مردودی‌های استاندارد

به عنوان سوال نخست؛ در کشور چه تعداد کالا مشمول دریافت استاندارد اجباری هستند؟
در حال حاضر حدود 28 هزار عنوان استاندارد اجباری و تشویقی تعریف و تدوین شده است. از این تعداد، هزار قلم کالا برای دریافت استاندارد از سازمان استاندارد بایستی علامت استاندارد دریافت کنند.

چند قلم کالا استاندارد تشویقی دارند؟
27 هزار قلم.

استاندارد تشویق دقیقا به چه معنا است؟
یعنی واحد تولیدی طبق قانون مشمول دریافت استاندارد اجباری نیست، اما به اختیار خود و برای نشان دادن کیفیت خوب محصول خود اقدام به دریافت علامت استاندارد تشویقی می کند.

در استان اصفهان چند واحد تولیدی برای دریافت این استاندارد اقدام کرده اند؟
400 واحد تولیدی.

در اصفهان چه تعداد واحد تولیدی مشمول دریافت پروانه کاربرد علامت استاندارد هستند؟
استان با ظرفیت هشت هزار واحد تولیدی فعال، در جایگاه نخستین استان صنعتی کشور قرار دارد. از این هشت هزار واحد، سه هزار واحد تحت پوشش اداره کل استاندارد اصفهان هستند.

چند محصول در استان پروانه استاندارد دارند؟
در مجموع، چهار هزار و 300 فرآورده در حوزه های مختلف صنعتی مثل مکانیک، برق، شیمی، پتروشیمی، غذایی و.... علامت استاندارد دارند.

پس از صدور پروانه کاربرد علامت استاندارد، روند بازرسی شما به چه صورتی است؟
بازرسان اداره استاندارد به صورت سرزده از خطوط تولید و انبارهای واحدهای تولیدی نمونه‌برداری می‌کنند. سازمان ملی استاندارد برای بررسی هر چه بهتر استانداردها، در سراسر کشور با طرحی با عنوان «طاها» طرح اجرای هماهنگ استانداردها را اجرا می کند. در این طرح اعتباری از سوی سازمان استاندارد برای خرید نمونه از بازار و کنترل محصولات دارای علامت استاندارد در استان‌ها اختصاص داده می‌شود.

در خصوص نحوه اجرای «طاها» در اصفهان توضیح می دهید؟
برای اجرای هر چه دقیق تر و مطمئن تر،40 درصد از نمونه‌برداری‌های طرح در استان و 60 درصد دیگر نیز در دیگر شهرستان‌ها صورت می ‌گیرد؛ تا چنانچه برخی از واحدهای تولیدی محصولات بعضا بی‌کیفیت خود را به شهرستان‌ها و روستاها ارسال می‌کنند، این موضوع از سوی بارزسان سازمان استاندارد رصد شود. در مجموع در سال گذشته دو هزار و 500 نمونه محصول و کالای مشمول استاندارد اجباری در قالب این طرح از بازار خریداری و نمونه‌برداری از آنها انجام شد.

سال گذشته چه میزان نمونه برداری از محصولات کردید؟
از دو هزار و 608 فرآورده واحدهای تولیدی تحت پوشش استاندارد، 10 هزار و 651 نمونه‌برداری صورت گرفت.

نتایج رضایت بخش بود؟
در مجموع 70 درصد نمونه‌برداری‌ها با استاندارد مطابقت و 30 درصد مغایرت داشت. این مغایرت‌ها از نشانه‌گذاری تا مغایرت‌های بحرانی بوده که برخوردهای قانونی و استانداردی با آنان انجام شده است.

بیشترین مشکل و مغایرت در کدام محصولات مشاهده شد؟
بیشترین مردودی استاندارد با 90 درصد مغایرت با استاندارد به مصالح ساختمانی مربوط می شود. بعد از این محصولات، نیز صنایع طلا، صنایع غذایی و کشاورزی نیز دارای مردودی های جزئی استاندارد بودند که این موارد نیز جمع‌آوری شده و از توزیع آنها جلوگیری می‌شود.

مصالح ساختمانی چه مقدار استاندارد هستند؟
از هزار و 324 نمونه از واحدهای تولیدی مشمول استاندارد نمونه‌برداری مصالح ساختمانی شد، از این تعداد 973 نمونه معادل 70 درصد واحدهای تولید مصالح استان استاندارد نبودند. بیشترین عدم استاندارد نیز مربوط به این واحدهاست که این مشکل می تواند ضمن کاهش عمر مفید ساختمان ها عوارض خطرناک تری مثل تخریب خانه در مواقع بروز زلزله در پی داشته باشد.

واحدهای تولیدی در اصفهان تا چه اندازه به رعایت استانداردهای لازم پایبند هستند؟
به استثنای محصولات واحدهای تولید مصالح ساختمانی، بقیه محصولات تا 95 درصد استانداردها را رعایت می کنند و موارد معدودی را که با استاندارد مغایرت داشته باشد، رسیدگی می کنیم.

محصولات واحدهای تولید مصالح ساختمانی استانداردهای لازم را رعایت نمی کنند؟
حدود 60 تا 70 درصد این واحدها که شامل حدود هزار واحد می شود، محصول غیر استاندارد تولید می کنند.

نتایج نمونه گیری استاندارد چه نتایجی داشته است؟
هزار و 324 نمونه از واحدهای تولیدی مشمول استاندارد مصالح ساختمانی نمونه‌برداری شد. از این تعداد 973 نمونه معادل 70 درصد غیراستاندارد تشخیص داده شد.

کدام مصالح ساختمانی؟
شن و ماسه، آجر و تیرچه بلوک. در اصفهان 400 واحد کارگاهی تولید تیرچه بلوک سقفی داریم که در طراحی سقف و دوام ساختمان تاثیر زیادی دارد.

روی تولیدات این کارگاه ها نظارتی صورت نمی گیرد؟
این 70 درصد هیچ گونه مجوز رسمی ندارند. محصولات ساختمانی به صورت زیر زمینی عمدتا در زمین‌ها و اماکنی تولید می‌شوند که توسط اداره استاندارد امکان کنترل آن وجود ندارد.

بازرسان شما روی استفاده از این مصالح در ساختمان ها نظارت می کنند؟
کنترل کیفیت مصالح ساختمانی بر عهده مهندسان ناظر ساختمان است، چنانچه به خاطر مصالح نامرغوب ساختمان در حوادثی مثل زلزله مقاومت کافی نداشته باشد و آسیبی به ساکنان وارد شود، مهندس ناظر بایستی پاسخ گو باشد. ضمن اینکه اداره استاندارد استان برای سرکشی به همه پروژه های ساختمانی، با کمبود نیرو نیز دست و پنجه نرم می کند.

جعل علامت استاندارد هم داشته‌ایم؟
طی سال 1385 تا 1395، حدود 800 نمونه جعل علامت استاندارد شناسایی شده است. طی سال گذشته نیز، 12 جعل علامت استاندارد در استان اصفهان شناسایی کرده ایم. البته این تعداد جعل در مقایسه با تعداد زیاد واحدهای تولیدی استان اصفهان خیلی درخورتوجه و نگران‌کننده نیست.

با جاعلان چه برخوردی می شود؟
گزارش این جعل ها در استان اصفهان به مراجع قضایی ارجاع داده و پیگیری‌های قانونی لازم نیز انجام می شود. ضمن اینکه جاعلان علامت استاندارد به دلیل سوءاستفاده و جعل علائم دولتی به شش ماه زندان محکوم می‌شوند.

کیفیت بنزین در جایگاه های سوخت اصفهان همچنان مسئله است؛ در اصفهان از بنزین وارداتی استفاده می شود؟
خیر، بنزین مصرفی تولید داخل است.

اردیبهشت سال جاری هم رئیس سازمان ملی استاندارد ایران بعد از بحث هایی که سال قبل درباره کیفیت بنزین چند کلانشهر از جمله اصفهان پیش آمد، از بهبود کیفیت بنزین در استان خبر داد. کیفیت بنزین اصفهان را تایید می کنید؟
بله. استاندارد این اطمینان را به شهروندان اصفهانی می دهیم که این بنزین نه تنها آلاینده نیست، بلکه بنزین خیلی خوب با کیفیت یورو 4 است. بحث هایی هم که مطرح شده است، درباره فشار بنزین است که ارتباطی به آلایندگی و تاثیر سو روی موتور خودروها ندارد.

نتیجه نمونه برداری بنزین امسال مشخص شده است؟
بر اساس نتیجه اولیه، کیفیت بنزین در اصفهان افزایش یافته است. برای بررسی هر چه بهتر و دقیق تر هم از جایگاه ها، انبارها و پالایشگاه نمونه برداری کردیم. پیش از این هم که بحث استاندارد بنزین اصفهان از سوی رئیس سازمان ملی استاندارد کشور مطرح شد، درباره آلایندگی بنزین مصرفی استان نبود.

وضعیت استاندارد نازل های پمپ های جایگاه های عرضه سوخت سطح استان را چگونه ارزیابی می کنید؟
بررسی های ما نشان می دهد، نازل ها مشکل خاصی ندارند. البته تنها کم فروشی در این نازل هامطرح نیست و برخی بررسی ها نشان می دهد، ممکن است برخی نازل ها انتقال سوختی بیشتر از رقم کنتور پمپ هم داشته باشند. در هر صورت بازرسی های مرتب ما با همکاری شرکت توزیع فرآورده های نفتی منطقه اصفهان نشان می دهد، پمپ بنزین های اصفهان مشکل خاصی ندارند. ایراد این دستگاه ها هم جزئی است که توسط کارشناس در همان محل رفع می شود.

بحث هایی هم بین شهروندان مبنی بر وجود هوا در بنزین و در نتیجه کم فروشی در برخی پمپ ها وجود دارد، چنین چیزی را تایید می کنید؟
به هیچ عنوان. در دستگاه های جدید عرضه سوخت چنین اتفاقی نمی افتد. ضمن اینکه اگر در این دستگاه ها هوا وجود داشته باشد، پمپ نمی توان کار کند. شاید در سیستم های خیلی قدیمی تر مشکلاتی وجود داشت، اما این مسائل در پمپ های جدید نیست. اگر کسی نسبت به کم فروشی جایگاهی اعتراض داشت،‌ می تواند موضوع را از طریق سازمان استاندارد پیگیری کند.

چه مقدار خطای پذیرفتنی است؟
طبق استاندارد در هر 20 لیتر، از تفاوت 30 سی سی می توان چشم پوشی کرد.

آبلیمو یکی از محصولات پر مصرف و پر طرفدار در ایران است. آبلیموهای که در بازار عرضه می شوند، استاندارد هستند؟
کیفیت آبلیموها مرتب بررسی می شوند و از این حیث محصول غیر استاندارد در حال حاضر نداریم. منتها روی طبیعی و مصنوعی بودن آبلیموها بحث است؛ اینکه آبلیموها 100 درصد طبیعی است یا خیر.

پیش از این در نشست خبری از تدوین استاندارد جدید آبلیمو در سازمان ملی استاندارد گفته بودید. این موضوع به سرانجام رسید؟
هنوز این استاندارد در حال تدوین است تا بر اساس آن میزان طبیعی بودن آبلیموها مشخص شود. برای آبلیمو تا کنون در کشور چندین مرتبه استاندارد تعریف شده است تا استاندارد دقیقی برای این محصول تعیین شود.

بر سر معیارهای استاندارد آبلیمو بین سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو اختلاف نظر وجود دارد؟ ظاهرا زمزمه هایی در این خصوص در رسانه ها منتشر شده بود؟
اختلافی در حال حاضر وجود ندارد. در استان هم ارتباط خوبی بین ما و غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی برقرار است.

کارشناسان شما در اداره کل استاندارد برای این محصول پر مصرف فعالیت مطالعاتی یا پژوهشی را در دست اقدام دارند؟
با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان روی کیفیت آبلیموها کار مطالعاتی را در دست اجرا داریم.

تکلیف وضعیت استاندارد برند مشهور آبلیموی اصفهان مشخص شده است؟
به طور کلی در اصفهان به دلیل اینکه این استان تولید لیمو ندارد، لیمو یا آبلیمو از دیگر استان ها وارد اصفهان می شود و در کارگاه ها آب گیری یا بسته بندی می شود. در حال حاضر آخرین بازرسی های ما نشان می دهد، هیچ یک از آبلیموهای موجود در سطح عرضه چه برندهای اصفهانی و چه برندهای دیگر مشکل استاندارد ندارد و شهروندان در این خصوص نگران نباشند.

شائبه هایی در خصوص برنج های وارداتی خارجی مطرح است، شما ورودی در این خصوص نداشته اید؟
به طور خاص استاندارد در این زمینه مسئولیتی بر عهده ندارد. استاندارد این برنج ها در گمرگ مرزی در استان های شمالی و جنوبی کشور بررسی می شود و سپس به دست مصرف کننده می رسد؛ اما طبق ماده 4 می توانیم در صورت لزوم ورود پیدا کنیم.

محصول خاص دیگری در استان تولید می شود که توجه به استاندارد آن مغفول مانده باشد؟
بله. دیگ های زودپز ریخته گری یا دیگ های خمره ای یا به اصطلاح همان زودپز های قدیمی. نکته جالب اینکه این دیگ ها هنوز تولید می شود و نجف آباد اصفهان تنها نقطه در کشور است که این زودپزها را تولید و عرضه می کند.

واحدهای تولیدی این محصول مجوز و استاندارد لازم را اخذ کرده اند؟
تمامی این واحدها فاقد مجوز هستند و هیچ کدام از این محصولات نیز استاندارد نیستند. این دیگ ها در باغ ها و زمین های محصور که دور از چشم های نظارتی است و دسترسی به آن وجود ندارد، تولید می شوند. از طرفی این زودپزها بایستی با ورق یک تکه طراحی شوند تا استاندارد باشند؛ اما در روند ساخت این دیگ ها این نکته رعایت نمی شود.

استفاده از این دیگ ها برای مصرف کننده چه خطراتی می تواند در پی داشته باشد؟
زودپزهای غیر استاندارد بسیار خطرناک در واقع مثل بمب کوچک هستند. در صورت انفجار قطعات این دیگ ها مثل ترکش عمل می کنند که ممکن است خطرات جانی در پی داشته باشد.

گزارش فوتی به خاطر انفجار این زودپزها به دست شما رسیده است؟
خوشبختانه تا کنون گزارش فوتی نداشته ایم؛ اما حوادث جرحی زیادی به خاطر ترکیدن این زودپزها داشته ایم. شکایت های زیادی نیز از سوی مصرف کنندگان به دست ما رسیده است.

برای برخورد با تولیدکنندگان محدودیتی دارید؟
تا کنون بیش از 50پرونده در این رابطه تشکیل شده است؛ منتها مسئله این است که واحدهای تولیدی بعد از شناسایی بلافاصله تغییر مکان می دهند که این کار برخورد را سخت می کند.

برآوردی از تعداد این واحدها دارید؟
دقیق که خیر، اما حدود 50 واحد هستند.

بی کیفیتی محصولات یا تخلف برخی واحدهای تولید گز و عسل استان می تواند خسارت های زیادی به رونق این دو محصول وارد کند. برای این دو محصول استاندارد اجباری وجود دارد یا همچنان استانداردها تشویقی است؟
هنوز برای این دو محصول، استاندارد اجباری تعریف نشده و همچنان این استاندارد تشویقی است. البته 20 درصد واحدهای بزرگ گزسازی برای نشان دادن کیفیت محصولات خود و و رقابت با دیگر واحدهای تولیدی برای دریافت علامت تشویقی اقدام می کنند.

شما تنها به اعطای علامت تشویقی به واحدهای داوطلب اکتفا می کنید یا بازرسی و رعایت الزامات قانونی به مانند استاندارد اجباری را پیگیری می کنید؟
نحوه مواجهه سازمان پس از دریافت علامت تشویقی دقیقا مانند دیگر واحدهاست و چنانچه مغایرت یا تخلفی از این واحدها سر بزند، با آنها برخورد می شود.

مثل اینکه همچنان وضعیت آسانسورهای ادارات، اماکن عمومی و دولتی استان، غیراستاندارد است! سال گذشته از استاندارد تنها 3 درصد آسانسورها خبر داده بودید. از سال گذشته تا کنون استاندارد آسانسورها ارتقا نیافته است؟
همچنان 97 درصد آسانسورها در این اماکن که عمدتا آسانسورهای قدیمی نیز است، فاقد استانداردهای لازم است. آسانسورهای جدید مشکل خاصی ندارند.

هنوز ادارات و نهادها همکاری لازم را با شما ندارند؟
این مشکل هنوز وجود دارد. برای حل این مشکل، این مسئله در شورای استاندارد استان مطرح شده است تا هر چه زودتر شرکت های بررسی ایمنی و استاندارد طرف قرارداد با سازمان بتوانند برای رفع عیوب اقدام کنند.

وضعیت در ساختمان ها و مجتمع های آپارتمانی خصوصی چگونه است؟
به مالکان این ساختمان ها تا زمانی که مجوز تایید استاندارد آسانسور دریافت نکنند، مجوز پایان ساخت داده نمی شود، از این رو در این گونه مجتمع ها مشکل خیلی خاصی وجود ندارد.

نحوه درخواست چگونه است؟
نیاز به حضور در اداره استاندارد نیست. با مراجعه به پایگاه اینترنتی اداره کل استاندارد استا ن اصفهان به آدرس: isfahan.isiri.gov.ir/Portal/Home و ثبت اطلاعات لازم در سامانه مدیریت بازرسی آسانسور، ‌اداره کل این موضوع را از طریق شرکت های طرف قراردارد پیگیری می کند و در نهایت بازرسان در محل پارامترهای ایمنی آسانسور را بررسی و مجوز صادر می کنند.

چند شهر بازی در استان فعال است؟
85 شهربازی.

شما تنها متولی صدور پروانه استاندارد هستید؟
تجهیزات و وسایل بازی شهربازی ها، پارک‌های بازی و حتی شهربازی های بادی مشمول استاندارد اجباری است.

وضعیت شهر بازی های اصفهان را چگونه ارزیابی می کنید؟
20 وسیله بازی غیراستاندارد در حال حاضر پلمب است. البته پلمب تعدادی از تجهیزات یک شهر یا پارک بازی به معنای عدم استاندارد آن مجموعه و تعطیلی کل مجموعه نیست. ممکن است برخی وسایل بازی استاندارد نداشته باشند.

تنها همان وسایل از چرخه استفاده خارج می شوند؟
بله. به محض رفع مشکل تجهیزات، کارشناسان استاندارد آنها را بررسی کرده و در صورت رعایت نکات ایمنی و استاندارد، برای استفاده عموم رفع پلمب می‌شوند.

ایمنی وسایل بازی شهر رویاها را تایید می کنید؟
بله. مشکل خاصی ندارد.

آخرین وضعیت ایمنی تله‌ کابین و تله‌سیژ اصفهان؟
تله‌کابین و تله سیژ اصفهان در حال حاضر از حیث ایمنی مشکل خاصی ندارد، ضمن اینکه تجهیزات تله کابین و تله سیژ در حال استاندارد سازی است، تا کنون 90 درصد اقدامات لازم صورت گرفته و تنها کارهای مستندسازی آن باقی مانده است.

مدتی قبل خبری از برخورد اداره استاندارد استان با دستگاه یخچال های ویترینی غیر استاندارد منتشر شد. این یخچال ها چه مشکلی داشتند؟
بازرسان اداره استاندارد اصفهان، پس از بازدید از سه مرکز عمده فروش یخچال های ویترینی اقدام به توقیف و پلمپ بیش از 60 دستگاه یخچال ویترینی غیر استاندارد کردند. با توجه به اهمیت تولید و نگهداری مواد غذایی و نقش موثر یخچال ها در سالم ماندن مواد غذایی تولید شده به ویژه با گرم شدن هوا این برخورد صورت گرفت. این دستگاه ها نقش مهمی در نگهداری مواد غذایی وحفظ سلامت شهروندان دارند، به همین منظور به عرضه کنندگان مواد غذایی توصیه می کنیم برای صرفه جویی در مصرف انرژی و سالم ماندن مواد غذایی به ویژه لبنیات از یخچال های ویترینی دارای علامت استاندارد استفاده کنند تا با مشکلی مواجه نشوند.

هر ساله و همزمان با سرد شدن هوا بحث هایی درباره دقت دستگاه های سنجش آلایندگی هوای سازمان محیط زیست مطرح می شود. بررسی این دستگاه های در حیطه اختیارات شماست؟
خیر. در حوزه اختیارات این سازمان نیست.