بالاتر از سیاهی رنگی نیست !
تعجب نکنید! نه مشکی رنگ سال ۲۰۱۸ است، نه بازیگران بنا بر آن قول مشهور که مدعی است پوشیدن لباس مشکی آدم را لاغرتر نشان میدهد، تصمیم گرفتهاند سیاهپوش شوند. حالا دیگر ماههاست که رنگ سیاه نشانهای از اعتراض زنان و بخصوص زنان بازیگر در سینمای دنیاست؛ اعتراض برای پایان دادن به آزار جنسی در محل کار؛ همان چیزی که اینجا در تهران وقتی حرف از ورود به دنیای بازیگری و هنر به صورت کلی میشود میگویند «باید پیاش را به تنت بمالی!»
تعجب نکنید! نه مشکی رنگ سال ۲۰۱۸ است، نه بازیگران بنا بر آن قول مشهور که مدعی است پوشیدن لباس مشکی آدم را لاغرتر نشان میدهد، تصمیم گرفتهاند سیاهپوش شوند. حالا دیگر ماههاست که رنگ سیاه نشانهای از اعتراض زنان و بخصوص زنان بازیگر در سینمای دنیاست؛ اعتراض برای پایان دادن به آزار جنسی در محل کار؛ همان چیزی که اینجا در تهران وقتی حرف از ورود به دنیای بازیگری و هنر به صورت کلی میشود میگویند «باید پیاش را به تنت بمالی!»
و رسواییهای اخیر بخصوص در هالیوود و سینمای اروپا نشان داده است که اوضاع در باقی دنیا٬ چندان با آنچه در ایران ادعا میشود، فرقی نمیکند! تنها تفاوت در این است که زنان بازیگر در تمام دنیا تصمیم گرفتهاند به این روند خاتمه دهند.
رز مکگروان در مورد تجربه آزار جنسی در هالیوود صحبت کرد و از زنان خواست به سکوت پایان دهند و اجازه ادامه تعرض به خودشان را ندهند آغازکنندگان جنبش #MeToo چهره سال ۲۰۱۷ مجله تایماعتراض به آزار جنسی در محل کار، سال گذشته چهره پنج زن را به عنوان تاثیرگذارترین شخصیتهای سال روی جلد مجله تایم برد، داستان پوشیدن لباس مشکی برای نشان دادن اعتراض به آزار جنسی زنان در محل کار٬ تنها یکی از فصلهای جنبش #MeToo است.
در سینمای هالیوود این ماجرا از رسوا کردن یک تهیهکننده آغاز شد. چند هفته پشت سر هم٬ دهها زن فعال در هالیوود علنا در مورد قربانی شدن توسط هارووی واینستین مشهور صحبت کردند٬ بعد یک دو جین بازیگر و کارگردان و تهیهکننده مرد دیگر هم متهم شدند٬ زنانی علیه دونالد ترامپ رییس جمهوری فعلی آمریکا اتهام آزار جنسی مطرح کردند و بیپروا در این مورد با مطبوعات صحبت کردند و این جریان همچنان ادامه دارد .
در ایران اما صحبت کردن از آزار جنسی در محل کار هنوز به رسانهها کشیده نشده است. آخرین معترضان به مزاحمتهای جنسی در سینما و تلویزیون ایران تنها وقتی در این مورد حرف زدند که تصمیم گرفتند برای همیشه کشور را ترک کنند.
قربانیان آزارهای جنسی در خیابان و تاکسی و محل کار، در خانه و حتی وقتی جرم تعرض و تجاوز قابل اثبات هم هست، اغلب ترجیح میدهند در این مورد سکوت کنند و از ترس آبرو و انگشتنما شدن، اعتراض را میگذارند برای وقتی که کارد به استخوانشان رسیده باشد .
در چنین فضایی٬ بازیگران فیلم «خوک» روی فرش قرمز یک جشنواره بین المللی سیاهپوش شدهاند. آیا آنها هم میخواهند بالاخره به جنبش حرف زدن در مورد آزار جنسی بپیوندند و کمک کنند زنان قربانی که در محل کارشان مورد آزار هستند برای اعتراض به این وضعیت صدای خود را بلند کنند یا فقط چون «امسال همه مشکی میپوشند» بازیگران ما هم خواستهاند از این مد عقب نمانند؟ یا شاید هم مشکی پوشیدن تنها اعلام همبستگی با زنان قربانی در سایر کشورهای دنیاست و در ایران همه مردم در سلامت کامل روانی و اخلاقی و جنسی به سر میبرند و چنین آلودگیهایی اصلا در اینجا وجود ندارد؟!
بازیگران فیلم خوک روی فرش قرمز جشنواره فیلم برلینبازیگران و فعالان جنبش #MeToo اول از آزار جنسی حرف زدند و بعد لباسهایشان را مشکی کردند. برای بازیگران ایرانی ظاهرا همه چیز از آخر به اول شروع شده است. اگر بازیگران ایرانی صرفا برای همدردی با همکاران خارجیشان هم لباس سیاه پوشیده باشند باید از آنها تشکر کرد اما همزمان باید گفت «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است». بگذارید یک بار هم که شده به جای بازی کردن نقش قربانی باور کنیم که ما میتوانیم به چیزهایی که دوست نداریم اعتراض کنیم و آنها را تغییر دهیم. گفتن اینکه «فرهنگ اروپا و آمریکا با ما متفاوت است و برای همین زنان آنجا میتوانند به آزار جنسی اعتراض کنند اما اینجا همه چیز را باید در پستو پنهان کرد و نگران آبرو بود»، کمکی به حل مشکلات ما نمیکند. اگر حرف زدن از آزار جنسی راحت بود٬ در همان اروپا و آمریکا هم جنبشهای مدنی مانند #MeToo با این همه تاخیر و نیاز به حضور تقریبا همه بازیگران مشهور سینما و ستارههای تلویزیونی به راه نمیافتاد و اصلا مشکلی وجود نداشت که کسی بخواهد به آن اعتراض کند .
حتی اگر خود بازیگران سیاهپوش ایرانی فیلم خوک هرگز قربانی هیچ برخورد و آزار جنسی نبودهاند٬ حالا که سیاهپوش شدهاند انتظارها را بالا بردند. اگر کسی قرار است به صحبت کردن عمومی در مورد پایان آزار جنسی در محل کار کمک کند٬ حتما کسانی که میتوانند بیشترین توجه مطبوعات را به خود جلب کنند و برای جمعیت بیشتری از مردم نقش الگو را بازی کنند در اولویت هستند! کسانی که میتوانند نشان بدهند و تاکید کنند که زنان میتوانند قدرتمند باشند و میتوانند از خودشان و دیگران دفاع کنند.