آمریکا و توطئه توافق ثانویه
مقامات دولت جدید آمریکا که تاکنون قدمی در عملیاتی سازی توافق هستهای ایران و گروه 1+5 برنداشتهاند حال از مذاکره مجدد و حفظ برجام از طریق توافق ثانویه دم میزنند؛ طنزی که با واکنشهای دیگر اعضای توافق مواجه شده و از نیات شوم سران واشنگتن پرده برمیدارد.
مقامات دولت جدید آمریکا که تاکنون قدمی در عملیاتی سازی توافق هستهای ایران و گروه 1+5 برنداشتهاند حال از مذاکره مجدد و حفظ برجام از طریق توافق ثانویه دم میزنند؛ طنزی که با واکنشهای دیگر اعضای توافق مواجه شده و از نیات شوم سران واشنگتن پرده برمیدارد. به گزارش ایرنا، پس از روی کار آمدن دولت جمهوریخواه «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا، تلاشها برای از بین بردن دستاوردهای دولت قبل آغاز و طرحهای دولت دموکرات «باراک اوباما» رئیسجمهوری قبلی آمریکا در حوزه داخلی و همچنین تعهدهای آن دولت در عرصه خارجی به چالش کشیده شد. توافق هستهای در قالب برجام بهعنوان یکی از دستاوردهای تاریخی دولت اوباما یکی از موارد موردتوجه دولت ترامپ است تا شاید بهرغم ریشههای محکم، راهی برای بی اثرسازی آن بیابد؛ توافقی که از نگاه رئیسجمهوری جدید، بدترین توافق آمریکا در طول تاریخ این کشور به شمار میرود. امروز کاخ سفید و کنگره که هر دو در دست جمهوریخواهان مخالف توافق قرار دارد، تمام تلاش خود را برای ناکام گذاشتن این توافق معتبر بینالمللی به کار بستهاند هرچند که در این طیف سیاسی نیز اجماع کاملی علیه برجام وجود ندارد.
بازی آمریکا با مهره مذاکره مجدد
مدتی است که کاخ سفید سیاستهای جدیدی را علیه برجام در پیشگرفته است. بهویژه پس از واگذاری مسئولیت تأیید یا عدمتأیید پایبندی ایران به برجام از شخص رئیسجمهوری به کنگره، جمهوریخواهان طرح مکمل یا توافق ثانویه را همواره تکرار میکنند؛ طرحی که تنها باهدف دستیابی ایالاتمتحده به منافع خود دنبال میشود. به گزارش شبکه «سی.ان.ان» چند روز پیش «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا درباره توافق ثانویه گفته بود :«آمریکا به توافقی که گستره بیشتری از تهدیدات ایران را شامل شود، نیاز دارد و اصلاح اشکالات برجام ممکن است از طریق توافق ثانویه و نه تغییر در مفاد برجام، انجام شود». همچنین وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد که ترامپ هم بر همین عقیده است. سخنان تیلرسون مبنی بر مواضع همسوی ترامپ با وی نشان میدهد که در کاخ سفید نسبت به مذاکره مجدد با ایران بهمنظور اعمال محدودیتهای جدید بر تهران، اجماعی صورت گرفته است و موضوع توافق تکمیلی و ثانویه پیشتر نیز از زبان برخی مقامت عالیرتبه این کشور مانند «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل مطرح شده بود. حال نیز رسانههای آمریکایی دستبهکار شده و برای آمادگی افکار عمومی، بخشهایی
از پیشنویس طرح «تشدید نظارت بر برجام» را منتشر کردهاند؛ طرحی که به نوشته «آسوشیتدپرس» از طرف «باب کورکر» رییس کمیته روابط خارجی سنا و سناتور «تام کاتن» تدوینشده اما هنوز برای رأیگیری در اختیار اعضای این مجلس قرار نگرفته است. بر پایه این طرح پیشنهادی، سازوکارهای تازهای برای نظارت بر فعالیتهای هستهای و نظامی ایران در نظر گرفتهشده است بهعنوان نمونه محدودیت یک دههای بر 5060 سانتریفیوژ ایران به محدودیتی دایمی تبدیل میشود. بیتردید پس از انتشار رسمی این طرح و ارائه آن به سناتورها، مخالفتها بین دموکراتها و جمهوریخواهان در کنگره بالا خواهد گرفت. هرچند نگاه نمایندگان دموکرات کنگره درباره مسائلی چون فعالیتهای موشکی ایران، مسائل منطقهای و تروریسم با جمهوریخواهان همسو است اما در مورد اصل برجام تفاوت چشمگیری بین این دو جناح اصلی آمریکا وجود دارد؛ بنابراین، نظریه مذاکره مجدد و توافق ثانویه نهفقط مطلوب دموکراتها نیست و بلکه با اعتراض کشورهای 1+5 و ایران روبهرو شده است.
اعتراض به زیادهخواهی آمریکایی
برجام بهعنوان توافقی معتبر با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل همراه بوده و از طرف دیگر توافقنامهای چندجانبه است؛ بنابراین، تغییر رویکرد سیاسی در یک کشور به اصل توافق لطمه وارد نخواهد کرد، خواه این کشور ایالاتمتحده باشد یا ایران. جهان بر این نکته واقف است که توافق هستهای یکشبه حاصل نشده تا تغییر مواضع مقامات یک کشور پایههای آن را بلرزاند. این توافق محصول بیش از یک دهه مذاکره است؛ مذاکراتی که در دولت یازدهم با سرعت و جدیت قابلتوجهی پیگیری شد و درنهایت پس از 22 ماه گفتوگوهای مداوم و پیدرپی برجام حاصل شد؛ بنابراین در این مدت چندساله اگر هم نقص قابل اصلاحی وجود داشت، تعیین تکلیف شد وگرنه دو طرف توافق معتقدند که برجام توافقی کامل و بدون نقص نیست بلکه بهترین گزینه موجود است. در همین ارتباط «عباس عراقچی» معاون امور حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه که در روزهای پایانی مهرماه در نشست دوروزه خلع سلاح در مسکو حضور یافته بود ضمن تشریح موارد برجام شکنیهای ترامپ، اظهار کرد: روشن و صریح میگویم هیچ امکانی برای مذاکره مجدد درباره برجام یا الحاق ضمائم و اضافات به آن وجود ندارد. رئیسجمهوری آمریکا در
ماههای گذشته وانمود میکرد که از برجام خارج خواهد شد تا با این سیاست، علیه ایران و اعضای گروه 1+5 اعمال فشار کند. حمایت قاطعانه اروپا از برجام و خارج نشدن ایران از این توافق سبب تغییر رویکرد کاخ سفید شد بهطوریکه دولتمردان این کشور پروژه توافق ثانویه را پیگیری میکنند. این بهترین پروژه ممکن برای ایالاتمتحده است تا ضمن معرفی پایبندی خود به برجام، اجرای توافق را در عمل با مشکل مواجه کند. آنها بهخوبی میدانند جمهوری اسلامی ایران هر گز به این زیادهخواهی آمریکا تن نمیدهد، همانطور که پیشتر سنگینترین تحریمهای بینالمللی را تحمل نمود و از اصل برنامه هستهای خود عقب ننشست. ازاینرو ارتکاب تصمیم و اقدامی نسنجیده از جانب تهران و درنهایت شکستن اجماع حامیان برجامی ایران، مهمترین هدفی است که جمهوریخواهان آمریکا بهخصوص رئیسجمهوری تازهکار این کشور با طرح توافق ثانویه دنبال میکند.