عباس عبدی: شورای نگهبان پاسخگوی کارهای خود نیست

عباس عبدی با بیان اینکه با صحبت‌های سخنگوی شورای نگهبان درباره غیرسیاسی بودن این شورا موافق است می‌افزاید: با این نظر موافق هستم اما باید یک نکته را به آن اضافه کنم. شورای نگهبان طرف سال‌هاست که یکی از دغدغه‌های اصلاح‌طلبان نظارت استصوابی و نحوه ردصلاحیت شورای نگهبان در انتخابات است. برهمین اساس با در پیش گرفتن راهبرد جدید در سال 92 اصلاح طلبان سعی کردند به گونه ای دیگر به کارزار انتخابات وارد شوند. حالا با گذشت این سال‌ها طرح مذاکره و گفت‌وگو با شورای نگهبان و سپاه پیشنهاد بخشی از اصلاح‌طلبان است.

موضوعی که عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین» به آن تاکید می کند این است که این نهادها سیاسی نیستند که کسی بخواهد با آنها وارد گفت‌وگوی سیاسی شود. البته عبدی تاکید می‌کند نهادهایی از این دست باید در جایگاه خود و در قبال عملکردشان به مردم پاسخگو باشند که چنین نیست.

در ماه‌های اخیر بحث گفت‌وگوی اصلاح‌طلبان با نهادهایی مانند سپاه و شورای نگهبان مطرح شده است. گفت‌وگو با این نهادها چه تاثیراتی می‌تواند بر جریان اصلاحات داشته باشد؟ اگر منظور از گفت‌وگو، گفت‌وگوی سیاسی و برای رسیدن به تفاهم است فکر نمی‌کنم که سپاه یا شورای نگهبان طرف‌های مناسبی برای انجام این کار باشند. به خاطر اینکه این نهادها نباید سیاسی باشند، و زمانی که سیاسی نباشند چه گفت‌وگوی سیاسی‌ای می‌خواهد با آنها انجام شود؟ گفت‌وگو باید حول این محور باشد که چنین نهادهایی فراتر از سیاست قرار بگیرند و وارد سیاست نشوند. اما اگر منظور از گفت‌وگو سوال کردن و پاسخگویی است طبیعتا با همه نهادهای حکومتی می‌توان این رابطه را برقرار کرد از جمله با این دو نهادی که از آنها یاد شد.
به نظر شما آیا سوءظن‌های جریان‌های مقابل با گفت‌وگو و مذاکره قابل حل است؟ گفت‌وگو تا حدی می تواند به کاهش سوءظن کمک کند اما سوءظن را از بین نمی‌برد. دلیلی هم ندارد زیاد به دنبال این باشیم که سوءظن از بین برود. در حوزه سیاست اساس روابط مبتنی بر حسن ظن و اعتماد نیست بلکه اساس بر بی‌اعتمادی و سوءظن است، اما باید روابط را به گونه‌ای تنظیم کرد که ضمانت کافی برای اینکه مطمئن شویم طرف مقابل خلف وعده و پیمان‌شکنی نخواهد کرد به وجود آید. بنابراین این‌طور نیست که فکر کنید صرفا با گفت‌وگو مسایل حل می‌شود و یکی می‌گوید من این‌طور هستم و دیگری می‌گوید من آن‌طور هستم و همه چیز ختم به خیر می‌شود و آخر آن هم صلوات می‌فرستند و بلند می‌شوند. نه! با گفت‌وگو به هیچ وجه نمی‌توان چنین حسن‌ظنی را ایجاد کرد. در ساختار قدرت باید طرفین تضمین‌‌های کافی داشته باشند تا مطمئن شوند طرف مقابل‌شان دست از پا خطا نخواهد کرد.
سقف مطالبات اصلاح‌طلبان از طرح چنین مباحثی چیست؟ پیش از اینکه بخواهید به سقف یا کف مطالبات بپردازید، مسئله اساسی این است که چنین ارتباطاتی باید وجود داشته باشد. گفت‌وگو درباره همین مطالبات طرفین از یکدیگر می‌تواند دستور کار باشد تا متوجه شویم اساسا چگونه می‌توان این مسائل را طرح، پیگیری و مطالبه کرد. این هم یک موضوع دو طرفه است، چون گفت‌وگو قرار نیست تنها منجر به طرح و تامین مطالبات یک طرف شود.
آیا اجماعی در جریان اصلاحات برای انجام مذاکره با نهادهایی همچون شورای نگهبان و سپاه وجود دارد؟ درباره این دو نهاد همان طور که از ابتدا توضیح دادم معتقد نیستم که معنای گفت‌وگو بتواند صدق کند. این دو، نهادهای حاکمیتی هستند و طبیعی است که باید مانند هر نهاد دیگری پاسخگویی داشته باشند. لازمه اینکه بنشینید و گفت‌وگو کنید این است که طرف مقابل نیز یک نیرو و گروه سیاسی باشد. فکر نمی‌کنم در اینکه چقدر درباره چنین چیزی اجماع وجود دارد و ضرورت اصل توافق درباره آن چیست شک و شبهه‌ای باشد، اما طبیعی است که تامین مقدمات آن از سوی طرفین محل بحث و گفت‌وگو خواهد بود.
این بحث در شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب و شورای عالی و شورای مشورتی صورت گرفته است؟ اطلاع دقیقی در این مورد ندارم. طبعا کسی مخالف این موضوع نیست. من اطلاع دقیقی از اینکه برنامه‌ای به طور مشخص تدوین کرده باشند تا به صورت جمعی به چنین جایگاهی برسند، ندارم، ولی فکر نمی‌کنم وجود داشته باشد.
سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که این شورا نهاد سیاسی نیست که قرار باشد گفت‌وگویی با آن صورت بگیرد. ارزیابی شما از این اظهارنظر چیست؟ من با این اظهارنظر سخنگوی شورای نگهبان موافقم اما باید یک نکته را به آن اضافه کنم. شورای نگهبان طرف سیاسی و نهاد سیاسی نیست که بخواهد گفت‌وگوی سیاسی داشته باشد، اما به عنوان یک نهاد باید پاسخگو باشد که متاسفانه پاسخگوی کارهای خود نیست.
تلاش و راهبرد بعدی اصلاح طلبان چه باید باشد؟ در مورد تلاش و راهبرد بعدی اصلاح‌طلبان اگر چنین موضوعی رسمی باشد اطلاعی ندارم، اما طبیعی است که آ‌ن‌ها همواره از بسط و گسترش گفت‌وگو میان خودشان یا با حکومت استقبال کنند. اینکه در آینده چه پیش آید باید منتظر بود.
اصلاح طلبان چه نیازی به گفت‌وگو با این نهادها دارند؟ هر نیروی سیاسی که بخواهد فعالیت سیاسی مسالمت‌آمیز داشته باشد به ناچار باید با نیروهای مقابل خود ارتباط خوب و منطقی برقرار کند. طبیعی است که گفت‌وگو یکی از شرط‌های لازم برای ایجاد این ارتباط است. بیش از اینکه بخواهیم بگوییم گفت‌وگو نیاز اصلاح‌طلبان است باید گفت که این یک وظیفه تعریف شده برای یک نیروی سیاسی است و باید این کار را انجام دهد.