کشت زیتون، مرهمی بر دردهای کشاورزان اصفهانی

مهناز احمدی - اصفهان امروز : ایران تنها کشوری است که بازار اختصاصی فروش زیتون دارد اما از مطرح‌شدن به‌عنوان «برند» محروم است، این در حالی است که میزان تولید سالانه زیتون در کشور بیشتر از نیاز داخلی است و از طریق صادرات می‌توان ارزآوری خوبی برای کشور فراهم کرد. توسعه کشت زیتون در ایران از سال ۷۲ آغازشده و تا پایان سال ۹۴ تحولات عمده‌ای در وضعیت تولید این محصول به وجود آمد. تولید میوه و روغن‌زیتون در این سال‌ها افزایش یافت و هم‌اکنون تعداد استان‌های زیتون خیز کشور به ۲۶ استان رسیده است.

واردات کنسرو زیتون ممنوع است

چندی پیش رئیس شورای ملی زیتون، مصرف سرانه روغن‌زیتون در ایران را بسیار پایین توصیف کرد و گفت: مصرف سرانه روغن‌زیتون در ایران 140 گرم است و این مسئله باعث افزایش شیوع بیماری‌‌های قلبی و سرطان در کشور شده، درحالی‌که برخی کشورها در این زمینه مصرف سرانه ۲۰ کیلوگرمی دارند. سید احمد بلندنظر اذعان داشت: مصرف سرانه زیتون نیز در کشور برای هر نفر ۱۴۰ گرم و مصرف سرانه کنسرو آن ۹۰۰ گرم است. وی ضمن اظهار تأسف از اینکه سالانه شاهد واردات ۷هزار تن روغن‌زیتون هستیم، ادامه داد: واردات روغن‌زیتون به کشور تنها با تعرفه گمرکی مجاز است، اما واردات میوه آن اعم از کنسروی و خام ممنوع است که ممنوعیت آن بیشتر به دلیل وارد شدن آفات از دیگر کشورهاست؛ بااین‌حال متأسفانه شاهد واردات قاچاقی زیتون هستیم که این موضوع توجه بیشتر مسئولان مربوطه را می‌طلبد.

۸۴ هزار هکتار باغ زیتون در ایران وجود دارد

رئیس شورای ملی زیتون عنوان کرد: زیتون ایران به‌عنوان «برند» مطرح است و جای تأسف است که ما به‌جای برنامه‌ریزی برای افزایش صادرات اقدام به واردات این محصول می‌کنیم و به این طریق زیتون ایرانی را به انزوا می‌بریم. بلندنظر یادآور شد: ایران ازلحاظ تولید کنسرو زیتون نیز خودکفایی دارد و میزان تولید آن کفاف مصرف داخل را می‌دهد. وی میزان باغ‌های زیتون کشور را ۸۴ هزار هکتار اعلام کرد و توضیح داد: از این میزان ۶۰ درصد بارده است و ۴۰ درصد آن هم هنوز به مرحله باردهی نرسیده. رئیس شورای ملی زیتون افزود: بیشتر استان‌های ایران تولیدکننده زیتون هستند و با توجه به شرایط خشکسالی‌های مستمر در برخی از نقاط کشور کاشت زیتون به‌عنوان محصولی کم‌نیاز به آب و دارای بازده مالی مناسب به کشاورزان توصیه می‌شود. استان اصفهان یکی از استان‌هایی است که در دهه اخیر به‌شدت با مشکل کم‌آبی و خشکسالی مواجه بوده و بسیاری از محصولات کشاورزی مانند برنج دیگر در این استان کشت نمی‌شوند، همین موضوع باعث کاهش درآمد کشاورزان اصفهانی شده است؛ بنابراین جایگزین کردن محصولات مناسب که نیاز زیادی به آب نداشته باشند، می‌تواند وضعیت معیشت کشاورزان را بهبود ببخشد.

زیتون، محصول مناسب کشت برای استان‌های خشک

گیاه زیتون به آب کم نیازمند است، در سال‌های اخیر کشت آن در اصفهان توصیه‌شده و توسعه كشتی این محصول مقاوم و کم آب كمك به اقتصاد معيشتی كشاورزانی است كه سال هاست دست‌به‌گریبان دوره‌های طولانی خشکسالی هستند. احمدرضا رئیس زاده، مدير باغباني سازمان جهاد كشاورزي استان اصفهان در گفتگو با اصفهان امروز با اشاره به اینکه در استان اصفهان برداشت زیتون از سطح ۸۶۵ هکتار باغ های بارور استان از اوایل شهریورماه و تا پایان مهرماه ادامه دارد، گفت: با توجه به ویژگی‌های درخت زیتون و شرايط مناسب برای باردهی اقتصادی آن، قابلیت‌های لازم جهت كاشت و سرمایه‌گذاری در اين درخت وجود دارد و در استان اصفهان که دچار خشکسالی و کم‌آبی هستیم می‌توانیم این درخت را به‌راحتی نگهداری کرده و پرورش دهیم. رئیس زاده اظهار داشت: بیش از 80 درصد مساحت کشور ما را آب‌و‌هوای نیمه‌خشک و خشک تشکیل می‌دهد و در دهه‌های اخیر به دلیل مدیریت نادرست منابع آب و تخریب بخش‌های گسترده‌ای از جنگل‌ها و مرتع های کشور، اقلیم ایران دچار صدمات جبران‌ناپذیری شده است و هم‌اکنون تغییرات اقلیمی وسیعی را به‌خوبی در فصل‌های مختلف سال شاهد هستیم، به‌طوری‌که بحران آب، گرم شدن هوا و تغییرات اقلیمی بر سایر مناطق کشور حاکم شده و به چالشی اساسی برای مردم به‌ویژه فعالان بخش کشاورزی تبدیل‌شده است.

زیتون؛ گیاهی کم‌توقع و مقاوم به کم‌آبی

وی ادامه داد: ازاین‌رو کارشناسان این بخش همواره درصدد یافتن راهکارهایی برای غلبه بر این مشکلات بوده‌اند که یکی از این راه‌حل‌ها روی آوردن به کشت محصولاتی است که نسبت به کم‌آبی مقاوم‌تر هستند محصولاتی مانند زیتون، انار و...که شرایط کشت آن‌ها در بیشتر نقاط کشور فراهم است. مدير باغباني سازمان جهاد كشاورزي استان اصفهان خاطرنشان کرد: کشت زیتون نیازمند مناطق گرم استان است، در غیر این صورت سرما باعث سرمازدگی محصولات می‌شود. رئیس زاده 14 شهرستان استان را دارای قابلیت کشت این محصول دانست و گفت: اصفهان، کاشان، اردستان، نجف‌آباد، خور و بیابانک، فلاورجان ازجمله این مناطق هستند. وی زیتون را گياهي کم‌توقع و مقاوم و محصولی مرغوب و اقتصادی برشمرد و توضیح داد: با توجه به تقاضایی که برای این محصول در جهان وجود دارد، می‌توان با انجام تدابیر لازم و سنجیده از تولید و صادرات آن سود خوبی را نصیب اقتصاد استان کرد و کشاورزان نیز به این طریق می‌توانند کم درآمدی ناشی از خشک‌سالی را تا حدودی جبران کنند. رئیس زاده در رابطه با میزان آب موردنیاز زیتون یادآور شد: این محصول با روش آبیاری قطره‌ای حدود 5هزار مترمکعب در سال آب نیاز دارد، بنابراین درست است که زیتون نسبت به کم‌آبی مقاوم است اما قطعاً هرچه آب بیشتر باشد، محصول بیشتر و بهتری از آن خواهیم داشت.