زمان آشتی عربستان و ایران فرا رسیده؟
پس از سه سال جنگ پرهزینه و سخت عربستان سعودی در یمن، گزارش‌هایی از میانجی‌گری بالقوه عراق میان ایران و عربستان سعودی به گوش می‌رسد. تحلیلگران می‌گویند که بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی می‌تواند موجب کاهش فشار سیاسی و اقتصادی بر روی هر دو کشور شود.
آفتابنیوز : سرویس بین الملل- شبکه خبری «الجزیره» با انشار گزارشی اشاره می‌کند که تحلیلگران مسائل منطقه‌ای معتقدند که عراق می‌تواند برای بهبود روابط میان تهران و ریاض میانجی‌گری کند و این موضوع به نفع هر دو کشور از نظر سیاسی و اقتصادی خواهد بود.
به گزارش آفتابنیوز، این شبکه خبری می‌نویسد: پس از سه سال جنگ پرهزینه و سخت عربستان سعودی در یمن، گزارش‌هایی از میانجی‌گری بالقوه عراق میان ایران و عربستان سعودی به گوش می‌رسد. تحلیلگران می‌گویند که بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی دو رقیب در سوریه و یمن که هر یک از طرفین مخالف یکدیگر در آن کشور حمایت می‌کنند، می‌تواند موجب کاهش فشار سیاسی و اقتصادی بر روی هر دو کشور شود.
«محجوب زویری» پژوهشگر تاریخ خاورمیانه در دانشگاه قطر می‌گوید: «یک معضل سیاسی وجود دارد و آن این که سعودی‌ها نقش مهمی در سوریه و یمن ایفا می‌کنند. این مسئله از نظر سیاسی و اقتصادی سبب شده تا ایران نیز حضور رو به گسترشی داشته باشد. او خاطر‌نشان می‌سازد که نفت نیز یک عامل مهم دیگر است و می‌افزاید: «هر دو کشور تولید‌کننده نفت هستند و تلاش‌های میانجی‌گرانه میان آنان اگر به نتیحه برسد به تاثیر مثبتی بر روی قیمت نفت و میزان تولید خواهد گذاشت..
این شبکه خبری در ادامه اشاره می‌کند که اوایل این هفته رسانه‌های عراقی گزارش دادند که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از حیدر البعادی نخست‌وزیر عراق خواستار میانجی‌گری میان تهران و ریاض شده است و وزیر کشور عراق نیز گفته که ایران به این درخواست پاسخ مثبت داده است و پس از آن روز شنبه ایمیلی فاش شد که در آن محمد بن سلمان به مقام‌های سابق امریکایی گفته بود که خواستار خروج از جنگ یمن است. این ایمیل نشان می‌داد که او مخالف بهبود روابط امریکا و ایران نیست. تقاضای گزارش شده برای میانجی‌گری عراق تنها چند روز پس از آن فاش شد که مقتدی صدر رهبر شیعه عراقی به عربستان سعودی سفر کرد تا با محمد بن سلمان و سایر مقام‌های سعودی دیدار کند.
«سعد جواد» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق اما می‌گوید با فرض این که اخبار متشر شده درست باشند باید به میانجی‌گری عراق بین ایران و عربستان با دیده شک و تردید نگریست. او می‌گوید اگر عراق در این زمینه موفق باشد می‌تواند جایگاه خوبی به عنوان یک نیروی معتدل، میانجی‌گر و بی‌طرف در منطقه برای خود کسب کند و این موضوع به افزایش اعتبارش منجر خواهد شد.
جواد در ادامه اشاره می‌کند که نسبت به امکان بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی خوشبین نیست. او می‌افزاید: تشدید اختلافات به مراتب فراتر از سطح سیاسی رفته و وارد فاز نظامی و مبارزه مسلحانه شده است. من فکر نمی‌کنم ایران و عربستان سعودی بتوانند به این‌زودی مشکلات شان را با یکدیگر حل کنند.
او این پرسش را مطرح می‌کند که درخواست عربستان از آن نظر عجیب است که سعودی‌ها از قطر خواسته‌اند که روابط خود را با ایران را قطع کند و این یک پیش‌شرط از سوی آنان بوده است. او می‌گوید: چطور می‌شود همزمان سعودی‌ها خواستار قطع روابط قطر با ایران باشند و در همان حال از طرف دیگری بخواهند که برای بهبود روابط میان تهران و ریاض میانجی‌گری کند؟
زویری اما می‌گوید که تقاضا از قطر علیرغم تناقض به میانجی‌گری عراق برای بهبود روابط ایران و عربستان گرچه در ظاهر تناقض‌آمیز است اما نشان می‌دهد که سعودی‌ها بین مسائل امنیتی در خلیج فارس که باعث ایجاد بحران شده‌اند و ایده میانجی‌گری سیاسی با ایران تمایز قائل شده‌اند.
این شبکه خبری در ادامه اشاره می‌کند که از دیدگاه ایران بهبود روابط با عربستان سعودی می‌تواند سبب تقویت موضع روحانی در داخل شود؛ آن هم در زمانی که او با چالش‌های داخلی مواجه است. زویری می‌گوید: اگر ایران به این تلاش میانجی‌گرانه عراق پاسخ مثبت دهد و واقعا تصمیم بگیرد که به بهبود روابط با عربستان سعودی بپردازد این نشان می‌دهد که اختلافات میان دو کشور صرفا سیاسی و به مذهب و یا فرقه‌گرایی ربطی ندارند. اگر ایران شرایطی را برای مثال درباره وضعیت شرق عربستان سعودی مطرح کند این بدان معناست که اولویت ایران مسائل مذهبی است. من اما خود باور دارم که مسئله اصلی برای ایران سیاسی است. من فکر می‌کنم آنان تمایل به بهبود روابط با ریاض دارند. و مسئله عوامیه و نقاط شیعه‌نشین عربستان سعوی در اولویت‌های بعدی و در آخرین موارد در دستور کار قرار خواهند داشت.
به گزارش آفتابنیوز، این شبکه خبری می‌نویسد: پس از سه سال جنگ پرهزینه و سخت عربستان سعودی در یمن، گزارش‌هایی از میانجی‌گری بالقوه عراق میان ایران و عربستان سعودی به گوش می‌رسد. تحلیلگران می‌گویند که بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی دو رقیب در سوریه و یمن که هر یک از طرفین مخالف یکدیگر در آن کشور حمایت می‌کنند، می‌تواند موجب کاهش فشار سیاسی و اقتصادی بر روی هر دو کشور شود.
«محجوب زویری» پژوهشگر تاریخ خاورمیانه در دانشگاه قطر می‌گوید: «یک معضل سیاسی وجود دارد و آن این که سعودی‌ها نقش مهمی در سوریه و یمن ایفا می‌کنند. این مسئله از نظر سیاسی و اقتصادی سبب شده تا ایران نیز حضور رو به گسترشی داشته باشد. او خاطر‌نشان می‌سازد که نفت نیز یک عامل مهم دیگر است و می‌افزاید: «هر دو کشور تولید‌کننده نفت هستند و تلاش‌های میانجی‌گرانه میان آنان اگر به نتیحه برسد به تاثیر مثبتی بر روی قیمت نفت و میزان تولید خواهد گذاشت..
این شبکه خبری در ادامه اشاره می‌کند که اوایل این هفته رسانه‌های عراقی گزارش دادند که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از حیدر البعادی نخست‌وزیر عراق خواستار میانجی‌گری میان تهران و ریاض شده است و وزیر کشور عراق نیز گفته که ایران به این درخواست پاسخ مثبت داده است و پس از آن روز شنبه ایمیلی فاش شد که در آن محمد بن سلمان به مقام‌های سابق امریکایی گفته بود که خواستار خروج از جنگ یمن است. این ایمیل نشان می‌داد که او مخالف بهبود روابط امریکا و ایران نیست. تقاضای گزارش شده برای میانجی‌گری عراق تنها چند روز پس از آن فاش شد که مقتدی صدر رهبر شیعه عراقی به عربستان سعودی سفر کرد تا با محمد بن سلمان و سایر مقام‌های سعودی دیدار کند.
«سعد جواد» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق اما می‌گوید با فرض این که اخبار متشر شده درست باشند باید به میانجی‌گری عراق بین ایران و عربستان با دیده شک و تردید نگریست. او می‌گوید اگر عراق در این زمینه موفق باشد می‌تواند جایگاه خوبی به عنوان یک نیروی معتدل، میانجی‌گر و بی‌طرف در منطقه برای خود کسب کند و این موضوع به افزایش اعتبارش منجر خواهد شد.
جواد در ادامه اشاره می‌کند که نسبت به امکان بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی خوشبین نیست. او می‌افزاید: تشدید اختلافات به مراتب فراتر از سطح سیاسی رفته و وارد فاز نظامی و مبارزه مسلحانه شده است. من فکر نمی‌کنم ایران و عربستان سعودی بتوانند به این‌زودی مشکلات شان را با یکدیگر حل کنند.
او این پرسش را مطرح می‌کند که درخواست عربستان از آن نظر عجیب است که سعودی‌ها از قطر خواسته‌اند که روابط خود را با ایران را قطع کند و این یک پیش‌شرط از سوی آنان بوده است. او می‌گوید: چطور می‌شود همزمان سعودی‌ها خواستار قطع روابط قطر با ایران باشند و در همان حال از طرف دیگری بخواهند که برای بهبود روابط میان تهران و ریاض میانجی‌گری کند؟
زویری اما می‌گوید که تقاضا از قطر علیرغم تناقض به میانجی‌گری عراق برای بهبود روابط ایران و عربستان گرچه در ظاهر تناقض‌آمیز است اما نشان می‌دهد که سعودی‌ها بین مسائل امنیتی در خلیج فارس که باعث ایجاد بحران شده‌اند و ایده میانجی‌گری سیاسی با ایران تمایز قائل شده‌اند.
این شبکه خبری در ادامه اشاره می‌کند که از دیدگاه ایران بهبود روابط با عربستان سعودی می‌تواند سبب تقویت موضع روحانی در داخل شود؛ آن هم در زمانی که او با چالش‌های داخلی مواجه است. زویری می‌گوید: اگر ایران به این تلاش میانجی‌گرانه عراق پاسخ مثبت دهد و واقعا تصمیم بگیرد که به بهبود روابط با عربستان سعودی بپردازد این نشان می‌دهد که اختلافات میان دو کشور صرفا سیاسی و به مذهب و یا فرقه‌گرایی ربطی ندارند. اگر ایران شرایطی را برای مثال درباره وضعیت شرق عربستان سعودی مطرح کند این بدان معناست که اولویت ایران مسائل مذهبی است. من اما خود باور دارم که مسئله اصلی برای ایران سیاسی است. من فکر می‌کنم آنان تمایل به بهبود روابط با ریاض دارند. و مسئله عوامیه و نقاط شیعه‌نشین عربستان سعوی در اولویت‌های بعدی و در آخرین موارد در دستور کار قرار خواهند داشت.