کرم کبد را بشناسید

فاسیولا (Fasciola) نوعی کرم کبد است که بیماری مشترک بین انسان و حیوانات محسوب می شود. این نوع انگل از انسان به انسان دیگر منتقل نمی شود. بلکه بر اثر خوردن ماهی آلوده یا سبزی و آب آلوده وارد بدن و باعث بیماری می شود.

کرم کبد چیست؟

نوعی بیماری نادر انگلی است که فقط در کبد انسان و چهارپایانی مثل گوسفند زندگی می کند. خوشبختانه این بیماری انگلی واگیر ندارد . ولی خیلی از انسان ها از ابتلا به کرم کبد آگاهی پیدا نمی کنند. این انگل می تواند ۲۰ تا ۳۰ سال بدون آن که شخص از وجود آن مطلع باشد در بدنش زندگی کند.

انسان ها چه طور به این انگل مبتلا می شوند؟

راه های ابتلا به این انگل کبدی به شکل های زیر است:

• ماهی هایی آلوده به این انگل حتی اگر تازه از آب گرفته شده باشند
• خوردن آب سبزیجات نشسته بخصوص شاهی
• نوشیدن آب آلوده
• شستن آب و سبزیجات با آب های آلوده

این انگل باعث بروز چه بیماری هایی می شود؟

نام علمی این انگل Fasciola نام دارد و به دو نوع دسته بندی می شود که هر دو می تواند کبد انسان را به عنوان میزبان خود انتخاب کند.

خیلی ها ممکن است بدون بروز هیچ نوع نشانه ای سال ها به این انگل مبتلا باشند.

نشانه های ابتلا

این انگل مرموز حتی پزشکان را هم به اشتباه می اندازد. چون نشانه های این بیماری بسیار شبیه به بیماری های معمولی است که بیشتر ما تجربه کرده ایم. مثل :

درد شکم

با ورود انگل به بدن از طریق دستگاه گوارش و تا رسیدن به کبد باعث بروز دردهای شکم می شود. وقتی به کبد رسید احتمال بروز درد در ناحیه سمت راست شکم فرد وجود دارد. سال ها بعد از ورود انگل به بدن به دلیل بسته شدن مجراهای زرداب یا صفرا بازهم شخص دچار دردهای شکمی است.

استفراغ، حالت تهوع و اسهال

در مراحل اولیه ورود این انگل به بدن و جای گیری در کبد نشانه هایی مثل استفراغ، حالت تهوع و اسهال هفته ها ادامه دارد. گاهی به دلیل شدت بیماری این علائم ممکن است ماه ها طول بکشد.

کاهش وزن

شخص اشتهای خود را از دست می دهد که منجر به کاهش وزن شدید می شود.

کهیر و تورم پوست

با ورود این انگل به بدن سیستم ایمنی به صورت تورم های پوستی و کهیر شروع به واکنش نشان دادن می کند. این علائم با ورود انگل به کبد و جای گیری در بافت های کبد بروز می کند.

تب

در مراحل اولیه شخص معمولا به دلیل بسته شدن مجاری صفراوی دچار عفونت و تب می شود.

کسالت عمومی

به طور کلی شخص احساس سلامت نمی کند و احساس می کند حالش خوب نیست. این حالت در مراحل اولیه بیشتر است. هر چند ممکن است در دوره هایی دوباره شخص این کسالت عمومی را احساس کند.

مراجعه به پزشک

از آن جا که این علائم در بیماری های دیگر مثل میکروب معده یا مسمومیت وجود دارد، اگر در جاهایی بوده اید که گله های گوسفند وجود داشته یا آب و ماهی میل کرده اید حتما به پزشک اطلاع دهید. به این ترتیب پزشک می تواند با آزمایش کشت مدفوع تشخیص دقیق تری داشته باشد.

درمان

به محض تشخیص پزشک داروی اصلی به نام تریکلابندازول Triclabenazole و داروهای ضد تهوع و ضد تب را تجویز می کند. در موارد بسیار کمی نیاز به جراحی وجود دارد.

پیشگیری

بهترین راه به قول معروف پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین موارد زیر را برای جلوگیری از ورود این انگل موذی به بدن رعایت کنید.

• سبزیجاتی که در مراتع چرای دام ها است قبل از مصرف کاملا پخته شود.
• از خوردن جگر خام خودداری کنید. سعی کنید آن را به شکل کاملا پخته میل کنید.
• به هیچ وجه از جاهایی که از سالم بودن آب مطمئن نیستید حتی آب های لوله کشی شده آب نیاشامید یا آب را قبل از مصرف حتما بجوشانید.
• ماهی را هیچ وقت به شکل خام مصرف نکنید. بلکه آن را به طور کامل پخته یا در روغن زیتون با حرارت بسیار ملایم سرخ کنید.

این بیماری آن قدر موذی و احتمال آن بخصوص در جوامع شهری بعید به نظر می رسد که بیشتر مردم و پزشکان را فریب می دهد. در صورتی که چنین علائمی دارید حتما به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید حتما یک آزمایش کامل که کشت مدفوع هم در آن باشد برای شما تجویز کند.