تناقض آماری در نرخ بیکاری اصفهان

مهناز احمدی - اصفهان امروز : در سال ۲۰۰۵ میلادی، نشریه تحقیقات اقتصادی خاورمیانه(میس) در یک گزارش کامل تحلیلی از بحران بیکاری در ایران نوشت: «بحران بیکاری ۴۰ درصدی در ایران که ۲۸ میلیون نفر را شامل می‌شود، جمعیت کل کشور را به‌طور نسبی دچار فقر اقتصادی کرده است.» در همین سال دولت ایران اعلام کرده است که نرخ بیکاری در کشور حدود ۱۲درصد است که این آمار در نظر برخی آگاهان غیرواقعی می‌نماید. برخی کارشناسان انتقادهایی به شیوه‌های آمارگیری بیکاران در ایران و نتایج آن وارد می‌کنند، ولی همه بر یک نقطه اتفاق‌نظر دارند که بیکاری یکی از معضلات اصلی اقتصاد ایران است. جمعیت ایران در ۲۸ سال گذشته تقریباً دو برابر شده و بیشتر کسانی که در سال های بعد از انقلاب ۱۹۷۹ متولدشده‌اند به‌سرعت به جمع متقاضیان کار می‌پیوندند. بر اساس آمار رسمی، تعداد بیکاران ایران بین 3 تا 5/3 میلیون نفر است، اما کارشناسان آمار بیکاران را بیشتر از 4 میلیون نفر برآورد می‌کنند. هرساله دست‌کم حدود 800 هزار نفر وارد بازار کار ایران می‌شوند و ایران توان کافی برای پاسخگویی به این حجم از متقاضیان کار را ندارد.

نرخ بیکاری در استان اصفهان بالاتر از میانگین کشوری

دولت در سال‌های گذشته حجم زیادی از منابع بانکی را به سمت بنگاه‌های زودبازده هدایت کرده، بلکه بتواند از فشار بیکاران بکاهد، اما برآوردهای رسمی نشان می‌دهد که تلاش دولت تأثیر چندانی بر کاهش نرخ بیکاری نداشته است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای این‌که بتواند بیکاری را کنترل و نرخ آن را کاهش دهد، باید سالانه بیشتر از یک‌میلیون شغل ایجاد کند؛ درحالی‌که در طول سال‌های اخیر به‌طور متوسط نتوانسته برای بیشتر از ۵۵۰هزار نفر شغل ایجاد کند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای چیرگی بر مشکل بیکاری، نیازمند رشد اقتصادی بالای 7درصد است، اما در طول چند سال گذشته متوسط رشد اقتصادی در حد 5درصد بوده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بخشی از رشد اقتصادی چند سال اخیر حاصل افزایش درآمدهای بالای نفتی بوده است؛ درحالی‌که دولت بدون سرمایه‌گذاری کافی نمی‌تواند به رشدی قابل‌اتکا دست یابد تا با آن شعار افزایش فرصت‌های شغلی را تحقق بخشد. استاندار اصفهان طی سخنرانی‌های متعدد خود نرخ بیکاری در استان اصفهان را تأسف‌برانگیز می‌داند و تأکید می‌کند: نرخ بیکاری در استان صنعتی اصفهان نباید از متوسط نرخ بیکاری در کشور بالاتر باشد، ولی این رخداد تلخ اتفاق افتاده و در حال حاضر نرخ بیکاری در استان اصفهان با برخورداری از 8هزار واحد صنعتی 4/14درصد است؛ درحالی‌که استان اصفهان اقتصادی‌ترین استان کشور محسوب می‌شود، زیرا 10درصد صنایع بزرگ کشور و 10درصد کارگران کشور در استان اصفهان قرار دارد.

در خبری که معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان به ایرنا در روز گذشته اعلام کرده آمار ضدونقیضی است و این رویه همچنان در کشور وجود دارد چه‌بسا که بسیاری از مسئولان جامعه‌شناسی و پزشکی هم در بسیاری از آمارها به گفته‌های ضدونقیضی اشاره می‌کنند تا جایی که در این خبر آمده است: نرخ بیکاری استان اصفهان در تابستان امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 4/3درصدی کاهش‌یافته است. محمدرضا لعلی افزود: نرخ بیکاری استان اصفهان در تابستان سال جاری به 14درصد رسید که در مقایسه با تابستان سال گذشته حدود 4/3درصد کاهش نشان می‌دهد. وی اظهار کرد: همچنین نرخ بیکاری تابستان امسال در استان اصفهان در مقایسه با فصل بهار سال جاری حدود 1/2درصد کاهش‌یافته است. لعلی بابیان اینکه میزان کاهش نرخ بیکاری استان اصفهان در مقایسه با متوسط کشوری بیشتر بوده است، توضیح داد: متوسط نرخ بیکاری کشور در تابستان امسال 7/11درصد بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک درصد کاهش نشان می‌دهد درحالی‌که این کاهش در اصفهان 4/3درصد بوده است. وی ادامه داد: متوسط نرخ بیکاری کشور در تابستان سال جاری در مقایسه با بهار امسال نیز 9/0درصد کاهش‌یافته است. تناقض در آمار ارائه‌شده توسط مسئولان مختلف کشوری و این سؤال که نرخ بیکاری دقیقاً به چه نحوی در استان کاهش‌یافته و اشتغال در چه حوزه‌هایی رخ‌داده است موضوع گفتگوی ما با حمیدرضا فولادگر، رئيس كميسيون ويژه حمايت از توليد ملي مجلس شد.

افزایش نرخ بیکاری در اصفهان زنگ خطری برای مسئولان

این مقام مسئول دلايلي همچون مهاجرت از هفت استان به اصفهان را دلیل افزایش نرخ بیکاری در اصفهان دانست و گفت: کم‌کاری مسئولان نیز به افزايش نرخ بيكاري در اصفهان دامن زده است. وی اذعان داشت: نرخ كنوني بيكاري كشور بر اساس يك ساعت فعاليت كاري در هفته تعیین‌شده است؛ اما اگر بخواهيم اين نرخ را براي اشتغال‌های پايدار بیمه‌شده محاسبه كنيم، اين عدد به بيش از 20درصد و براي جوانان تحصیل‌کرده به بيش از 30درصد خواهد رسيد. رئيس كميسيون ويژه حمايت از توليد ملي مجلس ارائه آمارهای مختلف از سوی مسئولان را ناشی از اختلاف نوع نگاه به موضوع برآورد کرد و عنوان کرد: نمی‌توان به‌طور واضح آماری در این باره منتشر کرد اما آنچه بدیهی می‌نماید این نکته است که نرخ بیکاری در استان اصفهان که استانی صنعتی و دارای کارخانه های متعدد است نباید به این میزان باشد. وی تعطیلی زنجیروار واحدهای صنعتی در استان باعث افزایش نرخ بیکاری در سال‌های اخیر برشمرد و یادآور شد: بالاتر بودن نرخ بیکاری استان اصفهان از میانگین نرخ بیکاری در کشور زنگ خطری برای همه مسئولان به شمار می‌رود تا تمام تلاش خود را در جهت راه‌اندازی واحدهای صنعتی تعطیل‌شده به کار بگیرند و چرخ تولید در صنعتی‌ترین استان ایران را به حرکت و پویایی درآورند؛ چراکه بدون شک رونق تولید در اصفهان رونق اقتصاد کشور راه به همراه دارد.