تغییر واحد پولی کشور هفت سال زمان می‌خواهد
هفته گذشته رئیس کل بانک مرکزی وعده داد که سرانجام پدیده استثنایی دو نام داشتن و دو اسمی بودن پول ملی کشور با تصمیم‌گیری نهایی مجلس شورای اسلامی برای همیشه تعیین و تکلیف حل خواهد شد و در نهایت آنچه مدنظر مردم است اعمال می‌شود.
هفته گذشته رئیس کل بانک مرکزی وعده داد که سرانجام پدیده استثنایی دو نام داشتن و دو اسمی بودن پول ملی کشور با تصمیم‌گیری نهایی مجلس شورای اسلامی برای همیشه تعیین و تکلیف حل خواهد شد و در نهایت آنچه مدنظر مردم است اعمال می‌شود.
به گزارش ایمنا، ولی الله سیف هفته گذشته متفاوت با حرف های گذشته نسبت به حذف یک صفر از پول ملی، اعلام کرد که درباره طرح واحد پول کشور و حذف صفرها دو دیدگاه در دولت وجود داشت که به‌صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار گرفت، اما جمع‌بندی‌ها این بود که پیشنهاد مستقلی از سوی دولت و بانک مرکزی به مجلس ارسال شود که اگر به تصویب برسد منجر به حذف ۴ صفر از پول ملی می‌شود.
وی افزود: اما در نهایت جمع‌بندی دولت این شد که فعلاً رفورم پولی یعنی حذف صفر انجام نشود. آنچه در حال حاضر در این مرحله مدنظر قرار گرفته این است که فعلاً تومان را به‌عنوان واحد پول ملی کشور در نظر بگیریم و در یکی دو سال آینده و پس از استمرار و پایداری تورم تک‌رقمی، صفرها از پول ملی حذف شود، بنابراین اجرای این طرح به آینده موکول شده است.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه با توجه به این موضوع پیشنهادی توسط بانک مرکزی تنظیم و در دولت تصویب شد، گفت: دلیل تغییر این تصمیم این بود که با وجود اینکه در قانون بانک مرکزی واحد پول ملی ریال است، اما در محاوره‌های مردم ریال مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و تومان به‌کار می‌رود.
حال سوال این است آیا با این تصمیم ارزش پول ملی تغییر خواهد کرد و آیا مردم در زندگی خود شرایط بهتری از لحاظ اقتصادی احساس می کنند؟ و در آخر اینکه چقدر هزینه به اقتصاد کشور تحمیل می کند؟
شفاف سازی مراودات و افزایش ارزش پول ملی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه پیرامون این موضوع با اشاره به اینکه مردم ما در بیشتر مراودات عرفی خود از تومان استفاده می‌کنند و تنها سیستم اداری مالی بانکی ریال را به کار می‌بندد، از این‌رو یکسان سازی این دو مورد، کار مناسبی است، اظهار داشت: چون ارزش واحد ریال به شدت کاهش یافته، تغییر واحد پولی می‌تواند به لحاظ اقتصادی تاثیرگذار باشد.
حسینعلی حاجی دلیگانی درباره دیگر فواید تغییر واحد پولی، بیان داشت: این مهم، از اشتباه های محاسباتی در مواردی که جنبه نوشتاری داشته و به نوعی در اسناد منتشر شده، جلوگیری خواهد کرد، همچنین از ایجاد اختلاف بین مراودات مردم نیز ممانعت می‌کند، چرا که ممکن است عده‌ای بر حسب ریال و برخی دیگر بر مبنای تومان به معامله با یکدیگر بپردازند.
وی با بیان اینکه تغییر واحد پولی از ریال به تومان مطالبه عمومی مردم است، تصریح کرد: استفاده مردم از تومان و ماندن قوانین و تصمیمات در ریال نشان از عقب‌ماندگی قانون گذاری نسبت به خواست و نظر مردم دارد و این موضوع باید اصلاح شود.
نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس در خصوص هزینه لازم برای تغییر واحد پولی گفت: اگر تغییر واحد پولی به شکل تدریجی انجام شود، هر ساله ۱۵ درصد از اسکناس در گردش تعویض خواهد شد، چراکه عمر مفید هر اسکناس تقریباً ۷ سال است، بنابر این طی یک دوره ۷ الی ۸ ساله هزینه‌ای که برای امحاء چاپ و نشر هر واحد اسکناس صرف می‌شود را برای تبدیل آن به تومان پرداخت خواهیم کرد از این‌رو طی دوره مذکور هیچ هزینه‌ای به منظور تغییر واحد پولی دولت در اقتصاد کشور تحمیل نخواهد شد.
هزینه ۲۵۰ میلیارد تومانی چاپ اسکناس و سکه
وی تصریح کرد: تقریباً سالانه یک میلیارد واحد اسکناس در کشور چاپ و توزیع می‌شود که هزینه چاپ، انتشار و امحاء هر واحد اسکناس حدود ۲۵۰ تومان است، بنابراین سالانه از بابت اسکناس‌های ملی مبلغی به میزان ۲۵۰ میلیارد تومان هزینه می‌کنیم.
حاجی دلیگانی در مورد سکه‌ها نیز، تصریح کرد: هزینه سکه‌های در جریان نیز چون مشمول ذوب و ضرب می‌شوند، مبلغی به میزان ۲۵۰ میلیارد تومان خواهد بود.
وی بیان داشت: در جدیدترین محاسبات انجام شده یک فرد با میزان درآمد متوسط در کشورهای اروپایی مجموعاً ۲۵ واحد اسکناس در دست دارد، اما هر فرد ایرانی در همین قاعده محاسباتی، ۳۵ واحد اسکناس را نگهداری می‌کند. همین اتفاق ۱۰ درصدی نشان از مصرف و هزینه بالای اختصاص یافته از کشور ما رد خصوص چاپ، امحاء و توزیع اسکناس‌ها دارد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: این موضوع باید طی یک روال تحقیقاتی با توسعه پول الکترونیک، بانکداری الکترونیک و نصب پوز و عابر بانک و همچنین افزایش اعتماد بخشی به مردم به سمت کاهش حداکثری میزان چاپ و نشر اسکناس و سکه پیش رود.
وی گفت: حاصل جمع اسکناس در گردش، سکه در گردش و سپرده‌های دیداری کوتاه مدت مجموعاً ۷ درصد از کلیه اسکناس‌ها و سکه‌های کشور را تشکیل می‌دهد که البته در کشورهای توسعه یافته بین ۳ تا ۴ درصد است.
حاجی دلیگانی با اشاره به اینکه این تفاوت درصد به این معناست که در کشورمان میزان نیاز به اسکناس بسیار زیاده بوده و ضرورت ترویج پول الکترونیک بیش از پیش احساس می‌شود، اظهار داشت: با اصلاح این موضوع، هزینه‌های کشور کمتر شده و نیاز به پول خرد نیز در مراودات مردمی کاهش می‌یابد.
احتمال شوک روانی تغییر واحد پول کشور
وی با اشاره به تبعات روانی ناشی از تغییر واحد پولی بر مردم جامعه، گفت: با تغییر واحد پول ملی، مردم گمان خواهند کرد که ارزش پول از ریال کاهش یافته و دولت جهت رفع این موضوع به تومان روی آورده، اما باید توجه داشت که این شوک روانی کوتاه مدت و زودگذر بوده و اثر چندان قابل توجهی نخواهد داشت.
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس در خصوص هزینه کردِ تغییر واحد پولی کشور، گفت: برای تغییر نرم افزارها یا صورت‌های مالی سیستم اقتصادی که تاکنون به ریال کار کرده‌اند، هزینه‌هایی لازم است که چندان مشکل ساز نخواهد بود.
وی تاکید کرد: دولت، مجلس شورای اسلامی و مجموعه نظام باید ساختار اقتصادی کشور را به نحوی سامان بخشند که نه تورم و نه رکود در جامعه وجود داشته باشد تا اثرات تبدیل واحد پول از ریال به تومان مدت زیادی در اقتصاد کشور تداوم داشته باشد.
حاجی دلیگانی ادامه داد: در غیر این صورت، اجرای طرح با شکست روبرو شده و ضمن هدر رفت هزینه‌ها، مجبور به تصمیم گیری دوباره خواهیم شد، همانطور که برخی از کشورها به علت عدم کنترل تورم به همراه رونق اقتصادی با اجرای طرح مشابه مد نظر ما با مشکل مواجه شدند.
هفت سال زمان یا تزریق ۱۵۰۰ میلیارد تومان برای تغییر واحد پولی
وی با بیان اینکه حذف صفر به تنهایی کارساز نیست، افزود: باید مستندات پژوهشی و کارشناسی محکمی پشت سر این تصمیم باشد تا مردم از منافع آن بهره‌مند شوند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: متأسفانه مردم امروز به علت عملکرد بانک مرکزی به مدیریت مؤسسات پولی و اعتباری نسبت به تصمیمات این نهاد اعتماد خود را از دست داده‌اند، بنابراین لزوم حذف صفر و تغییر واحد پولی، اعتمادسازی و شفاف کردن آن برای مردم است تا با شوک روانی ناشی از این تغییر در کوتاه‌ترین مدت کنار بیایند.
وی درباره زمان اجرایی کردن این طرح، گفت: حذف صفر نیاز به بررسی‌ها و انجام مطالعات علمی و دقیقی دارد، بنابراین فرصتی بیشتری را می‌طلبد و به این زودی محقق نخواهد شد؛ در ابتدا باید لایحه تغییر واحد پولی در مجلس مورد بررسی قرار گیرد و از آنجاییکه در بسیاری از قوانین کشوری عنوان ریال ذکر شده، همه آنها باید اصلاح شود و این موضوع به نوعی زمان بر است.
حاجی دلیگانی تصریح کرد: اگر دولت بخواهد این موضوع را به طور تدریجی عملیاتی کند، هفت سال به طول خواهد انجامید و هیچ هزینه ای صرف نخواهد کرد ولی اگر به فکر اجرای سریع آن باشد، باید نزدیک به ۱۵۰۰ میلیارد تومان هزینه کند.