چگونه سرطان سینه را تشخیص دهیم؟

اصفهان زیبا: دکتر وحید گوهریان، ‌فوق تخصص جراحی و عضو انجمن امریکا و اروپا درباره یکی از شایع ترین بیماری‌های زنان و راهکارهای پیشگیری از آن چنین گفت: همان طور که می دانید در سرطان، سلول های بدن به طور غیر قابل کنترل شروع به تکثیر می کنند و به رشد بیش از حد سلول ها سرطان گفته می شود. در این بین امروزه شایع ‌ترین سرطان در خانم ‌ها سرطان سینه است که دومین علت مرگ و میر در خانم‌ ها را تشکیل می دهد. البته سرطان سینه در مردان نیز دیده می شود؛ اما به نسبت بسیار کمتر است.

علائم
توده در سینه که با لمس حس می شود.
درد در سینه که با عادت ماهیانه تغییر نمی کند.
فرو رفتگی و قرمزی پوست سینه
پرتقالی شدن پوست سینه
ترشحات خونی یا آبکی از سینه به خصوص اگر از یک سینه باشد و خود به خود خارج شود.
فرو رفتگی نوک سینه
تغییر در اندازه یا شکل سینه
پوسته پوسته شدن و قرمزی نوک سینه

نکته: خوشبختانه اکثر توده های سینه سرطانی نیستند؛ اما خانم ها با لمس توده حتما به پزشک مجرب مراجعه کنند.

چگونگی بروز
معمولا سرطان سینه از لایه داخلی مجرای شیری شروع می شود و سپس به اطراف گسترش می یابد. علت اصلی آن نامشخص است ولی فاکتور های خطری وجود دارد که احتمال سرطان را در افراد بیشتر می کند.

عوامل خطر
سن: با بالا رفتن سن خطر سرطان بیشتر می شود. در ایران حداکثر شیوع سرطان بین 35-40 سال است که 10 سال پایین تر از استاندارد جهانی است.
ژنتیک: در افرادی که خویشاوندان آنها دچار سرطان سینه بوده اند یا مبتلا هستند، احتمال سرطان بیشتر است. افرادی که ژن سرطان سینه را حمل می کنند، خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه یا سرطان تخمدان یا هر دو را دارند.
سابقه سرطان سینه یا توده سینه در فرد: خانم هایی که سابقه سرطان سینه در گذشته دارند، در مقایسه با کسانی که سابقه بیماری ندارند، بیشتر احتمال سرطان در آنها دیده می شود.
سینه های متراکم
شیر دهی: شیر دهی به خصوص بیش از یک سال‌، شانس ابتلا به سرطان سینه را کم می کند.
مصرف قرص های هورمونی حاوی استروژن‌: مصرف طولانی مدت آنها شانس سرطان را افزایش می دهد.
افزایش وزن: خانم ها با افزایش وزن یا چاقی بعد از یائسگی ممکن است ریسک بالاتری جهت ابتلا به سرطان داشته باشند.

مصرف الکل
در معرض پرتو بودن: پرتو درمانی برای سرطان های دیگر، احتمال سرطان سینه را افزایش می دهد.
هورمون درمانی: مصرف قرص های هورمونی بعد از یائسگی احتمال سرطان سینه را افزایش می دهد.

تشخیص
تشخیص این بیماری اغلب به دنبال غربالگری روتین صورت می گیرد یا وقتی خانمی به دنبال پدیدار شدن علائم در سینه به پزشک مراجعه می کند. معاینه سینه در حالت ایستاده با وضعیت های متفاوت بازوها و در حالت خوابیده انجام می گیرد.ضمنا ماموگرافی تشخیصی از سن 40 سالگی باید برای هر خانمی انجام شود حتی اگر هیچ گونه علائمی در معاینه بیمار وجود نداشته باشد و با سونوگرافی هم می توان بین کیست و توده ‌های جامد افتراق داد.

نمونه برداری
از توده های سینه که طــی معاینــــات مکـــرر بـــزرگ تـــر می‌شوند یا نمای مشکوک به بد خیمی در سونوگرافی یــــــــا مـــــــامـــــــوگـــــــــرافـــــی نشـان داده‌اند و توده های بیشتر از دو سانتی متر باید نمونه‌برداری شوند و برای ارزیابی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شود‌.

درمان
درمان بسته به وسعت سرطان، نوع سرطان، حساسیت به هورمون، سن بیمار و حال عمومی بیمار دارد. درمان های اصل شامل جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی، هورمون درمانی است. درمان جراحی شامل برداشتن همان توده با بخشی از بافت اطراف یا برداشتن کل سینه است. گاهــی اوقــــات نیــــاز بـــه برداشتن غدد لنفانی زیر بغل نیز است.

پیشگیری
راه مطمئنی جهت پیشگیری از سرطان سینه وجود ندارد ولی با تغییراتی در سبک زندگی می توان میزان آن را کم کرد که عبارت‌اند از:
عدم مصرف الکل
مصرف میوه جات و سبزیجات تازه
ورزش کافی
وزن خود را به وزن نرمال رساندن
انجام شیردهی
عدم مصرف هورمون مگر در صورت نیاز
غربالگری سرطان سینه

بد نیست بدانید سرطان سینه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شد، قابل درمان خواهد بود و هزینه درمانی بسیار کمتر است، بنابراین برای تشخیص زودرس آن غربالگری انجام می‌گیرد که شامل سه قسمت است:
معاینه سینه توسط خود بیمار از سن 20 سالگی که ماهیانه بعد از اتمام قاعدگی انجام می‌شود.
معاینه سینه توسط پزشک که از سن 20 سالگی سالیانه یک بار انجام می‌شود.
ماموگرافی غربالگری: تمام خانم‌ها از سن 40 سالگی باید سالیانه در صورت وجود عوامل خطر دو سال یک بار ماموگرافی انجام دهند.
قابل توجه اینکه اشعه ناشی از ماموگرافی ناچیز است و با انجام این سه روش تا 96 درصد می‌توان سرطان سینه را در مراحل اولیه تشخیص داد.