قاچاق کفش ارزان‌تر از تولید

در طول چند هفته گذشته نوسانات نرخ ارز باعث آشفتگی در بازارهای مختلف شد که بازار کفش نیز از این به‌هم‌ریختگی مستثنا نبود.

اگر سری به بازار کفش بزنید متوجه خواهید شد این کالای تقریبا ایرانی از مشکل قاچاق رنج می‌برد که ارزش سالانه قاچاق کفش به نیم میلیارد دلار می‌رسد. در بازارهای عرضه‌کننده کفش همه عنوان می‌کنند کفش تولیدشده برای تولیدی خودمان است حتی اگر یک مارک خارجی روی آن نقش بسته باشد. با همه این موضوعات مدتی است این بازار از رونق افتاده است.

راسته کفش‌فروشان و کارگاه‌های تولید کفش در نقاط مختلف تهران حکایت از بی‌رونقی فصل بهار دارد. به برخی کارگاه‌ها در محدوده خیابان فردوسی سر زدیم. یکی از افراد جلوی در یکی از کارگاه‌ها نشسته بود.

مدیر کارگاه از قاچاق کفش‌های چینی به کشور انتقاد کرد. مدیر این کارگاه تولید کفش حوالی میدان فردوسی گفت حدود 30 سال است در این صنعت مشغول به کار است اما در هیچ سالی مانند امسال رکود را تجربه نکرده است.

وی معتقد بود اگر جلوی قاچاق و مالیات بر ارزش افزوده برای فعالیت‌های تولیدی گرفته شود، می‌توان از کالای ایرانی حمایت کرد در غیر این صورت هر روز بر آمار بیکاری اضافه خواهد شد چون کارفرمایان توانایی و ظرفیت افزایش نیروی کار را ندارند.

در راسته کفش‌فروشان بازار تهران هم پای صحبت هر کدامشان که می‌نشستید همه از وضعیت اقتصادی‌شان نالان بودند. آنها می‌گفتند بازار در خلأ است و معلوم نیست چه چیزی در انتظار ماست. در بازار تهران حدود 25 تولیدی کفش به صورت مستقیم و حدود 50 کارگاه وابسته به تولید کفش قرار دارد. جالب اینجاست که پشت در برخی کارگاه‌ها اعلام شده بود تک فروشی نداریم.

با مدیر چند کارگاه تولیدی درباره وضعیت اقتصادی بنگاهشان صحبت کردیم که همه آنها اسنادی نشان می‌دادند که ثابت می‌کرد وضعیتشان خیلی بد است. از چک‌های برگشتی گرفته تا پیامک‌هایی که نشان می‌داد بدهکار هستند. مهم‌ترین مشکل فعالان تولیدی کفش در حوزه تأمین اجتماعی و مالیات بود و خواستار مساعدت دولت در این زمینه بودند.

در بازار پاچنار انواع و اقسام کفش‌های چرم تولید می‌شود و فعالان این بازار در زمینه لوازم کفش فعالیت دارند. یکی از کارگران این کارگاه به خبرنگار ما گفت: برخی خریداران کفش‌های ما را به صورت عمده می‌خرند و در فروشگاه‌های بالای شهر با قیمت‌های بالا به مشتریانشان می‌فروشند.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما مبنی بر این‌که آیا این کالاها با نام ایرانی به فروش می‌رسد تصریح کرد: بعید می‌دانم. اگر نام خارجی را روی این کالای باکیفیت بگذارند می‌توانند پول خوبی از مشتریان مناطق شمالی تهران دریافت کنند.

گمرک از تولید داخل سر در نمی‌آورد

سعید حیاتی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان چرم طبیعی و چرم مصنوعی و لوازم کفش درباره وضعیت بازار تولید کفش به خبرنگار ما گفت: حدود 40 کالا باید در کنار هم قرار داشته باشد تا یک کفش تولید شود و حدود 15 قلم آن از کشورهای دیگر تأمین می‌شود اما آنقدر وضعیت گمرکی کشور آشفته است که این مواد اولیه براحتی به دست ما نمی‌رسد.

وی افزود: حدود سه ماه است کالاهای اولیه مورد نیاز تولید کفش در گمرک مانده است. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان چرم طبیعی و چرم مصنوعی و لوازم کفش در جریان بازدید خبرنگار ما از بازار پاچنار گفت: کیفیت پوست کشور ما بسیار بالاست اما به دلیل نداشتن امکانات پیشرفته برای تمیز کردن آن از روش‌های قدیمی استفاده می‌شود که آلوده شدن آب و خاک را به دنبال دارد. بعد از مرحله موزدایی در دباغی‌ها کشورهای خارجی مانند ترکیه اقدام به خرید محصولات نیمه آماده ما کرده و توسط کارخانه‌ای که در مناطق مرزی تأسیس کرده‌اند، آن را فرآوری و به محصول نهایی تبدیل می‌کنند. نکته قابل توجه اینجاست که کالاهای آماده که مواد اولیه آن از خود ایران خریداری شده با چند برابر قیمت به خود ایران بازمی‌گردد.

این مقام صنفی با تاکید بر این که در بازار چرم کمبودی نداریم اما ادامه روند فعلی حتما مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت، عنوان کرد: به رغم پیگیری‌های مختلف با گمرک ایران این سازمان هنوز یک بار هم نظر ما را برای دریافت فهرست کالای اولیه تولید نخواسته است و کالاهای ما حدود سه ماه طول می‌کشد ترخیص شود.

به دنبال ترویج کالای ایرانی هستیم

رسول شجری، رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز تهران نیز با اشاره به این که کفش دست‌دوز ایرانی یکی از محصولات بارز کالای ایرانی است به جام‌جم گفت: سال گذشته اقداماتی برای ترویج کالای ایرانی در حوزه کفش انجام شد اما با بحث نوسان نرخ ارز مشکل ثبت سفارش به وجود آمد و فروشندگان این صنف از فروش کالا خودداری کردند.

شجری افزود: در همین زمینه گردهمایی با حضور برخی نماینده‌های مجلس، نمایندگان دولت و رئیس اتاق اصناف ایران برگزار شد. در این گردهمایی همه مشکلات مطرح شد و در نهایت ثبت سفارش صورت گرفت.

رئیس اتحادیه کفاشان دست دوز تهران عنوان کرد: به دنبال رفع مشکلات فعالان صنعت کفش هستیم تا نه‌تنها در زمینه ثبت سفارش بلکه در فروش این کالای ایرانی مشکلی پیش نیاید که البته هر دوی این موضوعات همکاری دولت را می‌طلبد.

قاچاق ارزان‌تر از تولید

سعید حیاتی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان چرم طبیعی و چرم مصنوعی و لوازم کفش از وضعیت قاچاق کفش در بازارهای مختلف بخصوص شهرهای بزرگ مانند تهران انتقاد کرد و گفت: یک فرد قاچاقچی برای واردات غیرقانونی کالای خود به ایران به چند نفر پول می‌دهد و بدون پرداخت عوارض دولت و مالیات کالای خود را در هر جایی که بخواهد تحویل می‌گیرد. در حالی که دولت تنها بخش دیداری اقتصاد را می‌بیند و از آنها عوارض و مالیات دریافت می‌کند.

وی تاکید کرد: تا زمانی که تولید سودی نصیب سرمایه‌گذار نکند سرمایه‌ها در بازارهای سوداگرانه جولان می‌دهد.