دغدغه اصلی شهرداری‌ها و مدیران شهری، نوسازی بافت‌های فرسوده است
یک کارشناس برنامه‌ریزی شهری اصفهان گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی شهرداری‌ها و مدیران شهری، نوسازی بافت‌های فرسوده است که بخش کلانی از بودجه، انرژی و تمرکز آنها را به خود اختصاص می‌دهد.
یک کارشناس برنامه‌ریزی شهری اصفهان گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی شهرداری‌ها و مدیران شهری، نوسازی بافت‌های فرسوده است که بخش کلانی از بودجه، انرژی و تمرکز آنها را به خود اختصاص می‌دهد.
مهلا هاشمی در گفت و گو با ایمنا با اشاره به نقش مدیریت شهری در بهبود کیفیت و استانداردهای زندگی شهری اظهارکرد: نواحی شهری مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در هر کشوری محسوب می‌شود که نقش آنها به عنوان جذاب‌ترین نقاط برای ایجاد ثروت، کار، خلاقیت و نوآوری اثبات شده است، اما برخی از نواحی شهری با چالش‌های مهمی در زمینه تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، نابرابری‌های اقتصادی، کمبود مسکن و ترافیک روبه رو هستند که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت کاهش می‌دهد.
وی افزود: شهرها به عنوان بستر زیست بشر شکل‌دهنده سبک زندگی انسان و تعیین‌کننده کیفیت زندگی او است که در این میان، مدیریت شهری نقش بسزایی دارد.
رییس کتابخانه تخصصی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با بیان اینکه توجه به کیفیت محیط انسان ساخت شهرها، علاوه بر تشویق مردم به حضور در آن، بر القاء حس رضایت در افراد مؤثر است، گفت: به منظور رفع مشکلات شهرنشینان و ارتقاء ابعاد کیفی زندگی آنها، مفهومی تحت عنوان «کیفیت زندگی» مطرح شده که ویژگی‌های کلی محیط در یک ناحیه را نشان می‌دهد و می‌تواند به عنوان ابزار قدرتمند برای نظارت بر برنامه‌ریزی توسعه اجتماع به کار رود، همچنین کیفیت زندگی به عنوان معیاری برای سنجش میزان برآورده شدن نیازهای روحی، روانی و مادی جامعه و خانواده تعریف شده است.
وی تاکید کرد: موضوع کیفیت زندگی در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده و به طور فزاینده‌ای به موضوع تحقیقات علمی و تئوری نظام های مختلف تبدیل شده است، در واقع رویکرد کیفیت زندگی شهری، تلاشی در جهت ایجاد شهر سالم، فراهم‌آوردن خدمات‌شهری مناسب و در دسترس برای همگان در چارچوب پایداری و ایجاد احساس رضایت است و این بزرگترین وظیفه و هدف مدیریت شهری به شمار می‌رود.
هاشمی با بیان اینکه کیفیت زندگی به عنوان بازتاب همه جانبه احساس شخصی از سلامتی شامل همه عواملی که در رضایتمندی انسان نقش دارند، فرض شده است و تا حد زیادی تحت تأثیر کیفیت اجتماعی، اقتصادی و محیطی شهر قرار می‌گیرد، اظهارکرد: در این میان سلامت اجتماعی شهروندان از مؤلفه‌های کلیدی و به تعبیر سازمان بهداشت جهانی، پیچیده‌ترین و بحث برانگیزترین جنبه از شاخص سلامت بوده و از مهمترین بخش‌های سطح کیفیت زندگی جوامع به شمار می رود، این جنبه از سلامت به عنوان یک شاخص برای نشان‌دادن میزان سلامت روانی شهروندان و به عبارتی معیاری برای تعیین رضایت و عدم رضایت افراد و گروه‌ها از کیفیت زندگی اجتماعی است، از سوی دیگر کیفیت محیط نیز با تاکید بر ساخت شهر و خوانایی شکل کالبدی آن، عناصری از قبیل هویت، خصوصیات و مشخصات محله‌ای، گویایی و وضوح الگوی خیابان‌ها و ... را به عنوان عواملی تاثیرگذار در تعیین سطح کیفیت زندگی مطرح می‌کند.
این کارشناس برنامه ریزی شهری اصفهان گفت: امروزه بهبود کیفیت زندگی در جوامع، نتیجه بهبود عوامل اقتصادی از قبیل توزیع درآمد، دسترسی به خدمات عمومی، رشد اقتصادی و میزان پس اندازها، بهره‌وری و سرانه‌های خدماتی است که در این میان، دسترسی مناسب و عدالت محور شهروندان به خدمات عمومی شهر از مدیریت شهری مورد انتظار است.
وی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی شهرداری‌ها و مدیران شهری، نوسازی بافت‌های فرسوده است که بخشی کلانی از بودجه، انرژی و تمرکز آنها را به خود اختصاص می‌دهد، افزود: بافت‌فرسوده در شهرها را می‌توان بخشی از فضای شهری دانست که نظام زیستی آن هم از حیث ساختار و هم از لحاظ کارکرد اجزاء حیاتی خود دچار اختلال و ناکارآمدی شده است، این بافت که زمانی با ساختار و کارکرد مناسب با نیازهای ساکنان خود از پویایی و صلابت برخوردار بوده، در چند دهه اخیر با افزایش ناگهانی تغییرات شهرنشینی نه تنها اهمیت خود را از دست داده، بلکه حتی قادر به انطباق با تغییرات و ارایه حیات روزمره نیست، از این رو به عنوان نقاط مسئله‌دار شهری شناخته می‌شود.
هاشمی اظهارکرد: بافت‌های فرسوده شهری در طول سالیان دراز نه تنها جمعیت اصلی و بومی خود را از دست داده، بلکه به محل استقرار مهاجران کم درآمد که به دنبال ارزان‌ترین نقاط شهری برای سکونت بوده‌اند، تبدیل شده است و همین نارسایی‌های اقتصادی و محیطی باعث شده تا کیفیت زندگی در این مناطق نسبت به سایر مناطق شهری از کیفیت کمتری برخوردار باشد.
وی ادامه داد: از دیگر آثار فرسودگی در بافت‌های کهن شهری می‌توان به فرسودگی در ابعاد کالبدی، زیست‌محیطی و اجتماعی این مناطق اشاره کرد، از منظر ریخت‌شناسی نیز اغلب این بافت‌ها، ریزدانه هستند که فقدان شبکه زیرساخت و شکل‌گیری کاربری‌های ناسازگار در جوار بافت‌های مسکونی نیز از معضلات کالبدی آن به شمار می‌رود.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری اصفهان با بیان اینکه بافت‌های فرسوده معمولا از کیفیت زیست‌محیطی نامناسب و فضای غیربهداشتی رنج برده و گاهی آلودگی‌های ناشی از آب‌های سطحی، سیستم فاضلاب و جمع آوری زباله در آنها دیده می‌شود، گفت: سکونت غیرمجاز، نسبت بالای استیجار، شیوع اعتیاد و انواع ناهنجاری‌های رفتاری و بزهکاری و ناامنی به‌ویژه برای کودکان و بانوان، از معضلات اجتماعی و فعالیت در مشاغل غیررسمی و غیر مجاز، قرارگیری در دهک‌های درآمدی پایین و بیکاری از معضلات اقتصادی بافت‌فرسوده شهرها است.
وی با بیان اینکه از مفاهیم دیگری که به بحث شهر زیست پذیر نزدیک است و باید روی آن مطالعه و بررسی بیشتری به خرج داد، نظریه «شهر خوب» که توسط «کوئین لینچ» مطرح شده، است، اظهارکرد: در نظریه لینچ، شهر خوب با توجه به شاخص‌های متعددی معرفی شده و کیفیت‌هایی همچون سر زندگی (بقاء، ایمنی و سازگاری)، تناسب (انطباق شکل و ظرفیت فضاها، معابر و تجهیزات یک شهر با الگو و کمیت فعالیت‌های مردم)، دسترسی (توانایی دسترسی سایر افراد به فعالیت‌ها، منابع، خدمات، اطلاعات و یا اماکن)، نظارت و اختیار (استفاده و دسترسی به فضاها و فعالیت‌ها و ایجاد، تعمیر، اصلاح و مدیریت آنها) و نمایانی (آسان سازی شکل، رنگ، نظم و سازمان محیط زندگی آدمی) برای یک شهر مطلوب وجود دارد.
هاشمی با اشاره به جایگاه کشورمان در این عرصه، تصریح کرد: گزارش مربوط به شاخص کیفیت زندگی برای ۱۹۴ کشور بر اساس ۹ مقوله یا مؤلفه و شاخص‌های آن مورد سنجش قرار گرفته است؛ این مطالعه حاصل گردآوری داده‌ها از منابع رسمی دولت‌ها، سازمان بهداشت جهانی، نشریه‌هایی مانند اکونومیست و ... بوده که در گزارش این سازمان، رتبه ایران در میان ۱۹۴ کشور ۱۵۰ بوده است.
وی تاکید کرد: تلاش مدیران شهری، بهبود کیفیت زندگی شهری شهروندان است، شهرداری اصفهان نیز از این موضوع مستثنی نبوده و مدیران و تصمیم‌گیران با اتکا به سرمایه‌های مغزافزاری، نرم افزاری و سخت افزاری خود برنامه‌هایی را در دست اقدام دارند.