یزد سهمی از آب زاینده رود ندارد

شاید حدود دو دهه پیش تصمیم گیران وزارت نیرو تصور نمی کردند که با طرح های انتقال آب از حوضه زاینده رود به یزد، کرمان و توسعه صنعت و ... شرایط به نحوی پیش رود که دیگر در زاینده رود آبی باقی نماند و زمین های کشاورزی شرق تشنه بماند.
به گزارش ایسنا، امروز بسیاری از مدیران و مسئولان آبی کشور و استان تاکید بر شرایط بحرانی آب اصفهان و زاینده رود دارند و ذخیره سد زاینده رود به کمتر از 129 میلیون متر مکعب کاهش یافته که این رقم در 47 سال اخیر بی سابقه بوده است. شرایط به نحوی پیش رفته که به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، مقدار آب در نظر گرفته شده از سوی وزارت نیرو برای کشاورزان در سال آبی جاری صفر است.
بحران آب تا جایی پیش رفته که اکنون تامین آب شرب پنج میلیون نفر در استان اصفهان با چالش مواجه است و تصمیم گیران آب در سطح وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای اصفهان اعلام کرده اند که به دلیل شرایط ویژه زاینده رود حدود 20 درصد سهم انتقال آب به بخش صنعت و کمتر از 10 درصد از آب انتقالی به یزد کاهش یابد، با این وجود رییس مجمع نمایندگان یزد به این تصمیم واکنش نشان داد و تاکید کرد که «سهمیه آب مردم یزد باید برقرار باشد»، اما باید توجه داشت که یزد در تقسیمات طومار شیخ بهایی هیچ سهمی از زاینده رود و سرشاخه های آن نداشته و اما قرار شد پس از اجرا و بهره برداری از تونل سوم کوهرنگ، آب زاینده رود تنها برای مصرف شرب به یزد منتقل شود، اما آب زاینده رود، 17 سال زودتر و در حالی که تونل سوم کوهرنگ و سد آن هنوز اجرا و به بهره برداری نرسیده به یزد منتقل شد.
در حالی که اصفهان در تامین آب شرب خود با مشکل مواجه است و حق آبه کشاورزان تحویل داده نمی شود، صنعت کاشی و سرامیک یزد رونق گرفته و این استان به قطب تولید خیار گلخانه ای کشور تبدیل شده است و حتی مصطفی صالحی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و هنر یزد هفته گذشته نیز در اجلاس ملی چهره های ماندگار مدیریت و کارآفرینی کشور، اعلام کرده بود "با وجودی که یزدی هستم، به تولید سرامیک، آجر، خیار و ... در یزد با آب آشامیدنی با EC200 اعتراض کردم، اما هیچ کس به غیر از جمالی نژاد، شهردار فعلی یزد صحبت مرا قبول نکرد".
خشم کشاورزان از بی مهری بانک‌ها
متاسفانه تبعات سوء مدیریت دولت های گذشته تا جایی پیش رفته که حق آبه کشاورزان اصفهان به صورت نصف و نیمه تحویل داده شد و امسال نیز به دلیل وضعیت نامناسب بارش ها و ذخیره سد زاینده رود، کشاورزان بهره ای از آب زاینده رود نبردند، به دلیل بی توجهی به تبعات این موضوع، کشاورزان حوضه زاینده رود به خصوص در شرق اصفهان طی یک ماه گذشته به نشانه اعتراض، تراکتورهای خود را به کنار جاده آوردند و به دنبال فشار بانک کشاورزی برای بازپس گیری وام های کشاورزان و برگشت خوردن چک های آنها، کشاورزان به اعتراضات خود ادامه دادند.
قانون توزیع عادلانه آب را اجرا کنید
حسن کامران نماینده مردم اصفهان با اشاره به حوادث اخیر ورزنه نسبت به وضعیت انتقال آب از شرق اصفهان انتقاد کرد و گفت: کشاورزان شرق اصفهان از زمان صفویه کشت دارند، متدین هستند و خمس و زکات می دادند. چرا امروز وزارت نیرو پاسخگو نیست؟ کشاورزان صدقه نمی‌خواهند. نرخ آب را مشخص و پول‌شان را بدهید؛ گرچه پول هم نخواستند. راه حل آن همین قانونی است که مجلس تصویب کرده است؛ قانون توزیع عادلانه آب.
حذف خط دوم انتقال آب به یزد از بودجه سال آینده
هم چنین حمیدرضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در خصوص اعتراضات کشاورزان اصفهان گفته بود "مردم در تجمعات خود، خواسته به حقی داشتند و آن هم آب بود، اگر به اعتراضات مردم در زمان خود گوش ندهیم عده دیگری از آن‌ سوء استفاده خواهند کرد. البته مصوب شد خسارت عدم کشت تا روز چهارشنبه به کشاورزان پرداخت شود، اما بنا به گفته کشاورزان، پرداخت خسارت "نکشت"، مشکل اصلی آنها نیست و آب مشکل اصلی آنهاست".
وی در خصوص طرح انتقال آب به یزد، گفت: خط دوم انتقال آب به یزد امسال از ردیف بودجه حذف شد و اگر تونل بهشت آباد نیز اجرا نشود، خط اول انتقال آب به یزد نیز قطع خواهد شد، باید توجه داشت که صنایع یزد نیز با کرمان در خصوص انتقال آب از خلیج فارس، شریک شده‌اند.
خیار تولیدی در یزد با آب کوهرنگ
احمد سالک دیگر نماینده مردم اصفهان نیز تاکید کرده بود که کشاورزان حق آبه خود را می خواهند. مردم اصفهان بیشترین شهید و میزان زکات را می دادند، اما امروز این کشاورزان در وضعیتی قرار گرفته اند که زکات بگیر شده اند.
وی با بیان اینکه در کشور 90 درصد توزیع آب در بخش کشاورزی مصرف می شود، اظهار کرد: در بسیاری از استان ها از جمله اصفهان موضوع رسیدگی به کشاورزی مسئله نخست آنها است. خط قرمز کم آبی، ۱۵۰ الی ۱۸۰میلیون متر مکعب است، اما در حال حاضر ۱۳۰ میلیون متر مکعب پشت سد وجود دارد در حالی که تنها با جاری شدن ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب، مشکل کشاورزان اصفهان حل می شود.
سالک خاطرنشان کرد: به یزد اعلام کرده ایم که این آبی که از اصفهان می‌رود تنها برای شرب آن ها است و نباید آن را در صنعت یا کشاورزی مصرف کنند.
به گزارش ایسنا؛ با وجود هشدارهای آب منطقه ای در خصوص کاهش مصرف آب در بخش های مختلف از جمله صنعت اما چند پروژه جدید آب‌بر در یزد با آب زاینده رود هم چون کارخانه فولاد و نیروگاه 500 مگاواتی سیکل ترکیبی اردکان در دهه فجر امسال با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور افتتاح شد و اکنون فشار مضاعفی بر مصارف آب اصفهان وارد شده است و با وجودی که هم چنان در فصل زمستان قرار داریم اصفهان با افت شدید فشارآب شرب مواجه است.
کاهش 90 درصدی حجم سد زاینده رود خطرناک است
عضو هیئت مدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان نیز در گفت و گو با ایسنا اعلام کرده بود "به دلیل خشکی زاینده رود و عدم کشت پاییزه 97 - 96، کشاورزان اصفهان در تابستان 97 هیچ کشت، برداشتی و در نهایت درآمدی نخواهند داشت و با توجه به کاهش بارش ها در سال زراعی جاری در سرشاخه های زاینده رود، شاید آبی برای کشت پاییزه 98 - 97 نباشد که این اتفاق موجب حذف درآمد کشاورزان تا تابستان 99 خواهد شد.
حسین محمدرضایی با تاکید بر اینکه چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است، افزود: کشاورزان حق‌آبه دار اصفهانی به دلیل اینکه حق‌آبه آنها برای استان یزد برداشت شده است، باید از بی آبی بیکار بمانند و هیچ درآمدی نداشته باشند و این در حالی است که گلخانه داران، صنعت فولاد، کاشی و سرامیک و شرب یزد از حق‌آبه های کشاورزان اصفهان برای خود کسب درآمد کنند.
یزد سهمی از آب زاینده رود ندارد
مدیر کانون خبرگان کشاورزی اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در خصوص اعتراضات کشاورزان شرق اصفهان و قطع شدن آب انتقالی به یزد، اظهار کرد: باید توجه داشت که یزد سهمی از آب زاینده رود ندارد و با زور و اجبار از حق‌آبه های کشاورزان اصفهان، آب به یزد انتقال می یابد.
اسفندیار امینی با بیان اینکه مطابق مصوبات جلسه سیزدهم شورای عالی آب و هم چنین در جلسه چهارم شورای هماهنگی آب مشخص شد که دولت به صورت غیرقانونی آب را به یزد و چهارمحال و بختیاری و بخشی از صنعت تخصیص داده است. در حالی که آنها سهمی از زاینده رود ندارند، گفت: در حال حاضر آبی که به یزد، چهارمحال و بختیاری، کاشان و بخشی از مصارف شهری اصفهان انتقال می یابد به صورت غیرقانونی و غیرشرعی و از محل حق‌آبه های کشاورزان برداشته و تخصیص داده می شود.
وی در خصوص اینکه قرار بود بعد از احداث و بهره برداری از تونل سوم کوهرنگ، آب به یزد منتقل شود، اما این کار حدود 17 سال زودتر انجام شد، تاکید کرد: اگر تونل سوم کوهرنگ افتتاح شود، بازهم آبی به یزد نمی رسد چرا که مطابق قانون، دولت قبل از بهره برداری این طرح، میزان زیادی آب را به یزد منتقل کرده است و باید توجه داشت که آب انتقالی به یزد و مجوز وزارت نیرو در این خصوص غیرقانونی است.
وی با بیان اینکه برخی تصور می کنند اگر مجوزی به طرحی داده شود به معنای قانونی بودن آن نیست، تاکید کرد: باید توجه داشت که وزارت نیرو حق ندارد از حق‌آبه های کشاورزان آب را به بخش های دیگر منتقل کند بنابراین اگر بخواهیم قانون، شرع مقدس و فتوای مراجع اجرا شود حتی انتقال یک قطره آب به یزد درست نیست، اما وزارت نیرو با توجه به اینکه قشر کشاورز ضعیف است، با زور و اجبار این کار را انجام می دهد.
وی با بیان اینکه قرار شد امسال 60 میلیون مترمکعب آب زاینده رود به یزد منتقل شود، ادامه داد: نمی دانم یزد از چه زمانی حق‌آبه دار شد و از چه منبعی آب زاینده رود به این استان منتقل شد؛ با این وجود یزد نه تنها پول آب را به طور کامل نمی دهد حتی عنوان می شود که این میزان آب تنها برای مصارف شرب است.
امینی به نگرانی کشاورزان حقا آبه دار اصفهان اشاره کرد و گفت: در شرایطی که تقریبا نیمی از سال آبی 97-96، گذشته و همه از زاینده رود برداشت آب دارند، هیچ کسی به درستی جواب حق آبه های از دست رفته آنها را نمی دهد.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی که حق آبه های کشاورزان برداشت می شود، عنوان می کنند که به شما خسارت می دهیم، افزود: مطابق قانون دولت این حق را ندارند و تنها در صورتی که با موافقت کشاورزان آب را برداشت کند می تواند در توافق با کشاورزان و با قیمت مشخص، "خسارت نکشت" را پرداخت کند.
مدیر کانون خبرگان کشاورزی اصفهان با انتقاد بر اینکه امروز به دلیل بی آبی، کشاورزان حوضه زاینده رود بیکار و زمین های خود را رها کرده اند، گفت: متاسفانه در این شرایط بانک ها بابت وام هایی که کشاورزان پیش از این دریافت کرده بودند به آنها فشار می آورند، در حالی که هنوز رقمی بابت خسارت به کشاورزان شرق اصفهان پرداخت نشده است.
وی افزود: در سال های گذشته مطابق ماده 10 و 12 قانون خسارت کشاورزان مربوط به موارد بحرانی پرداخت شد، اما رقم آن کمتر از سه درصد خسارت واقعی آن در سال 93 بود.
دولت تنها 25.8 درصد از زاینده رود سهم دارد
وی با بیان اینکه استاندار و نمایندگان اصفهان در حال پیگیری حل بحران زاینده رود و هم چنین پرداخت خسارت کشاورزان هستند، در خصوص اینکه در وزارت نیرو محاسبه حق‎‌آبه ها صورت نگرفته است، گفت: حق‌آبه‌ها قابل محاسبه نیست، چرا که حق‌آبه تنها از یک مسیر وارد رودخانه نمی شود و تمام سرشاخه های کوچک، نشتی ها، سیل ها و ... را در طول رودخانه در برمی گیرد.
امینی با بیان اینکه دولت تنها از محل دو تونل چشمه لنگان و هم چنین خدنگستان آب را وارد حوضه زاینده رود کرده که این قابل محاسبه است، گفت: در مجموع 25.8 درصد از محل این سه منبع توسط دولت، آب وارد حوضه زاینده رود می شود و وزارت نیرو تنها حق‌آبه دار همین میزان آب است.
وی گفت: امسال از 500 میلیون مترمکعب آبی که قرار است وارد سد زاینده رود و توزیع شود تنها 25.8 درصد آن متعلق به دولت است و اگر وزارت نیرو بیش از 130 میلیون مترمکعب برداشت کند به معنای برداشت آب از حق‌آبه های کشاورزان است.
مدیر کانون خبرگان کشاورزی اصفهان اظهار کرد: در سال آبی جاری قرار است 300 میلیون آب به شرب اصفهان، 60 میلیون متر مکعب به یزد، حدود 60 میلیون مترمکعب به صنعت، کاشان و ... منتقل شود، اما سوال این است که بقیه تخصیص آب از کدام منبع برداشت می شود و مشخص است که برداشت آب از حق‌آبه داران زاینده رود است.
امینی با تاکید بر اینکه وزارت نیرو مجاز نیست که از حق‌آبه های کشاورزان برداشت کند، گفت: مطابق قانون اگر دولت با ایجاد طرح های عمرانی و توسعه ای به حق‌آبه های کشاورزان آسیب بزند در آن صورت ملزم به پرداخت خسارت است، اما به وزارت نیرو اجازه داده نشده که حق‌آبه های کشاورزان را بردارد و بعد وعده پرداخت خسارت را بدهد.
کشاورزان اصفهان منبع درآمدی ندارند
هم چنین دبیر خانه کشاورز شهرستان اصفهان به خبرنگار ایسنا در خصوص اعتراضات روزهای اخیر کشاورزان، گفت: کشاورزان حوضه زاینده رود در شرق اصفهان بیش از دو هزار تراکتور خود را به کنار جاده ها آورده اند، لذا ضروری است که برای این اعتراضات تدبیری اندیشیده شود.
حسینعلی میراحمدی با تاکید بر اینکه امروز اصفهان تشنه است و زمین های کشاورزی شرق اصفهان به منشا ریزگردها تبدیل شده است، اظهار کرد:حدود یک میلیون کشاورز و یا 350 خانواده کشاورز در شهرستان اصفهان از کشاورزی ارتزاق می کنند. در حال حاضر به دلیل نبود آب جهت کشت، کشاورزان پولی برای ارتزاق ندارند. در این شرایط بانک ها، چک های کشاورزان را برگشت زده و حتی عنوان کرده که حکم جلب کشاورزان را گرفته است.
میراحمدی با بیان اینکه کشاورزان به سوء مدیریت در طرح های انتقال آب گلایه دارند، گفت: در نخستین گام دولت می تواند وام های کشاورزان را ببخشد و این کار دیگر نیازی به دعای باران، سدسازی، آب و ... ندارد.
خسارت خشکسالی شامل کشاورزان شرق اصفهان نمی‌شود
وی گفت: خسارت خشکسالی دولت شامل حال کشاورزان شرق اصفهان نمی‌شود، بلکه شامل حال زمین داران و ملاکان خواهد شد و این گونه پرداخت خسارت هیچ کمکی به مردم شرق اصفهان نخواهد کرد.
دبیرخانه کشاورز شهرستان اصفهان تاکید کرد: باید توجه داشت که خسارت نکشت به حساب کسانی واریز می شود که دفترچه کشاورزی دارند، در صورتی که بیشتر معترضان دفترچه کشاورزی ندارند. باید توجه داشت که مالکان بزرگ مزارع جزو معترضان نیستند و بیشتر آنها رعیت هستند.
میراحمدی در خصوص وعده استاندار اصفهان پیرامون تحویل حق آبه کشاورزان در سال آبی آینده، گفت: مطابق وعده استاندار اصفهان «پاییز سال آینده آب تحویل کشاورزان شرق اصفهان داده می شود» اما با شرایط آبی موجود به نظر می رسد که حتی آب در پاییز تامین نشود.