طلبه‌های خوش‌تیپ

مغازه ای کوچک با دو کاربری دوخت و فروش. اینجا یکی از مغازه‌های دوخت و فروش لباس طلاب است. سمت راست و چپ عباها، قباها و لباده های تیره و روشن به ردیف و فشرده بر روی رگال‌ها چیده شده‌اند. به سینه دیوار که نگاهت گره می‌خورد نعلین‌های رنگارنگ کوچک و بزرگی را می‌بینی که جفت جفت کنار هم میخکوب اند. اینجا تنوع لباس طلبه‌ها زیاد است؛ اما محمد‌رضا نجفی صاحب مغازه می‌گوید: روحانیون اصفهانی ترجیح می دهند از قم خرید کنند و متاسفانه این موضوع بازار فروش را از نفس انداخته است. در حال حاضر حداقل روزی یک مشتری داریم. در قدیم روحانیون برای معمم شدن لباس می‌خریدند. آن زمان آمار فروش بیشتر بود. در این مغازه حداقل قیمت عبا 28 هزار تومان و حداکثر 250 هزار تومان است. جنس پارچه‌ها مرینوس، تترون و فاستونی است.

یک روحانی از راه می‌رسد و پس از خوش و بش کردن با نجفی می‌گوید: «حاج آقا پیراهن سفید بلند با سایز بزرگ می‌خواهم.» نجفی ‌می‌رود سراغ قفسه پیراهن‌ها و به سفارش مشتری عمل می‌کند. مشتری پیراهن را زیرو رو می‌کند و می‌گذارد روی میز و می‌رود.او معتقد است رزق و روزی دست خداست. «با اینکه اجناس قم از اصفهان گران‌تر است؛ اما روحانیون اصفهانی ترجیح می‌دهند لباس‌هایشان را از قم بخرند. بسیاری از اجناس ما از قم آورده می‌شود و قیمتی که می‌فروشیم از فروش قم کمتر است؛ مثلا یک لباده 250 هزار تومانی را 200 تومان می فروشیم؛ اما یک روحانی اصفهانی که از قم خرید می‌کند، قیمت برایش مهم نیست و لباس کامل می‌خرد با اینکه گران‌تر است. متاسفانه برخی روحانیون تصور می‌کنند مرغ همسایه غاز است. پارچه عمامه‌ای که در قم متری هفت هزار تومان فروخته می‌شود؛ من همان پارچه را متری شش هزار و 500 تومان می‌فروشم. همین موضوع باعث می شــود که فروشگا‌ه‌های قم‌ فروش بیشتری داشته باشند، ناگفته نماند که قم، مرکز اصلی فروش این لباس‌ها در ایران است.»مشتری از جنس و قیمت نعلین می‌پرسد. «نعلین های جنس فوم، چرم و ورنی است از 20 تا 60 هزار تومان.»به گفته نجفی، روحانیون بیشتر نعلین قهوه ای و مشکی می‌خرند. رنگ عبا را هم با قبا و لباده ست می کنند. او می گوید: از شخصیت‌های سیاسی اصفهان کمتر برای خرید به فروشگاه های اصفهان مراجعه می‌کنند. برای آیت الله مظاهری از اینجا لباس گرفته‌اند. حجت الاسلام میردامادی هم سه سال پیش برای دوخت لباس به ما مراجعه کرد. کودک دو ساله کم‌سن‌ترین فردی است که لباس روحانیت از ما خریده است. یک دست لباس کامل برای یک طلبه، 140 تا 340 هزار تومان است. سید عبدالعظیم مصطفوی طلبه 33 ساله جوان در بخش دیگری از این مغازه مشغول تعمیر و دوخت لباس طلاب است. «از کودکی خیاطی را از اهالی خانه آموزش دیدم. در خانه ما همه خیاط هستند و من هم به پیروی از آن‌ها به این شغل علاقه مند شدم. قبلا خیاطی می‌کردم؛ اما یک سال است که لباس روحانیت تعمیر می کنم و می دوزم. صبح‌ها حوزه هستم و عصرها اینجا. ماهیانه 500 تا 600 هزار تومان حقوق می‌گیرم.» به اعتقاد او، روحانیون اصفهانی بیشتر رنگ های تیره می‌پوشند؛ اما در قم تنوع رنگ بیشتر است. برخی از طلبه های ملبس امروزی، ساعت‌ها وقت می‌گذارند تا عمامه خود را با مدل خاصی بپیچنند، عباهای رنگی می‌پوشند، قبای تابستانی و بهاری و زمستانی دارند، برخی از آن‌ها لباس را به اتوشویی می‌دهند تا درست و حسابی تمیز و اتو شود. به جای نعلین، دمپایی می‌پوشند.به بیان او، برای دوخت یک عبا زمان زیادی لازم نیست فقط باید دوخت خوبی انجام دهی تا مشتری‌ها از کارت راضی باشند. مصطفوی یکی از مشکلات طلبه‌ها را گرانی لباس‌هایشان می‌داند. او ده سال است طلبه است و می گوید: باید طلبه‌ها را از لحاظ مالی تقویت و حمایت کنند.حجت الاسلام مهدی صبوحی هم که یکی از روحانیون قم است در گفت و گو با اصفهان زیبا می گوید: لباس روحانیون بخش های مختلفی دارد؛ یکی از بخش‌ها عمامه است به کسره. سادات معمولا رنگ سیاه و غیر سادات، سفید آن را بر سر می گذارند. پوشش غیر منظم لباس روحانیت در عرف حوزه، امری غیر ارزشی محسوب می‌شود. او در پاسخ به این سوال که چرا طلبه‌های امروزی رغبت کمتری برای پوشش لباس روحانیت دارند، می گوید: یکی از دلایل محدودیت هایی است که معمم شدن برای طلبه به همراه خواهد داشت. طلبه‌ای که ملبس نیست مانند افراد عادی می‌تواند همراه خانواده خود به بازار برود، خرید کند، به رستوران برود یا در یک مغازه، بستنی بخورد؛ اما پوشش لباس برای او محدودیت‌هایی دارد که این فرد نمی‌تواند و نباید برخی از کارهایی را که برای دیگران عادی است، انجام بدهد؛ زیرا ممکن است در شأن لباس نباشد. شما کمتر دیده‌اید که یک طلبه به رستوران برود. در قم زیاد هستند؛ اما در اصفهان و شهرهای دیگر این گونه نیست. از این رو افرادی که ملبس می‌شوند به خاطر ارزش‌های والاتری است که به آن معتقد هستند و این محدودیت‌ها را با جان و دل قبول می‌کنند؛ اما برخی این محدودیت‌ها را نمی‌پذیرند.به بیان صبوحی، برخی تصور می‌کنند روحانیون هر چقدر درجات علمی و تحصیلی بیشتری پیدا کنند عمامه های آن‌ها بزرگ تر است که این طور نیست و حجیم بودن عمامه یک سلیقه شخصی است. پارچه‌های پاکستانی و هندی برای عمامه مرغوب است و شل نمی‌شود. عمامه بستن کار سختی است. برای بستن یک عمامه معمولی و ساده، پانزده دقیقه زمان لازم است. برخی تا دو ساعت هم عمامه را می‌بندند و این بستگی به جنس پارچه، لیز یا سفت بودن آن دارد. دو تا پارچه برای عمامه در یک سال، کفایت می‌کند. در روایت داریم که فرق سرتان را بپوشانید و برخی برای بستن عمامه عرقچین یا کلاه می گذارند. او می گوید: کفش روحانیون نعلین است که قیمت آن از 20 هزار تا 600 هزار تومان است.
من در سال حداکثر دو نعلین استفاده می‌کنم. چون با ماشین تردد می‌کنم و زیاد پیاده‌روی ندارم کمتر از نعلین استفاده می کنم. رنگ‌های تیره می‌خرم با جنس های متفاوت.این طلبه قمی معتقد است: انداختن عبا یکی از مستحبات نماز است. مستحب است که همه مردان برای خواندن نماز، عبا بیندازند. قیمت عبا از 30 هزار تومان است تا چند میلیون. عباهای گران قیمت از پشم شتر درست شده. یک عبای زمستانی را می‌توانیم تا چند سال بپوشیم؛ چون عبای زمستانی استفاده‌اش کم است و عمر طولانی دارد.به گفته صبوحی، لباس اصلی روحانیت قباست و آن چیزی است که رهبر معظم انقلاب می پوشند که به تناسب جنس و نوع دوخت، متفاوت است و از 40 تا 100 هزار تومان قیمت دارد. من سالی یک قبای 80 هزار تومانی استفاده می‌کنم. برخی‌ به جای قبا دشداشه می‌پوشند که همان پیراهن‌های بلند عربی‌ است که به تناسب جنس پارچه متفاوت است و قیمت آن از 20 تا 150 هزار تومان متفاوت است. برخی از لباده استفاده می‌کنند. سید محمد خاتمی همیشه لباده می‌پوشد که شبیه پیراهن های دیپلمات است. لباده لباس مجلسی‌تر و شیک‌تر است که قیمت آن از 180 هزار تا 300 هزار تومان و بالاتر است. خیاط‌های مطرح، لباس مردان سیاسی را می‌دوزند. حجت الاسلام علی زارع، طلبه درس خارج حوزه علمیه قم روحانی دیگری است که می‌گوید:سالی یک دست لباس می‌خرم؛ البته عمامه دو سه تا. چون عمامه پارچه لطیف‌تری دارد و زودتر خراب می‌شود. البته برخی روحانیون که وضع مالی بهتری دارند لباس‌های گران قیمت‌تری می‌پوشند؛ ولی تعدادشان شاید به یک درصد جمعیت طلاب هم نرسد؛ اما برخی طلاب هم به دلیل وضعیت نامناسب مالی لباس های زده دار را با قیمت پایین‌تر می‌خرند. من نعلین نمی‌پوشم و از کفش استفاده می کنم. چون نعلین باعث کمر درد می‌شود. اغلب علما نعلین می‌پوشند؛ اما هم سرعت راه رفتن را کم می کند و هم باعث کمر درد می‌شود.