ترديدی نيست احمدی نژادی ها با امريكايی ها مذاكره كرده بودند

«بنده آن زمان مشاور رييس مجلس و مديركل امور بين‌الملل مجلس شوراي اسلامي بودم و اطلاع دقيق دارم كه اين مذاكرات با حمايت شخص آقاي دكتر احمدي‌نژاد انجام شد و حتي ايشان دستور دادند كه برخي مقامات رسمي وزارت خارجه در مذاكرات حضور داشته باشند... . در نمونه ديگر، زماني كه بنده قائم‌مقام وزير امور خارجه در دولت آقاي احمدي‌نژاد بودم، آقاي مشايي به عمان رفته بود و با مقامات عماني با عنوان نماينده دولت ايران در خليج فارس گفت‌وگوي رسمي انجام داده بود؛ وقتي سفير ايران در عمان صورت‌جلسات را براي ما در وزارت خارجه تلكس كرد، بنده به آقاي مشايي اعتراض كردم كه «چرا خود را در جايگاهي كه نيستي معرفي كردي؟»، اما ايشان اصل موضوع را نفي كرد در حالي كه در صورت‌جلسه مذاكرات آمده بود كه ايشان خود را نماينده دولت در خليج فارس معرفي كرده است.» اين بخشي از افشاگري حسين شيخ‌الاسلام در مورد مذاكره پنهاني دولت محمود احمدي‌نژاد با امريكا است. با اين حال صحبت‌هاي روز گذشته شيخ‌الاسلام كه در آن زمان مشاور امور بين‌الملل رييس مجلس بوده و در دولت اول احمدي‌نژاد هم قائم مقام وزير خارجه نقطه مقابل صحبت‌هاي چند روز گذشته محمود احمدي‌نژاد در بيانيه‌اي است كه به تازگي منتشر شد.
چند روز پيش رييس دولت نهم و دهم در بيانيه‌اي تاكيد كرده‌بود كه مخالف سرسخت مذاكره با امريكا در عمان بوده و اين مخالفت را با مقامات ارشد نظام در ميان گذاشته ‌است. او صراحتا در اين بيانيه كه به مناسبت خروج امريكا از برجام منتشر كرد، نوشته ‌بود: «اعلام كردم كه مذاكره در شرايطي كه دشمن تصور مي‌كند دست بالا را دارد و تحريم‌ها اثرگذار بوده است، به ضرر كشور تمام مي‌شود و خواهش كردم كه شش ماه مهلت دهند تا با اجراي چند برنامه ضربتي اقتصادي و تقويت قدرت اقتصادي مردم، آثار تحريم‌ها كنترل شود و مذاكره در شرايط برابر انجام گيرد.»
همين اظهارات ضدو نقيض باعث شد به سراغ نمايندگان عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نهم برويم. اغلب يا تمايلي نداشتند به موضع ورود كنند يا اظهار بي‌اطلاعي كردند. با اين حال مهدي دواتگري، ‌نماينده مراغه و عجبشير از اعضاي كميسيون امنيت ملي مجلس نهم به «اعتماد» گفت كه چنين مذاكراتي به صورت پنهاني انجام شده و اتفاقا مجلس هم بعدا متوجه شده است با اين حال هرگز كميسيون امنيت ملي نتوانسته اطلاعاتي از چگونگي و سطحي كه مذاكرات انجام شده اطلاعاتي به دست آورد. او مي‌گويد صالحي،وزير خارجه خودش را از ماجرا مبرا مي‌دانسته و جليلي هم در دوران حضور در شوراي عالي امنيت ملي حاضر به پاسخگويي نشده است. دواتگري از اين ماجرا به يكي از حلقه‌هاي مفقوده مجلس نهم ياد مي‌كند كه حتي در كميسيون امنيت ملي هم جدي گرفته نشد.
حسين شيخ‌الاسلام در گفت‌وگويي تاييد كرده كه دولت احمدي‌نژاد با امريكا مذاكره پنهاني داشته است. شما به عنوان عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نهم آيا اين موضوع را تاييد مي‌كنيد و اينكه آيا مجلس از اين مذاكره اطلاع‌ داشته است؟
ما در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي اين موضوع را شنيديم و از مقامات وقت وزارت خارجه توضيح خواستيم اما متاسفانه پاسخ قانع‌كننده‌اي ارايه نشد.
كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي از چه كساني براي پاسخگويي به مجلس دعوت كرد؟
طبيعتا «وزير وقت امور خارجه.» البته آن زمان مذاكرات هسته‌اي با محوريت شوراي عالي امنيت ملي انجام مي‌شد كه در راس آن دبير شورا يعني آقاي سعيد جليلي قرار داشت كه البته هيچ‌وقت در كميسيون حضور نمي‌يافت! اصل مذاكره با مقامات امريكايي حلقه مفقوده‌اي بود كه مشخص نشد اين مذاكرات توسط چه كساني و در چه سطحي انجام شده است و از ديد مجلس پنهان ماند! البته با توجه به فضايي كه مجلس نهم داشت و حضور برخي حاميان دولت هم باعث شد كه اين موضوع باز نشود. نه دولتمردان علاقه داشتند اطلاعاتي در اين رابطه به مجلس بدهند و نه حاميان دولت در مجلس مايل بودند اين موضوع باز شده و بررسي شود. متاسفانه اين حلقه مفقوده در تاريخ مجلس نهم بدون كشف واقع باقيماند چرا كه عملا كسي پاسخگو نبود اما اين مذاكرات انجام شده‌بود. چه كساني در اين مذاكرات حضور داشتند و محور مذاكرات چه بود؟ متاسفانه مغفول ماند! يكي از اشكالات ما در مجلس اين است كه خيلي از نمايندگان بيش از اينكه وكيل‌المله باشند وكيل‌الدوله هستند. اين مربوط به همه دوران است. در مجلس نهم برخي صداي مردم را نداشتند و بلندگوي دولت بودند؛ اگر كسي هم مي‌خواست عملكرد دولت را نقد كند اين را تقابل با نظام تلقي مي‌كردند البته در اين دوره هم به شكل ديگري بخشي از نمايندگان منافع دولتمردان را بر منافع مردم و مصالح نظام مقدم مي شمارند!
هيچ‌وقت محمود احمدي‌نژاد يا معاونانش براي توضيح اين موضوع به مجلس آمدند؟ يا اساسا دعوت شدند؟
خير. من ٤ سال در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي بودم متاسفانه اشكالي كه وجود داشت اين بود هرچند كه كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در جامعه، كميسيون كليدي تلقي مي‌شود كه با چهار وزارتخانه اطلاعات‌، كشور، ‌دفاع و امور خارجي ارتباط دارد و تصميمات مهمي در اين كميسيون اتخاذ مي‌شود و تعداد متقاضيان اين كميسيون و كميسيون برنامه و بودجه همواره زياد است در حالي كه برخي كميسيون‌ها مثل كميسيون قضايي حتي به ١٣ نفر هم نمي‌رسد. واقعيت اين است كه ناكارآمدترين كميسيون، همين كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي است و نقش ويترين را دارد. وقتي وزير امور خارجه مي‌آيد و از او سوال مي‌شود مي‌گويد اجازه طرح موضوع ندارم. وزير اطلاعات را دعوت مي‌كنيم و سوال مي‌پرسيم مي‌گويد نمي‌توانم در مورد اين موضوع صحبت كنم و... در چنين شرايطي جايگاه كميسيون مخدوش مي‌شود. در حالي كه وضعيت باقي كميسيون‌ها اينگونه نيست براي مثال وقتي كميسيون كشاورزي، وزير را به مجلس مي‌خواند وزير خود را مقيد مي‌داند كه خود را با مجلس هماهنگ كند. كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در رييس آن خلاصه مي‌شود! باقي هم فقط عضو هستند و در واقع بر خلاف ظاهر، در باطن نقش كليدي ندارند و حتي خيلي از وزرا مباحث اصلي را در كميسيون مطرح نمي‌كنند.
چرا اين ماجرا هرگز به صحن كشيده نشد يا هيات رييسه مجلس در راس آن علي لاريجاني موضوع را پيگيري نكرد؟
احمدي‌نژاد از اين دست كارها كم نداشت. خانه‌نشيني او را شاهد بوديم. ٢٦ ميليارد دلاري كه ناشي از تفاوت نرخ ارز در سال ١٣٩١ حاصل شد و به خزانه برگشت داده‌نشد! جمعي از نمايندگان هم در اين مورد سوال پرسيدند. به هر حال رفتاري كه احمدي‌نژاد داشت اغلب سعي مي‌كردند كاري به او نداشته‌باشند! من جزو امضاءكنندگان سوال از رييس‌جمهوري بودم و از اين حيث افتخار مي‌كنم. كساني كه امروز احمدي‌نژاد را نقد مي‌كنند همان‌ها ديروز حاميان او بودند! هنوز سوال اين است كه چرا برخي نمايندگان آنقدر از احمدي‌نژاد مي‌ترسيدند و با او مماشات مي‌كردند؟!
يعني هيات رييسه در جريان موضوع بوده و با احمدي‌نژاد مماشات مي‌كرده؟
زماني ممكن است كميسيون يك موضوع را به صورت جدي در دستور كار قرار مي‌دهد اما زماني هم برخي موضوعات را در كنار مسائل ديگر بررسي مي‌كند. مثلا در حاشيه بحث‌ها من از مقامات وزارت امورخارجه درمورد همين مذاكرات پنهاني سوال مي‌كردم و جواب قانع‌‌كننده‌اي دريافت نشد. متاسفانه جو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي آنطور كه انتظار مي‌رفت كه انعكاس مطالبات جامعه باشد، نبود و هماهنگي‌ها با جاهاي ديگري اتفاق مي‌افتاد و تابع نظر آنها بود. آقاي شيخ‌الاسلام به خاطر اينكه مشاور امور بين‌الملل رييس‌ مجلس بودند طبيعي بود كه اطلاعات جزيي‌تري داشته‌باشند. به هر حال تمام بولتن‌هاي طبقه بندي شده در حوزه بين‌الملل هم از سوي آقاي شيخ‌الاسلام به آقاي لاريجاني انتقال داده مي‌شد و در موضوعات بين‌المللي مشاوره‌هايي مي‌داد.
پس قطعا علي لاريجاني به عنوان رييس‌ مجلس از اين موضوع اطلاع داشته است؟
قطعا «ترديدي نداشته‌باشيد كه حتما» آقاي علي لاريجاني از اين موضوع اطلاع داشته است البته اين دلالت ندارد كه آقاي لاريجاني اين مذاكرات را تاييد كند لكن بديهي هست كه متعاقبا از اين قبيل اتفاقات مطلع شود. آناليز تمام گزارشات حوزه بين‌الملل مجلس با شيخ‌الاسلام بوده و ايشان هم بر اساس همين اطلاعات، امروز اين صحبت‌ها را داشته ‌است. با اين حال در صحن علني مطرح نشد.
مهم‌ترين چيزي كه باعث سد راه نمايندگان براي پيگيري موضوع مذاكرات شد چه بود؟
احمدي‌نژاد كج‌روي‌هايي انجام مي‌داد اما احساس مي‌كنم كليت نظام تلاش داشت تا وارد رفتار و برخورد چالشي با احمدي‌نژاد نشود تا اين دوره ٤ ساله باقيمانده هم بگذرد. اينگونه مسائل پشت پرده وجود داشت اما تلاش مي‌شد در انظار عمومي مراعات شود. رفتاري كه احمدي‌نژاد انجام داده بود عبور از خطوط قرمز نظام بود. بر اساس قانون اساسي تعيين سياست‌هاي كلي نظام از اختيارات رهبري است. براي مثال برقراري هر گونه ارتباط با رژيم صهيونيستي جزو خطوط قرمز ما است. در مورد اين موضوع تعارفي وجود ندارد و در هر سطحي از رييس‌جمهوري تا نمايندگان، جزو خطوط قرمز محسوب مي‌شود. در مقاطع تاريخي مختلف مذاكراتي با امريكا در چارچوب سياست‌هاي نظام صورت گرفته براي مثال در مورد موضوع عراق يا افغانستان البته نه در سطح وزيران، در سطح مقامات وزارت خارجه مذاكراتي داشتيم كه در راستاي منافع ملي بوده اما در خصوص مذاكرات عمان برخلاف نظر يا سياست‌هاي نظام اين مذاكره صورت گرفت و كسي پاسخگو نبود! و از مواردي است كه كماكان در كارنامه مجلس نهم مفقود به حساب مي‌آيد!
منبع: روزنامه اعتماد