یونسکو به ثبت «چوگان ایرانی» و «کمانچه» رای داد

مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی اعلام کرد:‌ در نتایج کمیته بین‌الدول میراث ناملموس، یونسکو به ثبت «چوگان ایرانی» و «کمانچه» رای داد.

فرهاد نظری در گفت‌وگو با ایسنا، توضیح داد: پرونده ثبت جهانی «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی» که دوسال گذشته در فهرست معرف میراث ناملموس جهانی پیشنهاد داده شده بود، با تائید یونسکو در دوازدهمین اجلاس میراث ناملموس جهانی به ثبت می‌رسد.

او همچنین از تائید یونسکو برای بررسی پرونده‌ی «هنر ساختن و نواختن کمانچه» خبر داد و افزود: این پرونده‌ به صورت مشترک با آذربایجان معرفی شده بود که بر اساس رای یونسکو بدون هیچ نقص و مشکلی ، این پرونده نیز یک ماه آینده در اجلاس میراث ناملموس یونسکو بررسی و به ثبت می‌رسد.

نظری با بیان این‌که پرونده‌ی «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی» فقط متعلق به ایران است و با هیچ کشوری به صورت مشترک ثبت نمی‌شود، ادامه داد: پرونده کمانچه نیز به صورت مشترک با آذربایجان معرفی شده است.

به گفته‌ی مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی دوازدهمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو یک ماه آینده در کره جنوبی برگزار می‌شود و این دو پرونده ایرانی در آن بررسی و بر اساس رای یونسکو که در سایت این سازمان جهانی اعلام شده است، بدون هیچ پرسش یا نقصی درفهرست میراث جهانی ناملموس به ثبت می‌رسد.

او تاکید کرد: با جهانی شدن این دو اثر، آثار ثبتی ایران به 13 مورد می‌رسد که سه اثر چند ملیتی و 10 اثر به صورت تک ملیتی و متعلق به ایران جهانی شده‌اند.

وی در توضیح فهرست‌های یونسکو برای ثبت در حوزه‌های میراث ناملموس نیز توضیح داد: فهرست «معرف یا نماینده» پرونده‌ها اعلام شده را به صورت عادی بررسی و ثبت می‌کند. فهرست «میراث در خطر» مانند پرونده‌ی چوگان آذربایجان که در این فهرست به ثبت جهانی رسانده است و فهرست «اقدامات پاسدارانه نمونه» که به دلیل تلاش برای حفاظت آثار به ثبت می‌رسند.

مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تدوین و ارسال پرونده چوگان را با همکاری وزارت ورزش و جوانان و حمزه ایلخانی‌زاده (رئیس سابق فدراسیون چوگان) دانست و افزود: پرونده کمانچه نیزدو سال گذشه با همکاری خانه موسیقی تدوین و به یونسکو ارسال شد.

براساس این گزارش؛ در هشتمین اجلاس سالانه‌ کمیته‌ میراث ناملموس یونسکو و در شرایطی که آن اجلاس در پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد، این کشور پرونده‌ بازی چوگان را با نام «چوگان بازی سنتی با اسب در قره‌باغ» در فهرست میراث در خطر یونسکو ثبت کرد.

با بروز این اتفاق اعتراض‌هایی از سوی دوستداران میراث فرهنگی و برخی از مسئولان این حوزه نسبت به ثبت چوگان به صورت تک ملیتی توسط آذربایجان مطرح شد و حتی از چند ماه قبل از جهانی شدن چوگانِ اذربایجان، مسئولان میراث‌فرهنگی کشورمان در نامه‌ای به یونسکو اعتراض خود را نسبت به این اتفاق نشان دادند و حتی از یونسکو درخواست کردند که این پرونده تک ملیتی ثبت نشود، که پاسخی به آن داده نشد.

تا دوسال قبل که ایران نیز با همکاری فدراسیون چوگان و وزارت ورزش و جوانان پرونده‌ی «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی» را تهیه و به یونسکو ارسال کرد و در نهایت سایت یونسکو نام دو پرونده‌ی ایرانی «چوگان» و «کمانچه» را در لیستی که قرار است در دوازدهمین اجلاس میراث ناملموس خود بررسی و ثبت کند، قرار داد.