انتقاد از رویکرد نخبه‌پروری در جشنواره‌های دانش آموزی

دبیر علمی سیزدهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان با انتقاد از حاکمیت رویکرد نخبه پروری در برخی جشنواره‌های دانش آموزی گفت: موافق حذف مدارس استعداد درخشان هستیم.

الناز فطیر خورانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاری سیزدهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان افزود: برگزاری جشنواره های علمی در سطوح دانش آموزی و دیگر سطوح نیازمند آسیب شناسی است.

وی با تاکید بر اینکه طی سالهای اخیر شاهد مهاجرت یا به اصطلاح فرار نخبگان برگزیده در جشنواره های مختلف از کشور بوده ایم، ادامه داد: بسیاری از جشنواره هایی که برگزار می شود، همچون جشنواره خوارزمی و رازی و ... سمت و سوی نخبه پروری دارند و این نخبه پروری تا جایی ادامه پیدا می کند که دانش آموز احساس می کند دیگر جایگاهی برای عرضه ایده های خود ندارد. دانش آموزان ما که برنده المپیاد می شوند یا دیگر جوایز را به دست می آورند پس از مدتی احساس می کنند زمینه برای رشد آنها مهیا نیست و تصمیم به مهاجرت می گیرند.

دبیر علمی سیزدهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان تاکید کرد: ما در جشنواره تبیان رویکرد متفاوتی داریم و سعی می کنیم فضای دیده شدن را به دانش آموزان بدهیم تا بتوانند ایده های خود را به نمایش بگذارند. هرچه فضا برای دیده شدن تلاش دانش آموزان بیشتر مهیا شود و مورد تقدیر قرار بگیرد، در نهایت دانش آموز احساس می کند که نتیجه کارش به چشم آمده است. این رویکرد متاسفانه در حوزه های مختلف مورد غفلت واقع شده است.

وی اضافه کرد: نباید از دانش آموز انتظار داشته باشیم که پروژه صنعتی ارائه دهد، ما می خواهیم زمینه را فراهم کنیم که دانش آموزان با اعتماد به نفس بیشتری وارد مقاطع بالاتر تحصیلی و پژوهشی شوند و ایده های خود را پرورش دهند. ما در جشنواره تبیان با افزایش تعداد دانش آموزان برگزیده تلاش کردیم ایجاد انگیزه در دانش آموزان را تقویت کنیم اگرچه ارزش نقدی جوایز خیلی قابل توجه نیست اما معتقدیم فراگیری خوبی دارد.

یادگیری در آموزش و پرورش مغفول مانده است

فطیر خورانی موضوع یادگیری را برای جشنواره تبیان بسیار مهم دانست و خاطرنشان کرد: یادگیری چیزی است که در سیستم آموزش و پرورش ما مغفول واقع شده است و تنها بر موضوع آموزش تاکید می شود. ما تاکیدی بر فرمول سازی و مفاهیم حفظی نداریم بلکه بر یادگیری تجربی تمکز داریم. ما بر پروژه های کاربردی تاکید داریم و در همین راستا موضوعات انرژی و مصرف آب بسیار مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در موضوعات علوم اجتماعی و انسانی هم موضوعات خوبی مطرح شده است.

وی با انتقاد از حاکمیت رویکرد نخبه پروری در برگزاری برخی جشنواره ها تاکید کرد: ما در تبیان با این رویکرد مخالفیم و حتی در نامگذاری نفرات برگزیده رتبه اول و دوم نداریم بلکه تاکید بر «نفرات برتر» داریم. رتبه بندی جایگاهی در فضای دانش آموزی ندارد. اعتقادی به موضوع نخبه پروری نداریم. ما حوزه های مختلف در جشنواره را به قدری گسترده و جزئی می‌کنیم تا نفرات بیشتری مشمول برتر شدن باشند. شاهد حذف مدارس استعدادهای درخشان در آموزش و پرورش هستیم که به نظر ما اقدام خوبی است و در جهت مقابله با فرهنگ نخبه پروری است.

دبیرعلمی سیزدهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان گفت: نگاه ما از پروژه های دانش آموزی خروجی محور نیست؛ ما به جای تاکید بر نخبگی و هوش، تمرکز خودمان را بر تلاش و کار گروهی دانش آموزان قرار داده ایم و موفقیت در کار گروهی، نظم و یادگیری فرآیندها، یکی از سنجه ها در انتخاب نفرات برتر است.