ایران خواستار بهترین روابط با همه همسایگان است

محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در پایان سفر به عمان و قطر با تأکید براین که ایران خواستار بهترین روابط با همه همسایگان خود است، بار دیگر سیاست استراتژیک تهران در ایجاد روابط دوستانه با کشورهای منطقه را اعلام کرد. به گزارش ایرنا، ظریف در آغاز به کار دولت دوازدهم توسعه روابط منطقه‌ای را در کنار راه‌اندازی معاونت دیپلماسی اقتصادی به‌عنوان یکی از دو ابر اولویت دستگاه دیپلماسی در دولت جدید عنوان کرد، ابر اولویتی که ریل‌گذاری آن البته در دولت یازدهم با سیاست گفت‌وگو، تعامل و تنش‌زدایی صورت گرفته است. شاید بتوان یکی از خصوصیات سیاست خارجی ایرانی را رفتار توأم با صبر و حلم عنوان کرد؛ کسانی که ذهنیت پروژه محور دارند حوصله رویکردهای درازمدت و پروسه محور در مناسبات خارجی را ندارند و انتظار دارند در بازه زمانی کوتاه اهداف خود را محقق سازند و همین ذهنیت ریشه بسیاری از انتقادهایی است که به سیاست خارجی وارد می‌شود. حدود 6 ماه قبل ناظران مسائل منطقه با مشاهده تحرکات رقبای ایران به‌ویژه بعد از قطع روابط ریاض با تهران و متعاقب آن قطع رابطه برخی کشورهای جزیره‌ای تحت‌الحمایه ریاض امکانی برای مانورهای دیپلماتیک وزارت امور خارجه متصور نبودند. بااین‌حال بازتاب رسانه‌ای سفر رئیس دستگاه دیپلماسی به دوحه و مسقط نشان داد که دستگاه سیاست خارجی کشور مسیر درستی را انتخاب کرده است. وزیر امور خارجه روز دوشنبه هفته گذشته در مسقط میهمان سلطان قابوس پادشاه عمان بود؛ انتشار تصاویر سلطان قابوس و ظریف در رسانه‌ها بعد از ماه‌ها بی‌خبری و وجود نوعی ابهام از وضعیت سلامتی وی حاوی پیام‌های مهمی بود به‌طوری‌که این دیدار و تصاویر آن دستمایه تحلیل‌ها و تفسیرهای گسترده‌ای در نشریات منطقه و حتی بین‌المللی قرار گرفت. آنچه از دیدارهای ظریف با سلطان قابوس و یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان منتشر شد بخش عمده رایزنی‌های رئیس دستگاه دیپلماسی در راستای توسعه مناسبات اقتصادی تهران- مسقط بوده است. یکی از نقدهایی که به روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران وارد می‌شود این است که روابط سیاسی خوب ایران با سایر کشورها به داشتن روابط اقتصادی خوب ترجمه نمی‌شود و دستگاه دیپلماسی در دولت دوازدهم با راه‌اندازی معاونت دیپلماسی اقتصادی به دنبال رفع این نقیصه است. همکاری‌های بانکی، توریسم در شقوق مختلف آن، همکاری‌های حوزه انرژی محورهای رایزنی‌های روز دوشنبه دو طرف در مسقط بود. درهرصورت به نظر می‌رسد دو طرف برنامه‌های گسترده‌ای برای توسعه همکاری‌های اقتصادی دارند و در سال‌های آینده می‌توانیم شاهد توسعه روابط اقتصادی دو طرف در حوزه‌های مختلف باشیم.

ایران هیچ‌گاه به دنبال اختلاف در منطقه نبوده است
طی روزهای اخیر حضور محمدجواد ظریف در دوحه و استقبال گرم امیر قطر از وی زمینه‌ساز ارائه تفسیرها و تحلیل‌های گسترده‌ای در منطقه شده است، بخشی از تحلیل‌ها و تفاسیر حول این موضوع سامان داده‌شده بود که جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک نیروی بیرونی به دنبال ایجاد انشقاق و اختلاف بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس است. این در حالی است که ناظران بی‌طرف حتماً تائید می‌کنند که جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها به دنبال ایجاد شکاف در منطقه نیست. بلکه به دنبال اتحاد و انسجام بین همه کشورهای منطقه است. از همین رو شاید بتوان مهم‌ترین پیامی که از دوحه به منطقه مخابره شد را این پیام ظریف بدانیم که جمهوری اسلامی ایران به دنبال رابطه خوب با همه همسایگان است. تاریخ به‌ویژه تاریخ دهه‌های اخیر منطقه به‌خوبی مبین این امر است جمهوری اسلامی به دنبال گسترش همکاری‌های منطقه‌ای صلح ثبات در منطقه است و از هر ابتکاری در این زمینه استقبال کرده است. در سال‌های اخیر و از زمان روی کار آمدن حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی پیام‌های واضح و مشخصی به همسایگان داده است که ایران به دنبال توسعه همکاری با کشورهای مسلمان همسایه است. شاید بتوان در پاسخ به فضاسازی‌های برخی رسانه‌های منطقه این بخش از سخنان ظریف درباره رویکرد جمهوری اسلامی ایران به منطقه را مدنظر قرار داد که گفت: «جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به دنبال اختلاف در منطقه نبوده است، همواره سیاست ما این بوده که منطقه ما نیاز به آرامش و گفتگو دارد. منطقه ما نیاز به یک سامانه همکاری و گفتگو برای امنیت در منطقه دارد و پیشنهاد سامانه گفتگو در خلیج‌فارس را بارها مطرح کرده‌ایم و متأسفانه موردتوجه برخی کشورهایی که آینده خودشان را در تنش، فشار و تحمیل بر همسایگان می‌بینند قرار نگرفته و امیدواریم این کشورها هر چه سریع‌تر منطق گفتگو و ضرورت تفاهم و همکاری و ضرورت دست برداشتن از خیالاتی که برای تحمیل دیدگاه‌های خود بر سایرین در منطقه دارند را بپذیرند در آن زمان حتماً امکان گفتگو گسترده‌تر وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران همواره بر تفاهم و حل مشکلات اصرار داشته و هیچ‌گاه بر تعمیق اختلافات علاقه‌ای نداشته است به خاطر اینکه آن را در جهت منافع خودمان نمی‌دانیم. منافع ما در این است که همه کشورهای منطقه با درک واقعیت‌های این منطقه و با کنار گذاشتن منطق زور و فشار بتوانند به یک راه‌حل موردقبول همه دست پیدا کنند».