فرهنگ مردم استان در موزه برخوار

اصفهان امروز- مجید فروتن: از سفال‌هایی مثل گورخمره گرفته تا اسنادی چون قباله ازدواج در موزه گز و برخوار که نخستین موزه خصوصی مردم‌شناسی کشوراست، وجود دارد. من عضو انجمن موزه‌داران هستم و بسیاری از این اشیا را هم از قبرستان قدیمی شهر کشف کرده‌ام. اشیای این مجموعه، قبل از تأسیس موزه، در مکان‌های عمومی، چندروزه نمایش داده می‌شد و نمایشگاه‌هایی دایر بود و درنهایت در سال 83 به فرهنگسرای ادیب برومند منتقل شد و به‌عنوان نخستین موزه خصوصی مردم‌شناسی کشور افتتاح رسمی شد. این مجموعه هزار قطعه شیء دارد که کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به بیش از 50 درصدشان شناسنامه داده‌اند. برخی اشیا هم به علت کمبود جا و حجیم بودن در فضای آزاد چیده شده‌اند.

دشت برخوار در تاریخ مرکز فلات ایران همیشه موردتوجه بوده و آثار معماری‌ خاصی داشته است.

در این موزه وسایل مردم‌شناسی قسمتی از شمال اصفهان نگهداری می‌شود، از شهرهایی چون میمه، برخوار، دولت‌آباد، خورزوق، دستگرد، سین و گرگاب. لوازم خواب، پخت‌وپز و کار مردم این منطقه را در موزه‌داریم، مثل لباس ویژه اهالی جرقویه.

20 عکس سیاه‌وسفید از مکان‌ها و شخصیت‌ها که مردم محلی یا گردشگران از سال 1300 تا 1330 گرفته‌اند و 30 عکس رنگی از مناسبت‌ها و مکان‌های تاریخی منطقه چون کبوترخانه‌های قدیمی و قنات‌ها بر دیوارهای موزه نصب‌شده است. این موزه چند شیء سفالی مربوط به‌پیش از اسلام هم دارد.

قدیمی‌ترین شیء موزه هم گورخمره‫ای ویژه زرتشتی‌های دوره ساسانیان است که از گورستان شهر کشف کرده‌ام. عکس‌های پوشش گیاهی منطقه شمال اصفهان با محصولاتی چون جو، گندم، خربزه، هندوانه، پنبه و گل آفتابگردان و حیات‌وحش آن با خزندگانی مثل مار، مارمولک، عقرب، روباه و شغال هم در این موزه هست. اسم همه آبادی‌های اطراف برخوار را هم در موزه نوشته‌ایم. بازدیدکننده‌ها می‌توانند اشیایی چون چرخ بافندگی موزه را لمس کنند و من هم درباره شیوه کار دستگاه‌های قدیمی برایشان توضیح می‌دهم. دانشجویان و دانش آموزان اصفهان معمولاً از این موزه بازدید می‌کنند و در ایام نوروز و تابستان هم روزانه 700 یا 800 بازدیدکننده داریم. موزه ما شناخته‌شده است و رادیو و تلویزیون هم درباره آن گزارش پخش کرده‌اند، اداره میراث در بروشورهایی که به مسافرها می‌دهد هم آن را معرفی کرده است. در کتاب درسی دوم دبیرستان جغرافیای استان هم به موزه مردم‌شناسی گز و برخوار اشاره‌شده است.

رئیس موزه مردم‌شناسی گز و برخوار