تعزیه باید مبتنی بر آموزش درست باشد

حسینعلی مؤمنزاده-رئیس انجمن تعزیه و شبیه‌خوانی استان اصفهان :در سال‌های اخیر، کیفیت تعزیه‌هایی که اجرا می‌شود، کاهش‌یافته که این، به خاطر افزایش تعداد گروه‌های فعال در این زمینه است. درواقع همانطور که در مداحی، سبک افرادی چون پنجه‌پور، معظم و سعیدمنش از بین رفته، در تعزیه هم از اصالت آثار کم شده است. علت این اتفاق این است که در گذشته، تعزیه‌خوان‌ها از بچگی در دو زمینه اعتقادی و هنری آموزش داده می‌شدند، اما امروزه یک‌شبه و از طریق نوار و دی‌وی‌دی، اجرای آثار دیگران را می‌بینند و شروع به فعالیت می‌کنند. برخی گروه‌ها هم از این افراد سوءاستفاده می‌کنند و به دلیل اینکه آنها دستمزدی طلب نمی‌کنند، امکان کار برایشان فراهم می‌کنند. مجموع این شرایط باعث می‌شود افراد، بدون کنترل و دوره دیدن وارد کار ‌شوند و پس از مدتی که فعالیت کردند، مریدهایی پیدا می‌‌کنند و احساس بزرگی به آنها دست دهد، در چنین شرایطی دیگر نمی‌توان ذهنیت نادرست آنها را اصلاح کرد.

همه این اتفاق ها نتیجه این است که بر آموزش تعزیه نظارتی نمی‌شود. در گذشته به شیوه مرشدمحوری آموزش داده می‌شد و کسی که می‌خواست وارد این عرصه شود، پس از طی مراحل زیر نظر مرشد، وارد این کار می‌شد، اما حالا امکان چنین شیوه آموزشی وجود ندارد. مسئله این است که نیروی جوان می‌خواهد وارد این عرصه شود، اما باید مکانی برای آموزش آنها تدارک دید تا هنر تعزیه به شکل اصیل خود حفظ شود. در قدیم بهترین الگو برای جوانان، تعزیه‌خوان‌ها بودند، چون هم کار هنری می‌کردند و هم افراد معتقدی بودند.

نکته دیگر این که تعزیه مخاطب بالایی دارد و حفظ کیفیت آن مهم است. در گذشته، تعزیه آنقدر مهم بود که بیشتر اطلاعات دینی مردم از آن به دست می‌آمد، چون رسانه دیگری وجود نداشت و مردم نیز بیشتر بی‌سواد بودند.

امروز هم به هنگام اجرای یک تعزیه، در زمانی حدود سه ساعت جمعیتی ۳ تا ۴ هزارنفری آن را تماشا می‌کنند. سن مخاطبان تعزیه هم پایین است و به همین دلیل باید سطح محتوایی آثار بالاتر برود، چراکه تعزیه به‌عنوان یک رسانه می‌تواند بسیار تأثیر گذار باشد و باید از هر دو وجه هنری و اعتقادی آن حمایت شود. انجمن تعزیه اصفهان، با توجه به همین موضوعات برای اعطای مجوز به گروه‌های جدید تعزیه به ارشاد مشاوره می‌دهد و تلاش می‌کند بر ساماندهی گروه‌های تعزیه، عضوگیری و کنترل و بررسی آثار جدید تعزیه نظارت کند. طرح تصحیح و تحریف‌زدایی نسخ فاخر تعزیه ایران و اصلاح آنها ازلحاظ تاریخی، فنی و ادبی هم در انجمن در حال اجرا است. از طرف دیگر، باید محلی برای جمع‌آوری و آرشیو نسخه های تعزیه وجود داشته باشد، چون اینها اسناد تاریخی ما هستند و می‌توانند به‌عنوان نمایشنامه‌های موزیکال ما در سطح دنیا مطرح شوند. می بایست موزه تعزیه هم راه‌اندازی شود و نسخ، اسناد صوتی، آثار بزرگان و آلات و ادوات تعزیه در این موزه مردم‌شناسی نگهداری شود تا بتوانیم زمینه‌های شعری و موسیقایی تعزیه را حفظ و ثبت کنیم.