خانه تاریخی نائل به دست فراموشی !

نخستین روز از آذر ماه سال جاری، خبری مبنی بر تبدیل خانه سید جواد نائل به تلی از خاک در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر و خیلی زود بسیاری از افرادی که تا پیش از این حتی نام این خانه را نشنیده بودند با انتشار تصاویر قبل و بعد از تخریب، از نابودی گنجینه ارزشمند این خانه ابراز خشم کردند! حالا بعد از گذشت پنج ماه آب از آسیاب نائل افتاد.

به گزارش ایسنا، خانه نائل، خانه‌ای تاریخی متعلق به دوران صفوی بود که سالیان دراز بی آنکه نامی از آن برده شود و کسی آن را بشناسد در کنج کوچه مصری در محله طوقچی اصفهان آرام گرفته بود تا اینکه در نخستین روز از آذر ماه سال جاری خبر تخریب کامل آن رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را شوکه کرد.

این در حالی بود که 10 روز پیش از تخریب کامل این خانه، یکی از دیوارهای این عمارت توسط افرادی ناشناس تخریب شده و متاسفانه اخبار درستی از این اتفاق در رسانه‌ها منتشر نشده بود تا با ایجاد حساسیت عمومی از بروز فاجعه جلوگیری شود که همین مساله ضعف روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی را نشان می‌دهد که توان استفاده از حساسیت‌های مدنی را برای پیشبرد اهداف مجموعه ندارد.

پس از تخریب کامل خانه و زمانی که کار از کار گذشته بود سمن‌ها و فعالان میراث نسبت به این اتفاق واکنش نشان داده و همین موضوع را به تیتر اول همه رسانه‌ها تبدیل کردند. نخستین واکنش مدیران میراث اما، قدری جالب و قابل تامل بود. مدیران میراث در نخستین اظهارات خود گفته بودند جای نگرانی نیست و خوشبختانه تصاویر و نقشه‌های دقیق خانه برای بازسازی موجود است. در اظهار نظرهای بعدی مشخص شد این خانه سه ماه پیش از این حادثه برای مرمت به پیمانکار سپرده شده بود و پیمانکاران هفته گذشته داربست‌هایی برای آغاز مرمت بر روی این خانه نصب کرده بودند.

گرچه افراد تخریبگر ناشناس بودند، اما انگشت اصلی اتهام به سمت مدیران شهرداری و میراث نشانه می‌رود. متاسفانه طرح‌های جامع و تفصیلی اصفهان که توسط اداره کل راه و شهرسازی تهیه و توسط شهرداری اصفهان اجرا می‌شود خانه تاریخی نائل را ندیده بود و برای این خانه ارزشمند و تاریخی "عقب نشینی" در نظر گرفته شده بود.

عقب نشینی یعنی بخش‌هایی از این خانه باید به منظور تعریض گذر و کوچه‌ها به منظور عبور خودرو تخریب شود. در این سال‌ها همه خانه‌های این کوچه عقب نشسته بودند و تنها همین پلاک با تلاش‌های اداره میراث فرهنگی در کوچه باقی مانده بود و برای همسایگان موجبات مشکل در عبور مرور ایجاد کرده و شبیه به غده ای اضافه در کوچه خودنمایی می‌کرد.

در نگاه نخست علت روشن است. همسایگان برای رهایی از این مشکلات که به واسطه حضور این خانه در وسط کوچه با آن روبه‌رو بودند اقدام به تخریب آن کرده‌اند، اما در پیمایش‌های خبرنگاران مشخص شد حقیقت قدری پیچیده‌تر است. این پیچیدگی‌ها زمانی مشخص شد که خبرنگاران ایسنا به محل مراجعه و با همسایگان به گفت‌وگو پرداخته بودند.

"خدا پدر و مادر کسی که خانه نائل را خراب کرد بیامرزد". این را یکی از همسایه‌ها به خبرنگار ایسنا می‌گوید. در حقیقت همسایه‌های این خانه تاریخی که طبیعتا باید وجود این خانه در محله خود را فرصتی برای توسعه و موتوری محرک برای جذب سرمایه و گردشگر بدانند از تخریب آن اظهار شادی می‌کردند. خیلی زود علت اصلی تخریب خانه نائل روشن شد.

"خانه نائل نبود، خانه فساد بود". این را یکی دیگر از همسایه‌ها می‌گوید. همسایه‌ها شدیدا از رفت و آمد اوباش به خانه ابراز ناراحتی می‌کنند و می گویند گرچه این خانه در اختیار میراث فرهنگی بود اما معتادان، دزدها و افراد خطرناکی از روی دیوارها به داخل خانه رفت و آمد می‌کردند و حضور این افراد در محله که به واسطه خانه نائل اتفاق می‌افتاد امنیت را از محله برده بود.

اداره میراث فرهنگی نیز در پاسخ به این شبهات گفت: در گذشته برای خانه‌هایی با این ویژگی نگهبان‌هایی وجود داشت، اما به دلیل سختگیری‌های انجام شده، اداره میراث فرهنگی ناچار به خالی کردن این خانه‌ها از نگهبان شده است.

در هر حال آنچه امروز اتفاق افتاده است قابل بازگشت نیست، اما دو مساله را نباید از خاطر برد. نخست اینکه خانه‌های نائل بسیاری در سطح شهر اصفهان وجود دارد که همچنان با مشکلات مشابه درگیر هستند و پاتوق افراد جامعه گریز شده‌اند و همسایگان را عاصی کرده‌اند. دوم باید پرسید چرا آب از آسیاب نائل افتاد و به فراموشی سپرده شد.

آیا بعد از این اتفاق و در طی این ماه‌ها مصوبه‌ای جدید برای این خانه تصویب شده است؟ آیا بودجه‌ای جذب شده است؟ آیا طرحی برای بازسازی این خانه در دست انجام است؟ یا اینکه خانه تاریخی نائل به جمع خانه‌هایی پیوست که سال‌ها پیش از این تخریب شده و قرار بر این بود که بازسازی شوند و حالا به ساختمان‌های مسکونی تغیر کاربری گرفته‌اند که ایسنا به زودی به آن‌ها خواهد پرداخت...؟!