رسانه‌های اجتماعی و روزنامه‌ها پشت به پشت هم

گویی سالی که گذشت زمان شنیدن صدای زنان آسیب دیده از آزار جنسی در آمریکا بود. بعد از رسوایی‌هایی که دامنه آن به روزنامه‌ها کشید، حنجره رسانه‌های اجتماعی در فراخوان من هم همینطور(#me too) در سال 2017 بیش از همیشه خشونت و تعرض جنسی علیه زنان را فریاد کشید و تابویی که حتی در کشورهای غربی نیز صدای زنان آسیب دیده را برای سال‌ها در گلو خفه کرده بود، شکست و فرو ریخت و دستخوش این تشت رسوایی که از بام امریکا فرو افتاد، جوایز پولیتزری بود که نصیب روزنامه نگاران پی‌گیر و شجاعی شد که بدون ترس از ارعاب و تهدید صاحبان قدرت این بی‌عدالتی‌ها را افشا کردند. از هنرپیشگان و دست اندرکاران ذی نفوذ هالیوود گرفته تا افشای روابط نامشروع و آزار جنسی نوجوانان توسط کاندیدای سنا. حالا انگار در شهر جایی برای متجاوزان نیست!
اتحاد علیه خشونت
گزارش رسوایی هاروی واینستاین، نیویورکر و نیویورک تایمز را برنده جایزه پولیتزر 2018 کرد و ماجرای این رسوایی بحث آزارهای جنسی را به رسانه‌ها کشاند. این حرکت موج فراخوان «من هم همینطور» که سال گذشته در شبکه‌های اجتماعی برای مقابله با سوء‌استفاده‌های جنسی به راه افتاد را قدرت بخشید و درس بزرگی برای رسانه‌های قدیمی و جدید داشت: یک حرکت کاریزماتیک از رسانه‌های پایدار و سنتی در کنار یک حرکت استراتژیک از سوی رسانه‌های اجتماعی و کم ملاحظه‌تر می‌تواند یک تغییر اجتماعی اصلاح گرانه ایجاد کند و این دو رسانه دست در دست هم قادر هستند موج بزرگی از جریان رسانه‌ای ایجاد کنند که به اصلاحات در جامعه منجر شود. سوابق طولانی رسانه‌های سنتی در کنار اعتماد و اعتبار اجتماعی که دارند می‌تواند نقش رهبری و جریان‌سازی را ایفا کند و رسانه‌های اجتماعی که از سانسور وملاحظات کمتری و سرعت و تحرک بیشتری دارند، نقش حمایت و پیشبرد و ثمر بخشی این موج را ایفا می‌کنند.
رسانه‌های اجتماعی صدای بلند‌تر خبرنگار
نقش دیگری که رسانه‌های اجتماعی بازی می‌کنند برند کردن خبرنگاران و کمک به بهتر رساندن صدای آنها است. در دنیای شبکه‌ای امروز تبلیغات فراتر از برند‌سازی رفته است و هر متخصص و چهره‌ای خود می‌تواند برندی باشد که سازمان را ارتقا می‌دهد و این ثمره شخصی‌سازی رسانه‌ای است.
خبرنگاران در کانال‌های خود پشت پرده‌ها را فاش می‌کنند، حاشیه‌نویسی‌های بیشتری بر رویدادها دارند، یادداشت‌های تحلیلی می‌نویسند و هرجا که ملاحظه‌ای دارند که موضوعی مستقیم گفته نشود آن را در قالب شنیده‌ها یا به‌عنوان یادداشتی زیر عناوین مطالب دیگران می‌گذارند. رفته رفته خبرنگاران خود چهره‌های تأثیر‌گذاری می‌شوند که دیگر هر کدام رسانه‌ای تأثیر‌گذار هستند.
آنها از شبکه‌های اجتماعی برای موضوعات حساس کمک می‌گیرند، شبکه‌های حمایتی ایجاد می‌کنند و علاوه بر کانال‌های رسمی که در اختیار دارند حقایق را از کانال های غیر رسمی نیز باز نشرمی دهند و اینچنین نسل جدیدی از روزنامه نگاری متولد شده است.
در این شبکه شخصیت مجازی، روزنامه نگار یک رسانه است و شخصیت حقیقی عضوی از یک رسانه، شخصیت مجازی از شخصیت حقیقی حمایت می‌کند و این حمایت به نحوی همزمان که مرزهای رسانه را گسترش می‌دهد، اقتدار آن را در مورد خبرنگاران به‌عنوان یک کارمند کاهش می‌دهد.
شخصیت دوگانه روزنامه نگاران و رسانه‌ها تیغی دو دم است که از یک سو رسانه را مبرا می‌سازد و امکان پاسخگویی بیشتر را برای او فراهم می‌کند و افکار عمومی بیشتری را به سمتش جلب می‌کند و از سوی دیگر اقتدار روزنامه نگار را به‌عنوان یک برند شخصی افزایش می‌دهد. از این منظر شاید روزنامه‌ها لازم باشد روزنامه نگاران را پس از این بیشتر مورد حمایت قرار دهند. زیرا تولید‌کنندگان محصولات منحصر به فرد رسانه، آنها هستند در عین حال که مسئولیت تبلیغات این محصول را هم در شبکه‌های اجتماعی خود به‌عنوان یک کنشگر شبکه‌ای بر عهده می‌گیرند که به ارتقای جایگاه رسانه کمک می‌کند.
رسانه‌های اجتماعی حمایت
جنبش شبکه‌های اجتماعی در ماجرای فراخوان «من هم همینطور» یکی از مصادیق بارز حمایت اجتماعی شبکه‌های مجازی در مبارزه با خشونت است. نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که یکی از کاربرد‌های مهم رسانه‌های اجتماعی، به دست آوردن حمایت اجتماعی و ارتقای رفاه روانی است.
پژوهشی که هیوم کیم در سال 2014 در این زمینه انجام داده است در ژورنال بین‌المللی ارتباطات به چاپ رسیده است. در پژوهش وی مشخص شده است که بین استفاده از فیس بوک و دریافت حمایت اجتماعی ارتباط مستقیمی وجود دارد و استفاده از فیس بوک قوی‌ترین القا‌کننده حس پذیرش حمایت اجتماعی بود، حتی قوی‌تر از تعداد روابط اجتماعی مستحکم.
در این پدیده که با نقدهای اجتماعی نیویورکر و نیویورک تایمز علنی شد و با شبکه‌های اجتماعی قدرت و حمایت یافت نیز همین موضوع دیده می‌شود.
خیلی از ادعا‌های مربوط به کودک آزاری و آزار جنسی از طرف افراد قدرتمند و ذی نفوذ به‌عنوان ادعا جهت اخاذی یا رابطه توأم با رضایت طرفین مطرح می‌شود و گاهی فریاد این افراد قربانی زیر ادعاهای محکمه پسند قدرتمندان که وکلای حرفه‌ای نیز دارند گم می‌شود.
اما این بار صدا‌ها تکثیر شد و حمایت اجتماعی سایر آسیب دیدگان و راه‌اندازی فراخوان «من هم هستم» کمک کرد تا شکایات کتمان شده و آتش‌های زیر خاکستر دوباره جان بگیرد و بدون ترس از انگ و بی‌آبرویی، علیه خاطیان یک صدا شود.چهره‌های آشنایی که خیلی از جوانتر‌ها ممکن بود ناچار باشند برای ورود به هالیوود استثمارشان را بپذیرند امروز جایی در این بازار ندارند و خود به سختی می‌توانند قراردادی امضا کنند.
رسانه‌های اجتماعی و تابوی سکوت
جایزه پولیتزر هر ساله (از سال ۱۹۱۷) با نظارت دانشگاه کلمبیا به روزنامه‌ها، مجلات و رسانه‌های دیجیتال اعطا می‌شود. در تحریریه نشریاتی چون «تایمز» و «واشنگتن پست» جایزه پولیتزر بالاترین دستاورد شناخته می‌شود.
جودی کنتور، مگان توهی، امیلی استیل و مایکل اس اشمیت از روزنامه نیویورک تایمز و رونان فارو از مجله نیویورکر در تحقیقات خود از ادعای آزار جنسی و متعاقب آن ساکت‌کردن قربانیان توسط مرتکبان این آزارها پرده برداشتند که به سرنگونی مردان قدرتمندی در هالیوود، سیلیکون ولی و عرصه سیاست منجر شد ودر پی آن موج تجربیات مشابه آزار جنسی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. با انتشار گزارشی علیه بیل رایلی مجری سابق فاکس نیوز و هاروی واینستاین تهیه‌کننده هالیوود؛ جنبش جهانی «من هم همینطور» #MeToo» شکل گرفت که گفتمان جدیدی در حوزه جنسیت و قدرت در محل کار ایجاد کرده است. هاروی واینستاین تهیه‌کننده بزرگ هالیوودی که پیش از این مدیریت دو کمپانی فیلمسازی «میرامکس» و «واینستاین» را بر عهده داشت، در پی رسوایی اخلاقی و اتهامات آزار و اذیت و تجاوز جنسی بشدت مورد انتقاد اهالی هالیوود‌ قرار گرفت، از آکادمی اسکار اخراج شد و تا پایان عمر حق ورود به انجمن تهیه‌کنندگان هالیوودی را نخواهد داشت. فیلم‌هایی که با تهیه‌کنندگی هاروی واینستاین در طول دوران فعالیت او در دو کمپانی «میرامکس» و «واینستاین» ساخته شدند در مجموع ۳۴۱ بار نامزد جایزه اسکار و ۸۱ بار نیز برنده اسکار بوده‌اند اما پس از رسوایی این تهیه‌کننده جامعه براحتی او را کنار گذاشت.
داستان برندگان پولیتزر 2018
اخبار منتشر شده درباره انحرافات اخلاقی واینستاین که نخستین بار در نشریه نیویورکر منتشر شد منجر به ادعای تجاوز چندین زن و اقدام به جدایی همسرش شد. این تهیه‌کننده هالیوودی برای ساکت کردن شاکیان و روزنامه نگارانی که قصد افشاگری در مورد سوء‌استفاده‌های جنسی او را داشتند تیمی از کارآگاهان خصوصی را استخدام کرده بود تا اطلاعاتی را در مورد زندگی شخصی و نقاط ضعف این افراد جمع‌آوری و با تهدید آنها را ساکت کنند. اما عاقبت کار به افشاگری در رسانه‌ها کشید. رسوایی اخلاقی این غول هالیوودی آغازگر جنبش بزرگی در امریکا و دیگر کشورهای جهان شد و تاکنون دامن چهره‌های شاخصی همچون «کوین‌اسپیسی»، «داستین هافمن»، «کیسی افلک» و هنرمندان و نویسندگان دیگری را گرفته است. جایزه پولیتزر معتبرترین جایزه روزنامه‌نگاری در امریکا است که از سال ۱۹۱۷تا کنون با نظارت دانشگاه کلمبیا به روزنامه‌نگاران و نیز به نویسندگان و شاعران و موسیقی‌دانان داده می‌شود. این جایزه به‌نام بنیانگذار آن جوزف پولیتزر، روزنامه‌نگار مجاری‌تبار امریکایی، در سده نوزدهم نام‌گذاری شده‌است.
پولیتزر خود از بنیانگذاران روزنامه‌نگاری تحقیقی و جسورانه بود و سال‌ها وقت و سرمایه خود را صرف این کار کرد و گرچه در زمان او هرگز برای جسارت و مسئولیت در روزنامه نگاری جایزه‌ای وجود نداشت و ازاین بابت تشویق نشد اما هنوز هم خیلی از روزنامه نگاران رویای این جایزه را که او بنیانگذارش بود و به میراث گذاشت، در سر دارند. اما شاید این روزها تعریف جدیدی از روزنامه‌نگاری ارائه شود و شبکه‌های اجتماعی و فعالان آن هم بزودی برای جایزه پولیتزر کاندیدا شوند.به هر حال امروز هر روزنامه‌نگار خود نیز در شبکه اجتماعی یک رسانه است و هر شهروند فعال شبکه‌ای می‌تواند یک خبرنگار محسوب شود.
منیع: روزنامه ایران
منبع: The Pulitzer Prizes Honoring Excellence in Jounalism and the Arts