای دو ضلع شرقی ساده و بدون برجه، اما در دو ضلع جنوب شرقی و شمال شرقی چهار پشتبند برج مانند قرار دارد. سقف پشتبام را با آجر پوشش دادهشده و برای حفظ و نگهداری بیشتر روی آن رو با کاهگل پوشاندهاند. حیاط مرکزی کاروانسرا به ابعاد ۳۲ در ۲۷ متر در مرکزیت یک حجم مستطیل شکل قرار دارد. هشتی ورودی کاروانسرا هم جلوه خاصی به این بنا داده است. این کاروانسرا در یک طبقه بناشده و بخش شتر خان و اسطبلها از چهارگوشه محوطه وسط کاروانسرا به شیوه زیبایی به هم دسترسی و ارتباط دارند. ارتفاع دیوارهای این کاروانسرا به هشت متر میرسد و مساحت کل آن دو هزار و ۲۰۰ متر و شامل ۱۷ غرفه و سکو است. این کاروانسرا شامل: هشت برج و بارو بهعنوان حائل دیوارها، چهار انبار یا اسطبل بزرگ و یک اتاق مهمانی برای نشیمن خانها و روسای قبایل درگذشته و دو تنوره که درگذشته برای نانوایی و پختوپز کاروانیان مورداستفاده قرار میگرفته است. کاروانسرای ابوزیدآباد در ابتدای ساخت برای کاروانها و مرکبهایشان بهعنوان مکان استراحت بوده و تا ۶۰ سال گذشته شتربانان از یزد، اصفهان و شهرهای دیگر در این کاروانسرا اُتراق میکردند. کاروانسرای شاهعباسی ابوزیدآباد در تاریخ بیست و سوم مرداد سال ۱۳۷۸ به شماره دو هز ار و ۳۷۱، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. این بنای تاریخی پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر و کسب درآمد از صنعت گردشگری دارد و به گفته شهردار ابوزیدآباد کاروانسرای شاهعباسی جزء ۹۹۹ کاروانسرایی است که شاهعباس صفوی تأسیس کرده و بهعنوان مرکز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بین ملل و اقوام فعالیت داشته و به دلیل رفتوآمد ملل از شمال به جنوب در طول جاده ابریشم و مسیرهای مختلف ترانزیتی با مال و حشم کاروانسرا در کنار یک سری ابنیه و آبراهههایی تأسیسشده که نقش اقتصادی آن را تأکید میکند و البته در کنار آن نقش فرهنگی آن نیز بسیار بارز است. این کاروانسرا در تبادل و تعامل فرهنگی و بسط و توسعه فرهنگی نیز مؤثر بوده است. همین موضوع سوژه مصاحبه اصفهان امروز با مهندس رضا نقدی شهردار ابوزیدآباد شد.
برنامههای شهرداری ابوزیدآباد برای آینده کاروانسرا چیست؟
باوجوداینکه کاروانسرا در محدوده خود شهر ابوزیدآباد است اما شهرداری اختیار زیادی بر آن ندارد ولی از دودهه پیش تا حالا هزینههای سنگینی برای کاروانسرا متحمل شده و آن را از یک مکان در حال تخریب و فرسوده به ثقل میراث فرهنگی و گردشگری و بوم گردی تبدیل کرده است. اکنون در این کاروانسرا سفرهخانه سنتی دایر و گاها بهصورت فصلی کارگاههای فروش صنایعدستی برگزار میشود. اخیراً متولی و مالک کاروانسرا یعنی اوقاف و امور خیریه، فراخوان جذب سرمایهگذار داده است. یک سرمایهگذار از بیرون برای مجموعه آثار تاریخی شهر مانند کاروانسرا، آبانبار، حمام خواجه، مساجد تاریخی جذبشده است. این سرمایهگذار تعهد داده است که ظرف بیست سال با هزینهای بیش از ۴ میلیارد تومان امکانات رفاهی و گردشگری را برای جذب گردشگر در کاروانسرا به وجود بیاورد؛ که با همکاری شهرداری و هماهنگی این کار به انجام خواهد رسید.
جذب گردشگر در این سالها چطور بوده؟ آیا شاهد رشد حضور گردشگران بودهایم؟
جذب گردشگر نسبت به پنج سال گذشته بیشتر شده است، ولی از ۵ درصد ظرفیت کاروانسرا هم به خاطر نبود امکانات کافی استفاده نمیشود. اگر کاروانسرا به امکانات روز و متناسب با اقلیم منطقه تجهیز شود به حتم میتواند در تبادل فرهنگی و جذب گردشگر بسیار مؤثر باشد.
س - بعضی از مناطق گردشگری که بیرون از محدوده خود شهر مثل کویر مرنجاب نسبت به کاروانسرا ابوزیدآباد که در داخل محدوده خود شهر است در جذب گردشگر موفق تر بوده اند. چرا؟
مجموعههایی مثل کمپ متین آباد و یا کویر مرنجاب در آران و بیدگل تحت نظارت و اختیار یک شرکت و بخش خصوصی است و توانسته در جذب گردشگر موفقتر عمل کند اما شهرداری اختیار زیادی روی کاروانسرای شاهعباسی نداشته و ندارد. ابا این حال امیدواریم که بهزودی شاهد اتفاقات خوبی برای کاروانسرا باشیم تا بتوانیم از ظرفیت این مجموعه برای افزایش جذب گردشگر به منطقه بهره ببریم.
د ر مورد مرمت کاروانسرا چهکارهای انجامشده است؟ اطلاع دارید؟
۸۰ درصد کاروانسرا مرمتشده و ۲۰ درصد باقیمانده، اسطبلهای اطراف آن و یک مقدار دیوارههای جنوبی این کاروانسرا است که باید مرمت شود که باوجود جذب سرمایهگذار بهزودی مرمت و تجهیز این بخشها صورت خواهد گرفت و البته شهرداری هم برای تجهیز آن تمام توانش را به کار خواهد گرفت.