انتقال ۱۲۸ هزار واحد خون در سال گذشته در اصفهان

مینا عباسپور- اصفهان امروز : سالانه تعداد بی‌شماری از افراد در اثر سوانح رانندگی نیازمند دریافت واحدهای خونی از انواع مختلف گروه‌های خون می‌شوند. علاوه بر این زندگی بیماران زیادی نیز وابسته به کمک افراد با گروه خونی مشابه است تا به جریان خود ادامه دهد. بیش از یک دهه پیش روز ۲۴ خرداد هرسال (۱۴ ژوئن) به نام روز جهانی اهدای خون (روز جهانی تقدیر از اهداکنندگان خون) انتخاب شد و در این روز از همت والا و فعالیت انسان دوستانه تمام کسانی که درزمینه اهدا و انتقال خون و نجات جان انسان‌ها تلاش می‌کنند، قدردانی می‌شود؛ اما در ایران 9 مردادماه به‌عنوان نماد روز انتقال خون برگزیده شد چراکه در مرداد سال ۱۳۵۳ شمسی سازمان انتقال خون ایران باهدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون‌رسانی و به‌منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تأمین خون و فرآورده‌های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند، به‌خصوص مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد. از آن تاریخ به بعد، سالروز تأسیس این سازمان در نهم مردادماه، توسط دکتر فریدون علا به‌عنوان روز اهدای خون نام‌گذاری شده است.

در همین راستا روز گذشته رئیس سازمان انتقال خون کشور به مناسبت 9 مرداد روز انتقال خون، اظهار کرد: اگر امروز ایران در سطح منطقه و در میان کشورهای توسعه‌یافته جهان می‌تواند نام خود را پرآوازه کند محصول تلاش کارکنان کم‌توقع و زحمتکش این سازمان است که طی 44 سال تلاش بی‌وقفه این سازمان را از وضعیت بسیار اسف‌باری که قبل از تأسیس سازمان انتقال خون در کشور وجود داشت به وضعیت غرورآفرین کنونی رسانده‌اند. علی‌اکبر پور فتح‌الله افزود: خون فروشی و شرایط غیراستاندارد انتقال خون که در سال‌های قبل از 9 مرداد 54 در کشور حاکم بود امروز چندان دور و غریب به نظر می‌رسد که انگار قرن‌ها با آن فاصله گرفته‌ایم. ما شرایط امروز که توان تأمین خون تمامی بیماران تالاسمی، هموفیلی و همه نیازمندان به خون در کشور را به دست آورده‌ایم و اهدای مستمر از مرز 50 درصد عبور کرده است را مدیون فرهنگ ایثار و نوع‌دوستی در میان اهداکنندگان کشورمان هستیم و به اینکه چنین مردم و چنین کارکنانی داریم سرافرازیم.

باور کم‌خونی زنان در اهدای خون نادرست است

اما در اصفهان مدیرکل انتقال خون استان اصفهان از مشارکت جزی زنان در اهداء خون خبر داد و گفت: این مشارکت پایین به دلیل باور غلط رایج در جامعه مبنی بر کم‌خون بودن تمامی خانم‌ها است. مجید زینعلی بابیان اینکه حضور و مشارکت خانم‌ها در اهدا خون علی‌رغم حضور فعال بانوان در فعالیت‌های اجتماعی بسیار کمرنگ است، تصریح کرد: ۵۰ درصد جمعیت جامعه را بانوان تشکیل می‌دهند اما مشارکت آن‌ها تنها 1/3 درصد است و این به دلیل باور غلطی است که در خصوص کم‌خون بودن میان بانوان رواج دارد. میانگین کشور اهدا خون خانم‌ها ۷ درصد است و ما با این میانگین فاصله زیادی داریم و این در حالی است که مشارکت خانم‌ها در استان‌های غربی بیشتر از استان‌های مرکزی است. وی با اشاره به روند رو به رشد انتقال خون در اصفهان اظهار کرد: در سال 95 از 162 هزار مراجعه‌کننده در سطح استان اصفهان، حدود 128 هزار نفر موفق به اهدای خون شده‌اند که از این تعداد اهداکننده حدود 339 هزار واحد فرآورده خونی تهیه شد. تعداد مراجعان انتقال خون اصفهان همیشه روبه‌رو رشد بوده و این اداره از ابتدا سعی داشته تا این آمار هرسال افزایش داشته باشد. ما توانسته‌ایم نیازهای استان‌هایی مثل تهران، خوزستان و شیراز را هم در مواقع نیاز برطرف کنیم. وی افزود: ایران در چند سال اخیر به اهدا خون صد در صد داوطلبانه رسیده به‌طوری‌که به ازای هر هزار نفر جمعیت ۲۵ نفر اهداکننده داریم که این آمار با توجه به بزرگی استان و پراکندگی جمعیت آمار قابل‌توجهی است و از میانگین جهانی که ۲۰ نفر اهداکننده به ازای هر هزار نفر جمعیت را شامل می‌شود بیشتر است. زینلی در ادامه گفت: آمار شاخص هپاتیت B، 044/0 درصد، هپاتیت C، 035/0 درصد و HIV، 002/0 درصد برای افرادی است که جهت اهدا خون مراجعه می‌کنند. وی با اشاره به کاهش همه شاخص‌های ویروسی از ۸۳ تا ۹۵ بیان کرد: این به معنای افزایش دقت انتقال خون در انتقال اهداکنندگان است.

اهداکنندگان مستمر سالم‌ترند

مدیرکل انتقال خون استان اصفهان ادامه داد: شاخص اهدا خون مستمر در استان اصفهان ۵۶/۴۳ درصد است که ۵۰ هزار نفر از جمعیت را شامل می‌شود. زینلی با اشاره به اینکه اهداکنندگان مستمر به افرادی اطلاق می‌شود که حداقل سالی دو بار اهدا خون داشته باشند، افزود: این افراد که از ۳۵ درصد در سال ۸۴ به ۵۰ درصد در سال ۹۵ رسیده‌اند، معمولاً به دلیل آموزش‌های خود مراقبتی و آزمایش‌های مکرر از شاخص‌های سلامت بالاتری برخوردارند. ضمن اینکه آقایان هر سه ماه یک‌بار و خانم‌ها هر چهار ماه یک‌بار می‌توانند اهدای خون مستمر داشته باشند. وی تأکید کرد: انتقال خون برای اهدای کننده خود شرایط سخت‌گیری دارد و سعی دارد تا این افراد را از میان کسانی پیدا کند که به میزان درصد سلامتی کامل نزدیک‌تر هستند.

افراد دارای خال‌کوبی یا تتو به مدت یک سال مجاز به اهدا نیستند

رئیس سازمان انتقال خون اصفهان بابیان اینکه تزریق خون نامناسب به یک بیمار دارای عواقب خطرناک است، افزود: افتتاح مرکز سپاس در ساختمان خواجو از اقدامات سال 95 بود که این مرکز سلول‌های بنیادین خون‌ساز را از افراد داوطلب دریافت و با استفاده از بانک اطلاعاتی به نیازمندان آن در کشور مرتبط می‌کند. ازآنجایی‌که احتمال یافتن اهداکننده مناسب در بین افراد خانواده و بستگان بیمار محدود است، هدف مرکز پذیرش اهداکنندگان سلول‌های بنیادین خون‌ساز کمک به بیماران جهت یافتن اهداکننده مناسب از میان افراد غیر خویشاوند است. وی با اشاره به دریافت خون از افرادی دارای خال‌کوبی و تتو اضافه کرد: کسانی که خال‌کوبی و تتو دارند و یا حجامت می‌کنند تا یک سال از اهدای خون در مراکز معاف می‌شوند.

تهیه داروهای مشتق از پلاسمای ایرانی

زینعلی بابیان اینکه کشور برای تهیه داروهای مشتق از پلاسما از پلاسمای ایرانی استفاده می‌کند و نیازمند ارسال به کشورهای خارجی و کسب استانداردهای لازم جهانی درزمینه انتقال خون است، گفت: انتقال خون در کشور ما کاملاً مطابق با استاندارهای جهانی است، تفاوتی با انتقال خون در کشورهای اروپایی ندارد و در سال گذشته ۵۰ هزار واحد پلاسما برای شرکت‌های پالایشگر ارسال‌شده و داروهای مشتق از پلاسما با همکاری وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون باقیمت مناسب در اختیار مردم قرارگرفته است. زینلی افزود: در دهه ۷۰ تا ۸۰ هدف‌گذاری سازمان انتقال خون معطوف بر فراهم کردن فرآورده‌های خونی برای مراکز درمانی بود درحالی‌که امروز با افزایش اهدا خون هدف سازمان انتقال خون ارتقا کیفیت فرآورده‌های خونی است. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان از استفاده از محصولات «آفِرِز» در مرکز انتقال خون استان اصفهان خبر داد و گفت: با استفاده از این محصولات تنها پلاکت و پلاسما از بیمار دریافت می‌شود و درنتیجه بیماران کمتر در معرض خون‌های متفاوت قرار می‌گیرند و سلامت آن‌ها بیش‌ازپیش تضمین می‌شود، اقامت بیمار در بیمارستان‌ها کوتاه‌تر شده و هزینه‌های درمان کاهش می‌یابد. زینلی بابیان اینکه صادرت، واردت و ورود و خروج خون از همه کشورها به دلیل بیماری‌های عفونی و خطرات ناشی از آن‌ها کاملاً ممنوع است، ادامه داد: به‌هیچ‌عنوان صادرات یا واردات خون در کشور انجام نمی‌شود. وی همچنین در خصوص غربال اهداکنندگان اضافه کرد: قسمت اعظم انتخاب اهداکنندگان بر اساس مصاحبه‌ای انجام‌شده با آن‌ها و با اعتماد به صداقت مراجعه‌کننده صورت می‌گیرد بااین‌وجود آزمایش‌های هپاتیت B، C و HIV قطعاً روی تمامی خون‌های اهداشده انجام می‌شود و در صورت تشخیص بیماری، خون از بین رفته و شخص بیمار از چرخه اهدا خون خارج می‌شود.