صرفه‌جویی ۵۲ میلیون متر مکعبی آب در بخش کشاورزی اصفهان

خشکسالی سال‌های گذشته کشاورزی را در مناطق مختلف کشور از جمله اصفهان تحت تأثیر خود قرار داده که در این زمینه اهمیت بهره‌وری از آب در بخش کشاورزی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در حال حاضر کمبود آب شیرین معضل بسیاری از کشورها است، ایران نیز در یکی از خشک‌ترین مناطق جهان قرار دارد، این در حالی است که در سال‌های اخیر تقاضای آب برای مصرف در بخش کشاورزی افزایش داشته که لازم است راهکارهای مناسب برای استفاده بهینه از آب در این بخش مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به اینکه بیشترین سهم مصرف آب در کشور ما مربوط به بخش کشاورزی است بنابراین با کاهش 10 درصدی مصرف آب می‌توان مشکلات کمبود آب را در این بخش برطرف کرد.
استاندار اصفهان در این باره می‌گوید: علیرغم اینکه اصفهان یک استان صنعتی است و کشاورزی در سایه صنعت قرار گرفته و با خشکسالی‌های چندساله مواجه بوده است ولی بخش کشاورزی در استان دارای جایگاه ویژه‌ای است. ولی با تلاش‌های صورت گرفته علی‌رغم خشکسالی و کاهش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در استان، میزان تولید محصولات کاهش پیدا نکرده است.
وی با بیان اینکه با توجه به شرایط خاص استان باید سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در بخش آبیاری‌های نوین و تغییر الگوی کشت انجام گیرد، گفت: بر همین اساس باید صندوق‌های حمایت از بخش کشاورزی در استان تقویت شوند.
اهمیت بهره وری از آب در بخش کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان نیز در خصوص اهمیت بهره وری از آب در بخش کشاورزی و میزان صرفه جویی در مصرف آب با اجرای روش‌های مورد نظر گفت: راندمان آبیاری به روش میکرو (موضعی وتیپ) بیش از 90 درصد می‌رسد در حالی که راندمان آبیاری معمولی در حدود 45 درصد است.
محسن کریمیان ادامه داد: در سال 1395 با تخصیص 1005میلیارد ریال بالغ بر 13500 هکتار از اراضی کشاورزی استان مجهز به انواع سامانه‌های نوین آبیاری از قبیل قطره‌ای، تیپ، کم فشار و بارانی شد و صرفه جویی 52 میلیون متر مکعبی را به همراه داشته است.
وی گفت: در سال 96 در صورت تخصیص 1500 هزار میلیارد ریال بالغ بر 15000هکتار از اراضی کشاورزی مجهز به سامانه‌های نوین آبیاری خواهد شد و شاهد صرفه جویی 58 میلیون متر مکعبی را همراه خواهد داشت.
مصرف بهینه آب با گسترش محیط‌های کنترل شده کشاورزی
اما در این راستا بهتر است تا کشاورزان و گلخانه‌داران با روش‌های مختلفی به منظور مصرف بهینه آب نیز آشنا شوند. عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان درباره روش‌های کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی گفت: یکی از روش‌های مناسب برای مدیریت بهینه آب استفاده از محیط های کنترل شده است که در سال‌های اخیر گسترش فراوانی داشته است، از جمله پرورش قارچ در محیط کنترل شده که حجم بسیار کمتری از آب را مورد استفاده قرار می‌دهد.
علی فرهادی افزود: گلخانه‌ها جزء محیط‌های کنترل شده هستند که می‌توان گیاهان زینتی و صیفی‌جات را در آن پرورش داد، به تازگی بحث پرورش علوفه در گلخانه نیز مطرح شده و به نتایج خوبی در این زمینه رسیده‌ایم.
وی بیان کرد: در گلخانه برای پرورش یک کیلوگرم خیار گلخانه‌ای بین 50 تا 60 لیتر آب مصرف می‌شود در حالی‌که در هوای آزاد بین 500 تا 600 لیتر آب برای کشت این مقدار محصول نیاز است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان گفت: بر این اساس استفاده از گلخانه‌ها قابل توصیه است چرا که قدم‌های خوبی برای گسترش کشاورزی در محیط‌های کنترل شده برداشته شده است. البته استفاده از منبع آب در دسترس باید از نظر کیفیت بررسی شود تا سطح مفید گلخانه مشخص شود.
وی با بیان اینکه کیفیت آب در کشت گلخانه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است و با توجه به آن نوع کشت باید انتخاب شود، افزود: در بسیاری از مناطق که کیفیت آب نامطلوب است یا شوری بالا دارد باید از ترفندهایی استفاده شود که آب بهینه در اختیار بوته قرار گیرد، یکی از راهکارها استفاده از آب شیرین‌کن است.
توسعه کشت‌های مقاوم به شوری
فرهادی اضافه کرد: گلخانه دار باید هزینه‌ مرتبط با این سیستم را در نظر بگیرد و از سوی دیگر مازاد آب حاصل از استفاده از این سیستم را رها نکند و مورد استفاده قرار دهد، بنابراین توسعه کشت‌های مقاوم به شوری پیشنهاد می‌شود که در رشد بسیاری از درختان میوه موثر است.
وی خاطرنشان کرد: در بسیاری از مناطق دنیا از پوشش‌های رنگی مالچ استفاده می‌شود که علاوه بر جلوگیری از هدر رفت آن عامل کنترل بیماری گیاهان را نیز به دنبال دارد، در گلخانه آبیاری تحت فشار در کاهش مصرف آب نیز موثر است که در مقایسه با آبیاری سطحی که در بسیاری از مزارع استفاده می‌شود کاهش بیماری‌های خاکزاد را نیز به دنبال دارد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان با بیان اینکه گلخانه‌دار بر اساس نوع محصول و بافت خاک باید اقدام به طراحی سیستم آبیاری کند، گفت: علف‌های هرز رقیب جدی مصرف آب هستند که اگر سیستم آبیاری قطره‌ای را استفاده کنیم حداقل رشد علف‌های هرز را شاهد خواهیم بود از سوی دیگر در آبیاری قطره‌ای پوشش سبز بوته حداقل تماس با آب را دارد و بیماری کمتری ایجاد خواهد شد.
براساس صحبت کارشناسان در مصرف آب باید به میزان بهره روی توجه شود یعنی مشخص گردد که به ازای هر واحد آب مصرفی چه مقدار محصول تولید شود. پیش بینی درآمد حاصل از هر واحد آب مصرفی به تولید بهینه و کاهش مصرف آب کمک می‌کند.
محسن حمید زاده کارشناس مسئول باغبانی شاهین شهر درباره روش‌های مورد استفاده در گلخانه برای مصرف بهینه آب گفت: در راستای تامین آب و استمرار تولید روش‌های مختلفی پیشنهاد می‌شود، نخست اینکه هر گلخانه‌داری باید استخر ذخیره آب داشته باشد که دارای خصوصیات ویژه‌ای است، ابعاد استخر از نظر طول و عرض باید کمتر و عمق آن بیشتر باشد تا از سطح تبخیر جلوگیری شود، علاوه بر این استفاده از پوشش‌های پلی اتیلن پیشنهاد می‌شود تا از هدر رفت آب جلوگیری شود.
به گزارش تسنیم، همان طور که گفته بیشترین سهم مصرف آب در کشور ما مربوط به بخش کشاورزی است، هرچند مناطق مختلف کشور از جمله اصفهان در حال حاضر دوران خشکسالی را پشت سر می‌گذارد اما لزوم حمایت از بخش کشاورزی همواره مورد تأکید است، بنابراین بهترین راهکار آموزش روش‌های نوین مصرف بهینه آب برای گلخانه‌داران و کشاورزانی است که با تولید محصولات با کیفیت در خط مقدم جبهه اقتصادی کشور قرار دارند.