تغذیه درمانی برای هپاتیت

اصفهان زیبا: دکتر حسین حاجیان فر، دکتری تخصصی پژوهشی تغذیه و دبیـــر انجمن تغذیه اصفهان درباره یکی از بیماری‌های شایع و رژیم مناسب برای آن چنین می‌گوید: کبد به عنوان بزرگ‌ترین غده بدن مهم‌ترین ارگان در متابولیسم و ذخیره مواد مغذی است. بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی در کبــــد متابولیـــزه می‌شوند. همچنین داروها و مواد سمی نیز در کبد به صورت غیرفعال در‌می‌آیند. مشکل سوء تغذیه در بیماری‌های کبدی شایع است بنابراین تامین مواد مغذی مناسب می‌توانـــد در بهبود وضعیت بیمـــار اثر‌گزار باشد‌. یکی از بیماری‌های مهم کبدی هپاتیت است.

هپاتیت التهاب گسترده کبد است که معمولا منشاء ویروسی دارد‌. علایم بالینی شامل بزرگ شدن کبد، ناراحتی‌های معده و روده‌، سردرد، بی‌اشتهایی‌، تب و زردی است. انواع شایع هپاتیت ویروسی عبارت اند از:

هپاتیت A، B، C
در هپاتیت A انتقال ویروس از راه مدفوع به دهان است و بـــهــــبــــودی معمولا به‌طور‌کامل است‌. در هپاتیتB انتقال ویروس از راه خون و مایعات بدن اســـت که در 20 درصد موارد می‌تواند منجر به التهاب مزمن کبدی یا سیروز کبدی شود. در هپاتیت C تماس با خون آلوده از راه سوزن‌های آلوده‌، تماس جنسی یا بزاق انجام می‌گیرد و در‌50 درصد موارد منجر به التهاب مزمن کبدی یا سیروز کبدی می‌شود.

رژیم غذایی
هدف از تغذیه درمانی پیشگیری یا اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای و کمبود وزن ناشی از بی‌اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ‌، تجدید ذخایر گلیکوژن، اصلاح هیپو‌گلیسمی موجود است. تامین رژیم پرکربوهیدرات برای پیشگیری از تحلیل بافت عضلانی و تامین مایعات به میزان کافی برای پیشگیری از کم‌آبی بدن است. اگر رژیم غذایی با دقت و باتوجه به شرایط بیمار تنظیم شود، می‌تواند نیاز‌های تغذیه‌ای را تامین کند‌. در این بیماران باید به مسئله بی‌اشتهایی شدید حالت تهوع و استفراغ و دریافت ناکافی انرژی و پروتئین از راه دهان توجه داشت.در هپاتیت حاد برای پیشگیری از هیپو‌گلیسمی سرم قندی داخل وریدی توصیه می‌شود‌، با بهبود بیماری رژیم مایع سپس رژیم نرم یا نرمال داده می‌شود. چون عدم تحمل چربی و غذاهای پرچرب در این بیماران شایع است. رژیم غذایی باید حاوی چربی تعدیل شده باشد‌. معمولا بیماران پس از خوردن چندلقمه اول غذا از حالت تهوع شدید شکایت دارند درنتیجه مصرف مواد غذایی در وعده‌های متعدد و کم حجم توصیه می‌شود.

چند تذکر مهم
به علـــت وجود کم‌اشتهایــــی و حالــــت تهوع، وعــــده صبحانه در بسیاری از بیماران بزرگ‌ترین وعده غذایی روز محســـوب می‌شود. در‌صورتی‌که بیمار به دلیـــل بی‌اشتهایی حالت تهوع یا استفراغ قادر به دریافت کافی مواد غذایی از راه دهان نباشد، باید از شیوه‌های دیگر تغذیه نظیر تغذیه با لوله یا تغذیه وریدی استفاده شود. با مصرف چربی‌های بلند زنجیره بیمار دچار اسهال چرب خواهد شد. بنابراین استفاده از چربی‌های متوسط برای این بیماران قابل تحمل خواهد بود.درصد استفاده از چربی مانند سایر رژیم‌هاست و فقط توجه به نوع چربی دریافتی است.