بزرگزاد؛ با کوه بودن، چون کوه بودن
فاطمه بزرگزاد، یکی از بانوان فعال و باسابقه کوهنوردی اصفهان است که در کارنامه 25 ساله کوهنوردیاش صعود بسیاری از قلل داخلی و چندین صعود خارجی را ثبت کرده و همچنین در فاصله سالهای 1385 تا 88 در سمت نایبرئیس هیئت کوهنوردی استان اصفهان فعالیت کرده است. او، همواره کمحرف، مقاوم و خستگیناپذیر، مفاهیم انسانی بسیاری را از کوه و کوهنوردی فراگرفته و از همین روست که در عین فروتنی، گرچه بسیاری از قلل سر به فلک کشیده را زیر گامهایش درنوردیده، هیچگاه بر اصولی که از کوه در زندگیاش آموخته پا نمیگذارد.
ختن کوفگر/اصفهان امروز: سال 86 است و صعود زمستانی کرکس، چند دقیقه تا پناهگاه مانده است تا پسازآن با استراحتی کوتاه صعود به قله آغاز شود. بعضیها نفسنفس میزنند و برای رسیدن به محل استراحت لحظهشماری میکنند و برخی بیتاب رسیدن به قلهاند بیآنکه لذتی از دامنهاش ببرند. بالاخره گروه به پناهگاه میرسد و لحظاتی بعد او همراه با چند نفر دیگر از همنوردانش در مسیر بازگشت از قله دیده میشود. آرام است اما قوی، همراه با لبخندی بر چهره، بیهیچ نفسنفس زدنی، با لباسی ساده اما با تجهیزات مناسب جهت یک صعود زمستانی. نه دررسیدن به قله عجلهای دارد و نه در بازگشت از آن شتابی. از نخستین گام صعود تا آخرین گام فرود از حضور در طبیعت و زیباییهای بینظیر آن و از حضور در محضر خالقش لذت میبرد تا آنجا که به هر قلهای که میرسد سجده شکر بهجای میآورد و در سر، اندیشههای بسیاری برای بهبود و پیشرفت کوهنوردی دارد و به اینصورت برای بسیاری حضور چنین انسانی بهعنوان نایبرئیس هیئت کوهنوردی استان جای خرسندی دارد.
بزرگزاد که در دهه 50 زندگیاش است، درباره شروع فعالیتش میگوید: «از کودکی و با تشویق و تأکید پدر و مادر به ورزش علاقهمند شدم و در رشتههای مختلفی مثل والیبال، بسکتبال، شنا، دو و تنیس فعالیت داشتم ولی رشته اصلیام والیبال بود و در ردههای مختلف تیمی صاحب عناوین برتر استانی هم شدم تا اینکه در سال 71 با رشته کوهنوردی آشنا و به مدت سه سال همراه گروه کوهنوردی کرکس و زیر نظر استادم جناب خلیفه سلطانی به این ورزش پرداختم.»
عبدا... خلیفه سلطانی، سرپرست گروه کوهنوردی کرکس میگوید: «باخانم بزرگزاد قلهها و برنامههای صعود بسیاری را اجرا کردیم. قوی بود و علاقهمند به فتح قله و بسیار مقاوم. یادم است که در صعود به قله آرارات ترکیه، تعدادی از افراد به علت خستگی و شرایط نامناسب صعود از ادامه مسیر منصرف شدند اما خانم بزرگزاد هیچ حرفی از خستگی نزد و باقدرت و روحیه کامل به قله رسید. از صعودهای مشترکمان میتوانم صعود به قله سهند و دماوند و آراگاس ارمنستان و آرارات ترکیه نام ببرم.»
بزرگزاد پس از سه سال به گروه کوهنوردی چکاد پیوست و به مدت هفت سال کوهنوردی به شکل کاملاً جدی و حرفهایتر را با این گروه ادامه داد. کمال موسوی از مربیان باسابقه سنگنوردی و از اعضای گروه چکاد از رفتار خانم بزرگزاد میگوید که همیشه حاکی از احترام بوده، احترام به انسانها و احترام به طبیعت. او از صعود چهار نفرهشان میگوید که در سال 76 سه قله صفه، کلاه قاضی و کرکس را در یک روز صعود کردند. موسوی همچنین از قدرت و توانایی خانم بزرگزاد در صعود به قله کازبک گرجستان در سال 91 یاد می کند.
نایبرئیس پیشین کوهنوردی استان درباره ادامه فعالیتش چنین میگوید: «پس از بازنشستگی از سازمان انرژی اتمی فراغت و زمان بیشتری برای کوهنوردی داشتم که با توجه به علاقه و میزان فعالیتم در این زمینه به پیشنهاد دوستان و مسئولین به هیئت کوهنوردی دعوت شدم و نهایتاً در سال 85 بهعنوان نایبرئیس هیئت کوهنوردی استان اصفهان مشغول فعالیت شدم. همیشه معتقد بودم هیئت خود باید الگوی گروههای کوهنوردی باشد و کاملاً پایبند به رعایت اصول و ازاینجهت سعی کردم با انتخاب افراد شایسته، سعی در اجرای برنامهای مرتب و جامع جهت بهبود کوهنوردی بهویژه در بحث بانوان داشته باشم. ولی متأسفانه اجازه بسیاری از فعالیتها داده نشد و باوجود مقاومت و تلاشهای بسیارم بارها این مسائل تکرار شد تا نهایتاً پس از سه سال تصمیم به استعفا گرفتم و از فعالیت در هیئت انصراف دادم.»
«بههرحال جایی هست که به علت تفاوت در نگرشها امکان ادامه فعالیت وجود ندارد و من هم پس از استعفایم به دنیای کوهنوردی شخصی خود برگشتم و رهسپار دامان پاک طبیعت شدم. در حال حاضر در حال انجام طرح «سیمرغ کوههای ایران» هستم، طرحی که از سوی فدراسیون کوهنوردی کشور در قالب یک پروژه ملی کوهنوردی و باهدف معرفی و صعود بلندترین قله هر استان بهعنوان یک جاذبه گردشگری ورزشی مطرحشده و در آن کوهنوردان میتوانند به بلندترین قله هر استانی که درمجموع 31 قله مشخصشده است صعود کنند و در صورت صعود و ارسال مدارک و مستندات مربوطه نشان صعود به 31 قله دریافت خواهند کرد. برای من که صعود به قله را همیشه دوست داشتم و هنوز به برخی قلههای داخلی صعود نکرده ام، فعالیت جالبی است و امکان حضورم در 31 قله رفیع کشورم را برای خود افتخار میدانم. البته من عادت دارم به تهیه گزارش از هر برنامه و صعودی که داشتهام همراه با عکس و مدارک آن؛ بهگونهای که گزارشهایی از صعودهای 25 سال قبلم را نیز هنوز دارم و این کار در این مسیر کمک خوبی بوده است.»
«به نظرم کوه مکان مقدسی است، همیشه محکم است و استوار و بزرگترین معلم است، تا آنجا که با تواضع و عشق در آن گام برمیداری همراهت میشود بیهیچ حادثهای، اما آنجا که با غرور و اثبات درونی افسارگسیخته بر آن قدم میگذاری درسهای تلخی به تو میآموزد. معتقدم اخلاق و پایبندی به اصول اخلاقی از مهمترین اصول کوهنوردی است. کوهنوردی با یاریرساندن همراه است و از معدود ورزشهایی است که رفاقت حرف اول را میزند اما اصرار برای رقابتی کردن فضای کوهنوردی بهویژه آنجا که کمیت فدای کیفیت میشود و دقت فدای سرعت، جای اندیشیدن دارد و البته که توجه به محیطزیست و حفظ آنیکی از دغدغههای همیشگیام بوده و هست.»
اعتقاد به باورهایمان همیشه مهم بودهاند اما میزان این تعهد در افراد مختلف متفاوت است و گاهی این میزان نقش مهمی در حفظ مقام و جایگاهها بازی میکند. تا جایی که گاهی برای حفظ منصب باید اصول را زیر پا گذاشت و گاه برای حفظ اعتقاد و ارزشهای باید منصب را پشت سر گذاشت و به اینگونه برخی پایبند مقام و جایگاهشان میشوند و برخی دیگر به حقیقت وفادار میمانند و عطای منصب را به لقایش میبخشند و فدا نکردن حقیقت بهپای موقعیت رمز ماندگاری ایشان میشود تا همیشه. ضمن احترام به تمام افراد و مسئولانی که با حضور در سمت رسمیشان خدمت میکنند و بهتماممعنا به حقیقت تعهداتشان وفادار ماندهاند و احترام به خانم بزرگزاد و امثال ایشان که وجودشان تابع هیچ حضور رسمی و غیررسمی نبوده و نیست و آنجا که نامشان شنیده میشود همگان به نیکی یاد میکنند و بس.