سنتور نوازی معاصر در اصفهان

هنرسرای خورشید به تازگی با هنرمندی استاد بزرگ سنتورنوازی معاصر به همراه شاگردان خود لحظات گرم و پرشوری را برای دوستداران موسیقی رقم زد.سنتورنوازی در ایران دارای جایگاهی ویژه است، توجه به این ساز در بین اهل موسیقی زیاد است و استفاده از آن به‌عنوان سازی توانا که ارکسترهای موسیقی سنتی را همراهی می‌کند به محبوبیت آن افزوده است. برای آنکه این ساز به جایگاه امروزی خود برسد، هنرمندان زیادی تلاش نموده‌اند تا امروز هم شاهد آموزش گسترده این ساز و هم ساخت و در دسترس بودن آن باشیم.

خانواده کامکار که اولین بار از سنندج به دنیای موسیقی معرفی شد در پیشبرد موسیقی ایرانی در ژانرهای مختلف ملی و محلی نقش به سزایی دارند، اردوان کامکار هم یکی از اعضای گروه کامکار و هنرمندی با خصوصیاتی ویژه است. او را نه‌تنها به‌عنوان یک استاد مسلط و کاردان می‌شناسند بلکه معتقدند در سنتور نوازی دارای سبک و شیوه‌ای منحصربه‌فرد است.شیوه سنتور نوازی معاصر عنوان هدیه اردوان کامکار به موسیقی ایرانی است، توجه او به نواختن موسیقی به شیوه پلی‌فونیک توسط سنتور نکته بسیار مهمی است که اردوان کامکار آن را به کمال رسانده است، به این معنی که سبک او نه‌تنها با آهنگ‌سازیش گسترش یافته، بلکه در آموزش آن موفق شده و نه‌تنها نوازنده حال آنکه آهنگساز تربیت نماید که این امر در کنسرت او به همراه شاگردانش کاملا قابل درک است.خودش در مصاحبه ای درباره ایده شکل گیری سنتور نوازی معاصر می گوید: وقتی من خواستم به این شیوه کار کنم، استادان چندان روی خوشی نشان ندادند. ‌برای مثال، روزی به استاد «پایور» که من همیشه عاشق‌شان بودم، گفتم فرصتی به من بدهید تا قطعه‌ای را که نوشته‌‌ام، گوش کنید. بعد از اینکه کار را گوش کردند، گفتند بد نیست. یعنی نگفتند خوب است. تنها گفتند: «فقط قسمت آخری که زدی خوب است.» منظورشان هم تحرک بود. یعنی همان چیزی که در سنتورنوازی قدیم وجود نداشت. استاد پایور همیشه دوست داشت ساز تحرک داشته باشد؛ اما می‌توانم بگویم از 20 استادی که آن زمان بودند، 19 تایشان می‌گفتند این کارت اشتباه است. استاد فخرالدینی و استاد شهبازیان از اساتیدی بودند که تشویقم کردند.او همچنین درباره نیاز به دانستن ردیف به طور کامل برای نوازندگی در این شیوه می گوید: در شیوه ما نیازی به اینکه موسیقی سنتی به شکل کامل فراگرفته شود، نیست؛ اما لازم است هنرجو درباره موسیقی نواحی بداند و مطالعه کند. موسیقی سنتی از موسیقی ردیف تغذیه می‌کند؛ اما موسیقی‌ای که من کار می‌کنم، از موسیقی مناطق ایران.

سه نوازی
همان طور که از عنوان کنسرت یعنی «اجرای سنتور نوازی معاصر» برمی آید، در این اجرا سه سنتور نواز جوان و ماهر که از شاگردان اردوان کامکار بودند او را همراهی کردند. دو سنتور هم کوک و یک سنتور باس، به سه نوازی سنتور در سبک ابداعی اردوان کامکار پرداختند. سیاوش کامکار، مهیار طریحی و مصطفی مومنیان در این سه نوازی «روان» ساخته مصطفی مومنیان، «رها» ساخته سیاوش کامکار، «رویا» از ساخته‌های مهیار طریحی و «دماوند» ساخته اردوان کامکار را اجرا کردند.

پلی‌فونیک
پلی‌فونیک در اجرای سنتور از خواسته‌های همیشگی تنظیمات اردوان کامکار است، در تریوی سنتور (سه نوازی) این امر به‌خوبی قابل درک بود و تفاوت ملودی نواخته شده به‌سادگی توسط سه سنتور به چشم می آمد، گویی چندین ملودی از یک دهان بیرون آمده و خطوط موسیقی در قالب یک نوا فرم گرفته بودند، گاهی با وجود آنکه سه سنتور هم‌نوازی می‌کردند بیش از سه ملودی به گوش می‌رسید که این تفکیک ملودی ها در بین دو دست از خصوصیات بارز اردوان کامکار است که در شاگردان او چه نواختن و چه در آهنگسازی به میراث گذاشته شده است.

تک‌نوازی
پس از پایان سه نوازی سنتور و پس از اندک زمانی اردوان کامکار بر صحنه هنرسرای خورشید روبه روی تماشاگران ایستاد، استقبال هنردوستان اصفهان از او دقایقی با تشویق‌های مکرر ادامه داشت. کامکار در پاسخ به این ابراز احساسات گفت: اصفهان فرهنگی قابل توجه و تعریف نکردنی دارد و مردم اصفهان با رفتار و حرکاتشان همیشه خود اوج فرهنگ را نشان داده اند.

سنتور نوازی معاصر
اجرای سه قطعه با نام‌های «شکسته»، «حریفان» و«تهران»از ساخته‌های اردوان کامکار توسط او بسیار دیدنی بود، گویی دقایقی نفس در سینه ها حبس شد، هنر اردوان کامکار به توازن قدرت بین دو دست و تقسیم ملودی ها بین دو دست برمی گردد که از اولین لحظه در نواختن شکسته نمایان شد. در همان لحظات اول نوازندگی او و قبل از آنکه بتوان در مورد شیوه سبکی آهنگ‌سازی او نظر داد، نوازندگی او انسان را شیفته می‌کرد.

روان و سیال
شیوه سنتور نوازی معاصر که سبک اردوان کامکار است، روان و سیال بوده آنگونه که با تمام سختی‌هایی که در ملودی های ساخته او وجود دارد اما شنونده آنچنان احساس آرامش می‌کند که گویی هیچ اجباری در القای آن وجود ندارد و به دور از به رخ کشیدن‌های نوازنده در تکنیک های حرفه‌ای به نظر می‌رسد.چهره آرام استاد سنتور ایران خود از دیگر نکاتی است که انسان را شیفته می کند، با وجود پاساژهای بسیار سخت و دشوار که در این کنسرت به گوش می‌رسید، آنچه مشاهده می‌شد آرامشی بود که از اتصال به منبع عالی موسیقی می‌آمد، آرامشی که موسیقی اصیل به آن شهرت دارد.کنسرت اردوان کامکار در دوسانس متوالی در هنرسرای خورشید سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان خاطره‌ای به‌یادماندنی و برگی زرین در تاریخ موسیقی ایران شد.