غوغای کمدیها در سال پرحاشیه سینما
در این گزارش نگاهی داریم به چهره های موفق و ناموفق سال، فیلم های پرفروش و کم فروش، آنهایی که فراتر از انتظار بودند و آنها که ناامیدکننده ظاهر شدند.
این مطلب خلاصه اکران سینمای ایران در سال 1396 است. سالی که کارشناسان با شک و تردید به موفقیت آن نگاه می کردند. اکران 95، اتفاقی ویژه رقم زده بود و همین باعث می شد برخی تداوم این موفقیت را غیرممکن بدانند.
ظاهرا حق داشتند چون بر اساس داشته های جشنواره فجر و فیلم های در دست تولید امیدی به تکرار خوشبختی گیشه 95 نمی رفت. شروع آرام اکران نوروزی بر این نگرانی دامن زد اما کمدی ها اجازه ندادند گیشه به خواب زمستانی فرو برود.
در سال 96، 14 فیلم کمدی روی پرده رفتند که هفت تای آن صدر جدول فروش را قبضه کرده اند. تفاوت اساسی اکران 96 با 95 همین جا است. یک سال پیش فیلم های جدی مثل «فروشنده» و «ابد و یک روز» سهمی از باشگاه 10 میلیاردی داشتند اما امسال خبری از آنها در این باشگاه نیست. بعد از هفت فیلم کمدی صدر جدول، شاهد «رگ خواب» هستیم آن هم با حدود پنج میلیارد تومان فروش.
در نیمه دوم سال وضع فیلم های جدی بهتر می شود. مهم تر این که برخلاف هشدار قبلی، سینما از مهر ماه تا همین حالا سیر معکوس نداشت و چند فیلم به داد گیشه رسیدند. مهم ترین آن «آینه بغل» منوچهر هادی است که کم مانده بود صدر جدول را به نام خود بزند. این فیلم آذر ماه روی پرده سینماها آمد و فروش رو به رشدی داشت.
از آن سو چند درام اجتماعی هم بالاتر از انتظار ظاهر شدند؛ مثل «خفه گی»، «زرد» و «بدون تاریخ، بدون امضا». با این حال در سالی که رکورد فروش شکسته شد، فیلم کم فروش و شکست خورده کم نداشتیم. در این سال خیلی از فیلم ها نتوانستند به کف فروش برسند که خب آلارمی جدی برای سینمای ما است.
در این مطلب، سراغ ستاره های موفق و ناموفق سال، چهره های پول ساز، فیلم های شکست خورده، غافلگیری های سال و آنها که انتظارها را برآورده نکردند، رفته ایم. نقبی به حاشیه های اکران هم زده ایم که البته تعداد آنها بیش از سه مورد است و هفته پیش شرح مفصل آن را در پرونده ای مجزا منتشر کرده بودیم.
در گیشه 96 شاهد چند اتفاق خاص هم بودیم؛ سهم خانم های کارگردان به 12 فیلم رسید، چند انیمیشن اکران شد و چند فیلم برای کودکان روی پرده رفت. با این حال اوضاع بیش از همه به کام کمدی ها است؛ کمدی هایی که از کیفیت غالب شان نمی توان دفاع کرد و بیم آن می رود که به زودی ذائقه مخاطب اشباع شود و خوراک جایگزین برای شان موجود نباشد.
پول سازان سال
جواد عزتی
مزد صبر و حوصله خود را در چند سال اخیر گرفته و حالا تبدیل به یک بازیگر توانمند و محبوب شده است. سهم جواد عزتی از اکران 96 سه فیلم بود. «آینه بغل» بیش از 20 میلیارد، «اکسیدان» نزدیک به 11 میلیارد و «ماجرای نیمروز» بیش از چهار میلیارد تومان فروش داشتند.
جمع فروش فیلم های جواد عزتی 35 میلیارد است که عدد خیره کننده ای است. عزتی استاد بازی در نقش جوان های نمکین طبقه فرودست است. این قشر را خیلی خوب می شناسد و همین باعث شده در آینه بغل» و «اکسیدان» باورپذیر باشد و شوخی هایش به دل بنشیند. عزتی در «ماجرای نیمروز» اما جوانکی است آرام و درونگرا. او با این فیلم متفاوت ترین نقش کارنامه اش را رقم زد که هیچ شباهتی با فیلم های پیش و پس از آن ندارد.
حمید فرخ نژاد
دو فیلم روی پرده داشت که هر دو به فروش خیره کننده ای دست یافتند و رتبه سوم و چهارم جدول را به خود اختصاص دادند. حمید فرخ نژاد در سالی که سپری کردیم بعد از مدت ها بار دیگر در کانون توجه قرار گرفت و تبدیل به مرد اول گیشه شد. این اتفاق در حالی رخ داد که فیلم های چند سال اخیر فرخ نزاد فروش مطلوب نداشتند و بیم آن می رفت که بازیگری نفروش لقب بگیرد.
فرخ نژاد سال پیش در دو فیلم کمدی «خوب، بد، جلف» و «گشت 2» بازی کرد که هر دو نوروز 96 روی پرده رفتند. اولی نزدیک به 20 و دومی بیش از 16 میلیارد تومان فروخت تا فرخ نژاد عنوان پول سازترین بازیگر سال را با 36 میلیارد تومان از آن خود کند. او با «گشت 2» تهیه کنندگی را هم تجربه کرد و فاز جدید فعالیت حرفه ای خود را کلید زد. فرخ نژاد چند فیلم بفروش در نوبت اکران دارد و احتمالا سال 97 هم از عنوان خودش دفاع کند .
رضا عطاران
سهم رضا عطاران از گیشه سال 96 فقط یک فیلم بود اما با همین یک فیلم بالاتر از رقبا ایستاد و اگر فیلمی دیگر از او روی پرده می رفت حالا با اختلاف پول سازترین چهره امسال لقب داشت. «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» نزدیک به 31 میلیارد تومان فروخت تا باور کنیم ستاره بخت رضا عطاران همچنان پرفروغ است.
نمی توان بخش عمده ای از موفقیت فیلم در گیشه را مرهون سابقه خوش «نهنگ عنبر» ندانست اما این موفقیت مگر جز با درخشش عطاران و دیگر بازیگران به دست آمده؟ دنباله فیلم سامان مقدم به اندازه قسمت اول درخشان نیست و می توان به آن ایرادهای فراوان وارد کرد اما مخاطبان سینما از آن استقبال کردند و عطارانش را دوست دارند به ویژه آن که بازی عطاران همچنان جذاب بود و عامل اصلی موفقیت های کمدی فیلم.
ستاره های پرفروغ سال
نوید محمدزاده
بازیگر محبوب این سال ها با وسواس به پیشنهادها پاسخ می دهد. از نوید محمدزاده در نیمه دوم امسال دو فیلم «خفه گی» و «بدون تاریخ، بدون امضا» اکران شد که مجموعا 8 میلیارد تومان فروش داشته اند. او در فیلم فریدون جیرانی مقابل الناز شاکردوست بازی می کند؛ یک بازی آرام و پرسکوت. خوب است به بازی شاکردوست هم اشاره کنیم که در کارنامه اش یگانه است و حتما یکی از چهره های موفق سال 96 لقب دارد.
از نوید محمدزاده بعد از جشنواره «بدون تاریخ، بدون امضا» روی پرده رفت که به خاطر آن در جشنواره سی و پنجم سیمرغ مکمل دریافت کرد. محمدزاده سرشکستگی و انتقام یک پدر فقیر که تا نیمه فیلم همه شواهد نشان می دهد باعث مرگ پسرش شده را به بهترین شکل به نمایش می گذارد.
لیلا حاتمی
هفت فیلم جدول پرفروش سال 96، کمدی هستند. بعد از آن «رگ خواب» حمید نعمت الله قرار دارد که یک درام اجتماعی است و لیلا حاتمی و کوروش تهامی بازیگران اصلی آن هستند. این فیلم نزدیک به 5 میلیارد تومان فروش داشته است. برای موفقیت این فیلم در گیشه چند دلیل مشخص وجود دارد که یکی از پررنگ ترین آنها بازی درخشان لیلا حاتمی است.
بازی خانم حاتمی نه تنها توسط مخاطبان سینما تحسین شد که در فصل جوایز هم به چشم داوران آمد. او در جشنواره سی و پنجم به خاطر بازی در این فیلم ، سیمرغ گرفت. در جشن خانه سینما و جشن انجمن منتقدان هم جایزه اش تکرار شد.
بازی لیلا حاتمی در نقش دختری بدون اعتماد به نفس که زندگی تلخ داشته و با ورود یک مرد دوباره به اوج می رسد و بعد از آن بار دیگر به نقطه صفر باز می گردد، حکم بندبازی برای او دارد. نقش می توانست مشابه تجربیات پیشین شود اما حاتمی به شخصیت، شکلی کاملا متفاوت می دهد.
هدیه تهرانی
هدیه تهرانی به روزهای پر کاری بازگشته است و از قضا مثل قبل، خوب هم بازی می کند. هدیه تهرانی در نیمه دوم امسال «اسرافیل» و «بدون تاریخ، بدون امضا» را روی پرده داشت. هر دو فیلمش درست بعد از جشنواره اکران شد که به عنوان فصل مرده مشهور است. با این حال فروش معقولی داشتند و اگر در زمانی بهتر روی پرده می رفتند، رقم آنها به مراتب بیش از عدد فعلی می شد.
فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» نزدیک به 4 میلیارد و «اسرافیل» حدود 600 میلیون تومان فروش داشته اند. نکته مهم تر این که هدیه تهرانی بازی درخشانی دارد و با بازی خویشتن دارانه و متفاوتش در هر دو فیلم، یک بار دیگر ثابت می کند که بی دلیل نیست بیش از دو دهه است، عنوان سوپراستار را در سینمای ایران یدک می کشد.
شگفتی سازان سال
خفه گی
کمتر کسی پیش بینی فروش چهار میلیاردی آن را می کرد. «خفه گی» اما مورد توجه قرار گرفت و دایره مخاطبانش از خاص پسندها بالاتر رفت. گمان می رفت دوران فیلم های سرد و سیاه سفید گذشته ولی در عمل اتفاق دیگری رخ داد.
به فیلم فریدون جیرانی ایرادهایی وارد است اما آن را باید روایتی فرمی و مدرن از جنس فیلم های نوآر دانست که اگرچه از حیث مضمون و قصه پردازی فاقد جاذبه های دراماتیکی است اما فرم روایی خاصه در قاب بندی ها و نورپردازی و حتی چهره پردازی شخصیت ها قابل توجه و تامل است. ضمن این که می توان رگه های پررنگی از روانشناختی را در شخصیت پردازی قصه ردیابی کرد و آن را به توانایی فیلمساز در بازی گرفتن متفاوت از بازیگران هم می توان تعمیم داد.
بدون تاریخ، بدون امضا
کمتر سراغ داریم فیلمی بعد از جشنواره فجر روی پرده برود و به فروش مطلوب برسد. «بدون تاریخ، بدون امضا» اما قاعده شکنی کرد و با چهار میلیارد تومان فروش نشان داد فیلم ها در هر زمانی می توانند مخاطب داشته باشند. تازه فیلم وحید جلیلوند تلخ است و هر کسی مشتاق تماشای چنین آثاری نیست. جلیلوند قصه پزشکی را محور قرار داده که پزشک ویژه قوه قضائیه در پزشکی قانونی است. پزشکی اخلاق مدار و با وجدان که حتی می توان نشانه هایی از وسواس وجدانی را هم در او پیدا کرد.
دکتر کاوه نریمان که نقش او را امیر آقایی بازی می کند و خوب هم بازی می کند، نسبت به حرفه اش احساس مسئولیت بالایی دارد و همین موجب می شود تا او نسبت به یک مواجهه اخلاقی که در ارتباط با خودش و به نوعی در ارتباط با کارش پیش آمده دچار وسواس و شک و تردید شود. بازی خوب نوید محمدزاده، امیر آقایی و هدیه تهرانی برگ برنده «بدون تاریخ، بدون امضا» است .
زرد
اولین فیلم مصطفی تقی زاده، جزو شگفتی سازان اکران 96 است. «زرد» بعد از «رگ خواب» عنوان دومین فیلم پرفروش غیر کمدی را به دست آورد، با فروش چهار میلیارد و 850 میلیون تومان. سال پیش این فیلم از جشنواره فجر کنار گذاشته شد. دلیلش را کسی ندانست و وقتی فیلم روی پرده آمد سوال مشترک این بود: چرا؟
نمی گوییم «زرد» فیلم شاخص است اما در قیاس با بسیاری از آثار جشنواره سال پیش، فیلمی بهتر است و حتی یک سر و گردن بالاتر می ایستد. ویژگی مهم آن برخورداری از عنصر سرگرمی است، یعنی به محض نشستن توی سالن با یک فیلم قصه گو مواجه می شویم. از آن سو بازیگران چهره م ندارد و همین مهم ترین عامل موفقیت فیلم در گیشه است.
پر حاشیه های سال
آذر
اولین فیلم سینمایی محمد حمزه ای و اولین تجربه تهیه کنندگی مستقل نیکی کریمی با حاشیه هایی گره خورد. فیلم سال پیش در جشنواره فجر به نمایش در آمد و زمزمه هایی مبنی بر اختلاف این دو به گوش می رسید. در اکران های مردمی خبری از حمزه ای نبود تا این که حمیدرضا آذرنگ (بازیگر فیلم) مصاحبه ای انجام داد و معترض شد، چرا خانم کریمی تصمیم به حذف کارگردان گرفته.
محمد حمزه ای نیز در چند گفتگو به شکل تلویحی اعتراضش را نشان داد و مدتی بعد آن را علنی کرد تا مشخص شود رابطه میان کریم یو حمزه ای شکرآب است. نیکی کریمی اما به جای پاسخ، سوت کرد و ترجیح داد تمرکز خود را بر تبلیغ فیلم قرار دهد تا پاسخ به کارگردان و بازیگر. «آذر» 800 میلیون تومان فروش داشت.
قاتل اهلی
چه کسی فکر می کرد نام مسعود کیمیایی با حاشیه پیوند بخورد؟ استارت جنجال ها سال پیش زده شد، زمانی که او مصر بود نقش پولاد در فیلم «قاتل اهلی» بزرگ تر شود و تهیه کننده (منصور لشکری قوچانی) مخالفت رد. دامنه این اختلاف به جشنواره فجر کشیده شد و در نشست خبری به جای نقد و بررسی شاهد مجادله کیمیایی و قوچانی بودیم. بعد از آن پای شکایت قضایی از سوی تهیه کننده به میان آمد.
«قاتل اهلی» تنها فیلمی است که کیمیایی درباره آن حرف نمی زند؛ انگار آن را فیلم خود نمی داند. او پیش از اکران مصاحبه ای تصویری با برنامه «ات» انجام داد. در این ویدئو، کیمیایی به تهیه کننده می تازد که چرا از صدای امیرعباس گلاب به جای پولاد استفاده کرده. مدتی بعد یغما گلرویی به خاطر حذف نامش از تیتراژ شکوه کرد و پولاد این طور پاسخ داد: «افسوس که این فیلم تهیه کننده ای دارد که خود، قاتل اهلی این اثر است...» تهیه کننده هم جواب او را داد .
من یک ایرانی ام
نه؛ منظورمان گِل کاری احمد نجفی تهیه کننده «من یک ایرانی ام» نیست. هر چند اعتراض عجیب و غریب او هم در انتخاب این فیلم به عنوان یکی از آثار پر حاشیه اکران سال 96 بی تاثیر نیست. دلیل اصلی این انتخاب اما اظهار نظر عجیب کارگردان فیلم است که گفته بود خودم فیلم را ندیده ام و از مردم خواسته بود آن را نبینند!
این نوع برخورد کارگردان با فیلمی که نام خودش پای آن است، از عجایب سینمای ماست. احمد نجفی اما عنوان کرد: فعلا جوابش را نمی دهد. نجفی روی گِل گرفتن درِ خانه شورای صنفی نمایش متمرکز بود و مدت ها درباره این حرکت عجیبش به همه توضیح می داد. «من یک ایرانی ام» در نهایت با 32 میلیون فروش و شکست در اکران، به کار خود پایان داد.
شکست خورده های سال
تابستان داغ
کم سراغ داریم فیلمی که در جشنواره فجر یکه تازی کند. فیلم «تابستان داغ» در جشنواره سی و پنجم با نامزدی در 13 رشته، حائز رکورد بیشترین تعداد نامزدی شد و دو سیمرغ بهترین فیلمبرداری و بهترین تدوین را به دست آورد. اولین فیلم ابراهیم ایرج زاد هم از چهره های زیادی بهره می برد و هم زمان مناسبی به اکران آن اختصاص داده شد، با این حال فروشی پایین تر از حد انتظار به ثبت رساند.
«تابستان داغ» حدود یک میلیارد و 300 میلیون تومان فروش کرد که برای چنین فیلمی یک شکست تمام عیار به حساب می آید. پری ناز ایزدیار، علی مصفا، مینا ساداتی و صابر ابر نام های معتبری برای گیشه یک فیلم هستند که خب این بار به کمک «تابستان داغ» نیامدند. به نظر می رسد سوژه تلخ فیلم در این شکست بی تاثیر نیست.
پرویز شهبازی
پرویز شهبازی چند بار سوژه گزارش های مختلف مان در طول سال شده و به عنوان شکست خورده لقب گرفته است. نشانه های این شکست در همان اکران جشنواره ای «مالاریا» دیده شد. فیلم نشانی از شهبازی نداشت و نمی شد رد «نفس عمیق» و «دربند» را در آن دید و برخلاف دو فیلم قبلی، این بار منتقدان، «مالاریا» را تحویل نگرفتند و نقدهای منفی علیه آن نوشتند.
شهبازی در فیلم تازه اش باز هم سراغ دلمشغولی های جوانان رفت اما قصه اش به دل ننشست و مورد توجه قرار نگرفت. «مالاریا» چند بار در نوبت اکران قرار گرفت و بعد از چند حضور جهانی، مهر ماه فرصت نمایش عمومی به دست آورد. این فیلم فقط 183 میلیون تومان فروخت که در بدبینانه ترین حالت نمی شد این رقم را برای گیشه فیلم پیش بینی کرد. حتی حواشی آزاده نامداری هم به کمک «مالاریا» نیامد. آذرخش فراهانی و ساعد سهیلی هم نتوانستند به گیشه فیلم کمک کنند.
بلوک 9، خروجی 2
علیرضا امینی حدود چهار سال منتظر ماند تا به فیلمش «بلوک 9، خروجی 2» مجوز اکران داده شود. استدلال مسئولان سینمایی این بوده که «بلوک 9، خروجی 2» زیادی تلخ است. اگر این باشد که دلیل محکم است و منطقی. فیلم هشداری جدی به مصائب بعد از طلاق دارد ولی باور کنید می توان نرم تر هم هشدار داد و با روان مخاطب بازی نکرد.
علیرضا امینی نقش دختر در عواقب طلاق را پررنگ دیده و بخش زیادی از سیاهی فیلم حاصل موقعیت اوست. فیلم از امیر جعفری، پانته آ بهرام، حمیدرضا آذرنگ، الهام کردا و شبنم مقدمی بهره می برد و اتفاقا تبلیغات تلویزیونی و محیطی به اندازه کافی داشت اما به دلیل تلخی و البته زمان بد اکران، فروش می داشت و شکست خورد. این فیلم حدود 32 میلیون فروخت.
ستاره های کم فروغ سال
شهاب حسینی
«امتحان نهایی» و «برادرم خسرو» دو فیلم شهاب حسینی در اکران سال 96 است. هر دو از جامانده های سال های پیش هستند که امسال فرصت نمایش پیدا کردند. هر دو هم جزو فیلم های خاص پسند هستند که توقع فروش از آنها نمی رود. با این حال وقتی نام شهاب حسینی در تیتراژ آن باشد و فیلم از استاندارد لازم برخوردار، انتظار می رود لااقل بین مخاطبان محل بحث و نظر قرار گیرد.
فیلم «برادرم خسرو» نخستین فیلم احسان بیگلری است که با وجود سوژه متفاوت و جذابش فقط کمی بیش از دو میلیارد فروش داشت. فیلم «امتحان نهایی» دومین تجربه فیلمسازی عادل براقی محسوب می شود. فروش این فیلم هم از 400 میلیون تومان تجاوز نکرد. بازی حسینی در هر دو فیلم درخشان و قابل تحسین است اما قدرت جذب مخاطب حداکثری به سالن ها را نداشت.
مهتاب کرامتی
در سال های اخیر فیلم هایی انتخاب کرده که غالبا گیشه ندارند. مهتاب کرامتی «ماجان» را هم به دلیل خود فیلم و نقش چالش برانگیز آن پذیرفت. کرامتی در حالی به فیلم هایی از جنس «ماجان» پاسخ مثبت می دهد که در کارنامه اش فیلم های پرفروش وجود دارد. این یعنی مسیر انتخابی کرامتی خودخواسته است و احتمالا نقش و فیلم های خاص را ترجیح می دهد.
او در «ماجان» نقش زنی رنج کشیده در دنیای مردانه را بازی می کند و در نمایش آن موفق است. با این حال مخاطبان از «ماجان» استقبال نکردند و فیلم کمتر از 100 میلیون تومان فروش داشت.
سال 96 برای کرامتی در این یک فیلم خلاصه نمی شود. او در مقام سرمایه گذار «تیک آف» را روی اکران داشت و به عنوان تهیه کننده «سفر تا سو» را. این دو فیلم سرنوشت بهتری در گیشه داشتند. نام کرامتی به خاطر شایعه دستمزد 400 میلیونی که گفته می شد از دبیر جشنواره 35 برای مسئولیتش یعنی مشاور دبیر گرفته هم مدتی سر زبان ها بود.
محمدرضا فروتن
سهم محمدرضا فروتن از اکران امسال یک فیلم بود: «نقطه کور». فیلم در زمان مناسبی هم روی پرده رفت و علاوه بر فروتن از هانیه توسلی هم بهره می برد اما فروش موفقی نداشت. پیش تر نوشتیم اگر فروتن دیر بجنبد از او فقط یک نام باقی می ماند. او در سال های اخیر چه نقش متفاوت یا چه فیلم بفروشی داشته؟
از او در اکران بهار امسال «نقطه کور» اکران عمومی شد اما برای فروتن یک شکست تمام عیار به حساب می آید. فیلم کمتر از 300 میلیون تومان فروش داشت و این یعنی بازیگر محبوب ما نتوانسته تماشاچی ها را برای تماشای این فیلم به سالن بکشاند. تازه نقشی را بازی کرده که در آن به شهرت رسید؛ مردی شکاک به همسر (هانیه توسلی) که اگر به خاطر داشته باشید، در «قرمز» فریدون جیرانی در حد اعلا از فروتن شاهد بودیم.
ته جدولی های سال
ماه در جنگل
سیامک شایقی برای پیگیران سینما نامی آشناست اما ساخته هایش آنقدر کیفیت ندارند که نظر اکثر مخاطبان سینما را به سوی خود جلب کنند. از این کارگردان در سالی که پشت سر نهادیم، فیلم «ماه در جنگل» روی پرده رفت و در رتبه یکی مانده به آخر جدول فروش قرار گرفت. این فیلم فقط 6,178,000 تومان فروش داشت. به عبارتی این مقدار فروش کمتر از دستمزد بازیگر اصلی آن یعنی لادن مستوفی و شاید آزیتا حاجیان است.
روایت سیامک شایقی از ماجرای قاچاقچیان چوب در شمال کشور بیش از آن که به عنوان یک فیلم محل نظر و تحلیل باشد، به دغدغه مندی های یک کارگردان شبیه است که خب، سوژه چندان جالبی نیست. در این دایره، گیشه جایی ندارد. فیلم «ماه در جنگل» فیلمی تا حدی همراهی برانگیز است اما نه برای همه مخاطبان سینما.
قلب سفید قاصدک ها
84000. اگر پیگیر سینما باشید این عدد برای تان آشناست و می دانید رقم فروش «قلب سفید قاصدک ها» را نشان می دهد. فیلم افشین محمودی نه تنها ته جدول اکران سال 96 قرار دارد که بعید است فیلمی به این رکورد عجیب و غریب دست یابد. این فیلم که از محصولات بنیاد فارابی است، طی یک روز فقط سه بلیت فروخت؛ یعنی فروش روزانه آن در کلیه سکانس های سینماهای دسته نمایش دهنده اش فقط و فقط 30 هزار تومان بود و نه بیشتر.
بعد از این رکوردشکنی عجیب و غریب بود که تازه خیلی ها متوجه شدند چنین فیلمی هم وجود خارجی دارد. این میزان فروش حتی به اندازه خرج دور روز میان وعده عوامل فیلم هم نمی شود.
«قلب سفید قاصدک ها» چندی پیش وارد شبکه نمایدش خانگی شد؛ از کیفیت آن نمی توان دفاع کرد اما نسبت به خیلی از فیلم های سال، آبرومندتر است و در بدترین حالت می توانست 30 میلیون فروش داشته باشد، منتها خود عوامل هم به تماشای آن در سینماها نرفتند تا این اتفاق عجیب رخ دهد.
اشک نرگس
از جمله فیلم هایی است که در روزهای پایانی سال نوبت اکران به آن رسید. «اشک نرگس» را احمد عبداللهیان سال پیش کارگردانی کرد و ابتدای اسفند امسال روی پرده سینماها رفت. فیلم تا چهارشنبه هفته پیش کمی بیشتر از 80 هزار تومان فروش داشته و بعید است با چند سالنی که در اختیار دارد، فروش آن بیش از این رقم شود.
«اشک نرگس» از جمله آثاری است که می خواهد قرائت و روایت تازه ای نسبت به سینمای دفاع مقدس داشته باشد اما در حد ایده باقی می ماند و موقعیت بیشتری به دست نمی آورد.
تلاش احمد عبداللهیان مشهود است اما نمی توان از نتیجه نهایی دفاع کرد. از این ترکیب بازیگران هم توقعی نیست که بتوانند به کمک گیشه فیلم بیایند؛ نگین معتمدی، رضا ایرانمنش، شراره رخام، محمود مقامی، گیتی ساعتچی و رحمان مقدم.
پایین تر از انتظارهای سال
تهمینه میلانی
از سال 1389 با فیلم «یکی از ما دو نفر» پسرفت کرد و حتی با «آتش بس 2» هم نتوانست موفقیت های پیشین را تکرار کند. با این حال انتظار داشتیم تهمینه میلانی بعد از چهار سال، آخرین فیلمش را با استانداردهای قبلی بسازد و مجددا به دوران اوج برگردد.
«ملی و راه های نرفته اش» به خاطر سوژه دمده و تکراری اش، در حد یک اثر متوسط هم قرار نگرفت. میلانی با تجربه فراوانی که از ساخت فیلم های موفقی مثل «واکنش پنجم»، «زن زیادی»، «سوپراستار» یا «آتش بس» داشت، ملی و راه های نرفته اش را به اندازه ای سطحی و دور از منطق ساخت که صدای مخاطبانش را در آورد.
انتخاب بازیگران، دیالوگ ها، گره گشایی ها و خلاصه فضای ترسیم شده در فیلم هیچ جای دفاعی را برای این کارگردان باقی نمی گذاشت. با این حال میلانی کاملا مدافع فیلم اش بود.
مهران مدیری
همیشه تجربه خوبی از سریال هایش داشتیم و فکر می کردیم اگر روزگاری تصمیم بگیرد یک فیلم سینمایی بسازد، قطعا می ترکاند و در صف اول فروش می ایستد. البته تغییر مشی مدیری در سریال سازی بعد از «قهوه تلخ» تا حدی این قطعیت را کاهش داده بود.
مدیری در «ویلای من» و «شوخی کردم»، به رغم تلاش های زیادی که کرد موفقیت چندانی به دست نیاورد و نتوانست شور و هیجان پیشین را زنده کند. او در سال 96 پس از این دو تجربه ناموفق، تصمیمش را برای ساخت فیلم سینمایی عملی کرد؛ منتها این بار نویسنده های کاربلدی را که پیش از این با کمک شان به اینجا رسیده بود، کنار گذاشت و خودش برای اولین بار قلم به دست شد.
«ساعت پنج عصر» با تمام کمدی های قبلی مدیری تفاوت داشت و به لحاظ سطح کیفی، به پای هیچ یک از آنها نمی رسید. مدیری در اولین تجربه کارگردانی اش برای سینما شکست خورد و به لحاظ میزان فروش گیشه هم نتوانست انتظارها را برآورده کند.
همایون اسعدیان
همایون اسعدیان با دو فیلم «طلا و مس» و «بوسیدن روی ماه» توانسته بود به سطح استانداردی در فیلمسازی اش برسد و توجه ها را به سمت خودش جلب کند. او با این پیشینه سراغ مباحث فیلم «یک روز بخصوص» رفت و دست روی بازیگران قابل قبولی هم گذاشت. با تمام این اوصاف اما «یک روز بخصوص» حتی به سطح یک فیلم متوسط هم نزدیک نشد.
اسعدیان قصد داشت فیلمی درباره فروش اعضا توسط باند قاچاقچیان در بیمارستان ها بسازد اما به جای روایت یک قصه درجه یک، از شعاری ترین و مستقیم ترین راه برای نمایش آن استفاده کرد. او از فرهاد اصلانی، مصطفی زمانی و پبریناز ایزدیار هم به خوبی استفاده نکرد و در نهایت فیلمی ساخت که نه دلخواه مخاطبان بود و نه توجه منتقدان سینما را جلب کرد. فروش خوبی هم نداشت.
105 میلیاردی ها
اکران سال 96 بیش از همه به کام فیلم های کمدی بود؛ به طوری که هفت فیلم صدر جدول فروش به کمدی ها اختصاص یافت. مجموع فروش این هفت فیلم چیزی حدود 105 میلیارد تومان است. «نهنگ عنبر 2» با 30 میلیارد تومان اول شد، «آینه بغل» 20 میلیارد و 100 و «گشت 2» 19 میلیارد و 780 تومان فروش داشتند. بعد از آن فیلم های «خوب، بد، جلف» با 16 میلیارد و 288 میلیون تومان و «اکسیدان» با 10 میلیارد و 701 میلیون در باشگاه 10 میلیاردی قرار گرفتند. فیلم های «ساعت 5 عصر» و «خالتور» بعد از این پنج فیلم ایستادند
07
علاوه بر فیلم هایی که به آنها اشاره شد، هفت فیلم کمدی دیگر در سال 96 روی پرده رفتند اما هیچ کدام فروش خیره کننده ای نداشتند. این نشان می دهد به صرف کمدی بودن، نمی توان به موفقیت گیشه یک فیلم امید داشت. «ثبت با سند برابر است» سه میلیارد و 100، «سه بیگانه» دو میلیارد، «دخترعمو و پسرعمو» یک میلیارد و 500 میلیون، «عشقولانس» یک میلیارد و 500 میلیون، «ما خیلی باحالیم» یک میلیارد و 300 میلیون، «پا تو کفش من نکن» یک میلیارد و 300 میلیون و «من و شارمین» یک میلیارد و 300 میلیون تومان فروش داشتند.
05
در اکران 96، چهار فیلم رفع توقیفی اکران شدند. «خانه دختر» شهرام شاه حسینی وضعیت بهتری نسبت به دیگر فیلم ها داشت و به فروش دو میلیارد و 850 میلیون تومانی دست یافت. «مادر قلب اتمی» علی احمدزاده یک میلیارد و 300 میلیون تومان فروخت. «رادیوم» ساخته ابوالحسن داودی می توانست به خاطر ترکیب بازیگران شبه فروش خوبی دست یابد اما فقط 500 میلیون تومان فروش داشت. گیشه فیلم «هاری» ساخته امیر احمد انصاری به 325 میلیون تومان رسید. «بلوک 9، خروجی 2» به کارگردانی علیرضا امینی حدود 32 میلیون تومان فروخته است. دو فیلم آخر به تازگی فرصت اکران پیدا کردند.
منبع: روزنامه هفت صبح