مجادله بر سر سوخت

رشد شتابان مصرف بنزین در چهارماهه ابتدای سال جاری با اما و اگرهای فراوانی مواجه شده است. وزیرنفت از جمله افرادی است که در تیررس این انتقادها قرار گرفته و این موضوع بهانه ای دست رسانه های مخالف دولت داده است تا پای حذف سهمیه بندی را به میان بکشند و روی تک نرخی کردن بنزین به عنوان اصلی ترین عامل افزایش مصرف سوخت پافشاری کنند. طبق اعلامیه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، میزان مصرف بنزین طی چهارماهه‌ نخست سال جاری در مقایسه با سال گذشته 5/8 درصد افزایش یافته است. شایعاتی که مدتی پس از اعلام این خبر در فضای مجازی منتشر شد افزایش قیمت بنزین و احتمال سهمیه بندی مجدد را گوشزد می کرد؛ اما جدا از هیاهوی منتقدان دولت که این مشکل را تنها به اقدامات غیرکارشناسانه بیژن زنگنه ربط می دهند برای واکاوی این معضل باید زوایای متعددی را بررسی کرد.

به اعتقاد برخی از کارشناسان افزایش مصرف سوخت با آغاز فصل گرما ، افزایش تعداد سفرها و به دنبال آن استفاده بیشتر مردم از کولر برای خنک کردن فضای خودرو بی ارتباط نیست . البته به نظر می رسد در شرایطی که تولید خودرو با روال سابق یعنی تولید با استفاده از فناوری های قدیمی همچنان ادامه دارد داستان مصرف بی رویه بنزین نیز فصل پایانی ندارد. اما درباره درستی شایعات پخش شده پیرامون این موضوع. عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اینگونه توضیح داده است که افزایش مصرف سوخت به دلیل افزایش رشد اقتصادی و رفاه بیشتر است و درباره ادعاهایی که به دنبال آن توسط برخی مطرح شده باید گفت که افزایش قیمت بنزین مطرح نیست و ما چنین درخواستی نکرده ایم ضمن اینکه سهمیه بندی بنزین نیز به طور مجدد صورت نمی گیرد. درباره چرایی افزایش مصرف سوخت کارشناسان اظهارنظرهای متعددی دارند. افزایش تولید خودرو یکی از عواملی است که مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از آن به عنوان مهم ترین دلیل افزایش میزان مصرف سوخت یاد کرده است. به گفته منصور ریاحی، تولید خودرو در سال 95، به یک میلیون و 340 هزار خودرو رسیده است به عبارت دیگر تولید خودرو در کشور طی سال 95، نسبت به سال 94، 38 درصد رشد داشته است همزمان با افزایش تولید خودرو ، تولید موتور سیکلت نیز نسبت به سال 94، 63 درصد رشد یافته است و به 453 هزار موتورسیکلت رسیده است. در چنین شرایطی همزمان با افزایش تولید، مصرف سوخت نیز شدت گرفته است.

مشکل به تولید خودروهای با فناوری قدیمی برمی گردد
«حذف سهمیه بندی بنزین در افزایش مصرف سوخت نقش چندانی ندارد و نباید از واقعیت ها دور ماند؛ مهم ترین نکته ای که در افزایش مصرف سوخت نقش دارد فرسوده بودن خودروهاست متاسفانه مراکز تولید خودرو نتوانستند از فناوری های روز دنیا استفاده کنند به گونه ای که شاهد هستیم برخی کشورهایی که در مقایسه با ایران دیرتر خودروسازی را آغاز کردند سریعتر به فناوری های روز مجهز شدند؛ اما متاسفانه صنعت خودرو برنامه ریزی عملی برای استفاده از فناوری های روز به منظور کاهش مصرف سوخت نداشته است» این مطلبی است که عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس درباره چرایی افزایش میزان مصرف سوخت به اصفهان زیبا می گوید.کوروش کرم پور حقیقی با اشاره به تحقق اقتصاد مقاومتی در تمامی بخش ها تاکید می کند: با توجه به تاکیداتی که بر اقتصاد مقاومتی می شود عملیاتی کردن آن نباید تنها محدود به یک بخش یا حوزه خاص شود؛ چراکه استفاده از تکنولوژی های روز دنیا در ساخت ماشین آلات سبک و سنگین بهترین روش برای تحقق اقتصاد مقاومتی است و در این صورت میزان مصرف نیز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می کند.

نحوه استفاده در فصل گرما
به گفته عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس فرهنگ مصرف درست بنزین باید در کشور نهادینه شود اما متاسفانه برای این مهم وقت گذاشته نمی شود. کرم پور حقیقی می گوید: افزایش تولید خودروی داخلی و افزایش استفاده مردم از خودروهای شخصی مصرف سوخت در کشور را افزایش داده است. نکته بعدی به چگونگی مصرف مردم ارتباط پیدا می کند چراکه در فصل گرما استفاده از کولر خودرو افزایش پیدا می کند و همین امر منجر به افزایش مصرف سوخت شده است.

افزایش استفاده از وسایل نقلیه با افزایش جمعیت کلانشهرها
غلامرضا شرفی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درباره افزایش مصرف سوخت در کشور به اصفهان زیبا می گوید: افزایش مهاجرت از شهرهای کوچک به کلانشهرها و استفاده بیشتر از خودروهای شخصی برای حمل و نقل در شهرهای بزرگ و افزایش حجم ترافیک یکی از مواردی است که در افزایش مصرف سوخت نقش به سزایی داشته است ضمن اینکه قاعده خاصی برای زمان تعطیلات در کشور وجود ندارد و در زمان بین التعطیلی ها شاهد حجم زیادی از مسافرانی هستیم که از شهر های بزرگ برای گذراندن تعطیلات به سایر شهرها و مراکز تفریحی حرکت می کنند و در همین بازه های زمانی مصرف سوخت افزایش پیدا می کند. شرفی درباره نقش خودروهای فرسوده در افزایش مصرف سوخت معتقد است به ندرت شاهد تردد خودروهای فرسوده در خیابان ها هستیم و خوشبختانه ناوگان حمل و نقل عمومی در مسیر نوسازی قرار دارد بنابراین این عامل نمی تواند نقش چندانی در افزایش مصرف سوخت داشته باشد.