بایدها و نبایدهای حجامت

حجامت یا cupping به یک روش خون‌گیری در طب سنتی اطلاق می‎شود که با ایجاد خلأ بر روی نقاطی از پوست بدن به دو روش تر و خشک، برای درمان برخی بیماری‎ها به کار می‎رود، این روش درمانی، ریشه در طب چینی دارد و به‌علت وجود احادیثی از پیامبر اکرم(ص) در این‌باره، امروزه، این روش در میان مسلمانان کشورهای اسلامی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دکتر «سید مصطفی اعرج خدایی»، متخصص طب سنتی ایرانی در گفت‎وگو با ایسنا، با اشاره به سیاست‎های وزارت بهداشت در خصوص حجامت کردن، گفت: رویکرد وزارت بهداشت در خصوص طب سنتی، مبنی بر آموزش علمی این رشته در قالب رشته تخصصی طب سنتی، برای پزشکان و در دانشکده‎های طب سنتی است، در خصوص انجام حجامت نیز این سیاست صدق می‎کند، از این‌رو، پزشکان عمومی با انتخاب رشته‎ی طب سنتی به‌عنوان رشته‎ی تخصصی‌شان، می‎توانند این رشته را به طور علمی و به شیوه‎ای صحیح یاد بگیرند.
وی در ادامه با تأکید بر مراحل سه‌گانه درمان در طب سنتی خاطرنشان کرد: این مراحل شامل تدابیر حفظ سلامتی با اصلاح سبک زندگی، استفاده از داروهای گیاهی و گیاهان دارویی و در مرحله آخر اعمال یداوی مانند حجامت و زالودرمانی است، به‌عبارت دیگر درمان بیماران باید با تشخیص پزشک متخصص طب سنتی و بر اساس اولویت اصلاح سبک زندگی شامل تغذیه، خواب، ورزش و موارد دیگر باشد.
این متخصص طب سنتی ایران ادامه داد: مواردی مانند حجامت که نوعی روش تهاجمی بوده و می‌تواند با عوارضی همراه باشد نیز باید بر اساس تشخیص فرد متخصص و تحت نظر او انجام شود، از این‌رو توصیه می‎شود تا افراد از مراجعه به مراکز غیرمجاز و افراد غیرمتخصص برای حجامت کردن، خودداری کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تصریح کرد: حجامت به دو نوع خشک(بدون شرط) و تر(با شرط) تقسیم می‌شود، در نوع خشک از بادکش و در نوع تر از تیغ برای خون‎گیری استفاده می‌شود، حجامت با دو هدف درمان و پیشگیری انجام می‌گیرد، بهتر است حجامت با هدف پیشگیری، اوایل بهار و در برخی مناطق، اواخر زمستان و حجامت با هدف درمان با در نظر گرفتن بهترین زمان برای انجام آن مثلا روزهای شانزده و هفده ماه‌های قمری انجام شود.
حجامت بر روی کودکان زیر دو سال و افراد بالای 60 سال توصیه نمی‎شود
وی با بیان این‌که 10 شرط برای انجام حجامت لازم است، گفت: متخصصان طب سنتی با در نظر گرفتن این 10 شرط به‌عنوان راهنمای کلی انجام همه اقدامات مرتبط با دفع سموم و با قرار دادن این شروط کنار هم، به این نتیجه می‌رسند که حجامت کردن برای یک فرد لازم است یا نه، سن و مزاج از جمله این 10 شرط هستند، به طوری که حجامت کردن بر روی کودکان زیر دو سال و افراد بالای 60 سال و کسانی که کار سنگین می‌کنند، توصیه نمی‎شود.
وی افزود: حجامت کردن بر روی افراد بسیار چاق و بسیار لاغر، کسانی که ضعف عمومی دارند و افرادی که مشکلات انعقادی داشته و از داروهای رقیق‌کننده خون مانند «وارفارین» یا «آسپرین» استفاده می‎کنند، نیز توصیه نمی‎شود و انجام آن در چنین مواردی، به جای بهبودی ممکن است به بدتر شدن مشکل منجر شود، باید توجه داشت که حجامت در هوای بسیار سرد یا بسیار گرم نیز انجام نشود.
اعرج خدایی با اشاره به مشکلات احتمالی حجامت در مراکز غیرمجاز خاطرنشان کرد: اگر حجامت به روش بهداشتی انجام نشود، درگیری با بیماری‎هایی مانند هپاتیت و بیماری‌های پوستی دور از انتظار نخواهد بود، بنابراین مردم برای انجام عمل حجامت به مراکز مورد تائید وزارت بهداشت مراجعه کنند.