فرصت رفع بحران آب فقط تا پایان برنامه ششم

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه ما فقط تا پایان برنامه ششم برای رفع بحران آب فرصت داریم، گفت: اگر در طول این برنامه نتوانیم به رفع بحران آب برسیم بعد از آن چیزی باقی نمی ماند که به آن توجه کنیم.

به گزارش ایرنا، محمدحسین شریعتمدار در سومین همایش ملی مدیریت آب در مزرعه که توسط موسسه تحقیقات خاک و آب وزارت جهاد کشاورزی در موسسه علوم باغبانی برگزار شد، افزود: هیچ نسلی همچون نسل ما در معرض امتحان بزرگی قرار نگرفته است.

وی به گرفتاری کشور در چالش و بحران آب اشاره کرد و گفت: اگر نتوانیم این مشکل را حل کنیم به سرنوشت کشورهایی که نتوانستند این مشکل را حل کنند دچار می شویم و این رسالت بر عهده ما در بخش آب کشاورزی است.

وی با بیان اینکه خیلی ها بر این باور هستند که به مرحله شکست آبی رسیده و دیگر راه حلی وجود ندارد، گفت: ولی اینگونه نیست و من بر این اعتقاد هستم که هنوز به نقطه بی بازگشت نرسیده و هنوز فرصت داریم ولی فرصت بسیار محدود است.

شریعتمدار تاکید کرد: سرعت روند کاهشی منابع آبی به مراتب بیش از سرعت امتحانات ما است و فرصت ما حداکثر در طول برنامه ششم است.

بهره وری آب تنها نقطه امید رفع بحران آب کشور است

وی با بیان اینکه رفع مشکل و بحران آب در طول برنامه ششم شدنی است، گفت: بهره وری آب امکان پذیرترین و اقتصادی ترین روشی است که آب کشور را در کشاورزی نجات می دهد.

وی افزود: سایر بخش های مصرف کننده آب، آبی مصرف نمی کنند و بخش صنعت فقط ۲ میلیارد مترمکعب آب مصرف می کند و بخش کشاورزی بین ۷۰-۶۵ میلیارد متر مکعب آب مصرف می کند.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه هر چالش و ابرجالشی که در کشور اتفاق می افتد آب جزو آن است، اظهار داشت: بر اساس تقسیم بندی فالکن مارک گفته می شود کشورهایی که سرانه آبشان کمتر از ۵۰۰ مترمکعب است تنش آبی مطلق دارند که سرانه آبی در ایران ۱۰۹۹ مترمکعب و در کف این عدد هستیم.

وی ادامه داد: آب تجدیدپذیرمان در کشور با بحران جدی مواجه است که متوسط آب تجدیدپذیر درجهان ۸ درصد است که در ایران بیش از ۸۰ درصد است.

شریعتمدار به تنگناهای موجود در این بخش اشاره کرد و گفت: تنگناهای ما انباشت پنج دهه سوء تدبیر مدیریت و حکمرانی، پیشی گرفتن سرعت روند کاهش منابع آب بر اقدامات ترمیمی، کم بودن فرصت ترمیم (تا نقطه بی بازگشت)، عدم هماهنگی کافی بین ارگان مرتبط با بحران آب و حضور بسیار کمرنگ عناصر موثر و توانمند است.

وی با بیان اینکه ما هفت هزار هیات علمی در دانشکده های کشاورزی داریم، افزود: ولی این افراد کوچکترین نقشی در رفع بحران آب ندارند. از فرصت های طلایی دوران توانمندی مالی کشور نه تنها در جهت نگهداری و احیاء منابع آب استفاده نشده بلکه خود عامل اصلی تخریب بوده است.

شریعتمدار تاکید کرد: ایران جزء معدود کشورهایی است که برای مقابله با خشکسالی برنامه جامعی به صورت مدون و مصوب ندارد. کشاورزان با گذشته فرق زیادی کرده ودانش و بینش آنان و وقوف نسبت به مشکلات خودشان ومشکلات ملی بسیار برجسته است.

مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی یکی از راهکارها برای افزایش بهره وری آب را استفاده از بذور با ارقام مناسب دانست و گفت: گیاهانی که توانمندی های ژنتیک بالایی دارند تا ۲ هزار سال دیگر هم خداوند برای آن ظرفیت گذاشته است.

وی یکی از پتانسیل بالقوه بذربرای افزایش بهره وری آب را در این دانست که تمام هنر ما در مدیریت آب و در ژنتیک باید این باشد که دوران پژمردگی و دوران اشباع آب را کم و حتی به صفر برسانیم یعنی کل مزرعه فیلتراسیون شده و گیاه از هر قطره آب استفاده کرده و گیاه دردوران نم دائم باشد.

شریعتمدار برای رسیدن به این هدف سیستم های مدیریتی را تاثیر گذارعنوان کرد و افزود: در بذر هم هرچه روی تعرق کار کرده و راندمان تعرق بالاتری داشته باشند جایگزینی آن ها با بذرهای قبلی راحت تر است.

وی یکی از تاثیرات استفاده از بذر مناسب را افزایش بهره وری آب عنوان کرد و گفت: در سال ۸۷ بهره وری آب ۸ دهم کیلوگرم بود که این عدد در سال ۹۵-۹۴ به ۱.۲۵ کیلوگرم در مترمکعب است که در مجموع این سال ها ۲۰ میلیارد مترمکعب آّب صرفه جویی شده است که کمر بحران آب را می شکند.

وی یادآور شد: در مساله بذر تمام دانشمندان معتقد هستند این افزایش تولید بهره وری آب بیش از ۵۰ درصد ناشی از بذر است که استفاده از بذرهای هیبرید در این میان نقشی جدی دارد به طوریکه در چین در ۳۵ سال ۶۰۰ میلیون تن برنج به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار از طریق ارقام هیبرید به دست آورده اند ولی سرنوشت غم انگیز کنار گذاشتن ارقام هیبرید در دهه ۸۰ واقعا برای کشور ما بسیار تاسف انگیز است.

شریعتمدار با بیان اینکه یکی از نقاط ضعف بخش تحقیقات کشور ما کنار گذاشتن بذور هیبرید برنج است، گفت: ما شروع کردیم ولی کنار گذاشتیم به طوریکه سالی ۱۳۰۰ کیلوگرم افزایش تولید بدون افزایش مصرف آب داشتیم.

وی برای رفع مشکل تولید بذر در کشور پیشنهاد کرد که بخش خصوصی حضور هرچه بیشتر در عرصه تولید و تامین بذر داشته و ارقام بهینه در سطح جهان را شناسایی کنند. با استفاده از علم و توانمندی DNA می توان به رفع بحران کنونی آب امیدوار بود و الگوی کشت را نیز در سطح مزارع کشور همچون کشت پاییزه چغندر قند و کشت برنج فقط در شمال کشور تغییر داد.