نسلکشی شامل مرور زمان نمیشود
چهارشنبهشب گذشته بیش از 500 شهروند اصفهانی در باشگاه فرهنگی ورزشی آرارات هم جمع شدند تا در صد و سومین مراسم یادبود نسلکشی ارمنیان شرکت کنند.
مینا عباسپور - اصفهان امروز: چهارشنبهشب گذشته بیش از 500 شهروند اصفهانی در باشگاه فرهنگی ورزشی آرارات هم جمع شدند تا در صد و سومین مراسم یادبود نسلکشی ارمنیان شرکت کنند. جنایتی که به دنبال آن 1/5میلیون نفر از ارمنیان ترکیه یعنی به ازای هر 4 نفر، 3 نفرشان به قتل رسیدند. نسلکشی ارمنیها که گاهی بانامهای دیگری چون هولوکاست ارمنیان، کشتار ارمنیان و نیز توسط خود ارمنیها با عنوان «جنایت بزرگ» شناخته میشود، به نابودی عمدی و از پیش برنامهریزیشده (نسلکشی) جمعیت ارمنی ساکن سرزمینهای تحت کنترل امپراتوری عثمانی در دوران جنگ جهانی اول (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ میلادی) توسط دولتمردان عثمانی و رهبران قیام ترکان جوان اطلاق میشود. پژوهشهای بسیاری درباره نسلکشی ارمنیان انجامشده و میشود که بیشتر آنها وقوع چنین نسلکشی را واقعی و انکارناپذیر میدانند. امروزه کشور ارمنستان خواهان به رسمیت شناختن این نسلکشی است اما دولت ترکیه باوجود انکارناپذیر بودن وقوع چنین واقعهای از پذیرفتن آن با عنوان «نسلکشی» خودداری کرده و وجود سیاست سیستماتیک برای نابودی ارمنیان را قبول ندارد. دولت ترکیه معتقد است که در آن زمان علاوه بر
ارمنیها، ترکهای بیدفاع نیز قربانی آشفتگیها شدهاند.
بر همین اساس سالگرد این مراسم 24 آوریل هر سال در نظر گرفتهشده که در این تاریخ ارمنیان اصفهان و سراسر جهان طبق رسم هرساله به راهپیمایی اعتراضآمیز خود در راستای محکوم کردن واقعه نسلکشی میپردازند و پسازآن نیز مراسم یادبودی برای عموم مردم و شهروندان برگزار میشود. بر اساس گفته ورژ شیروانیان، عضو هیئت برگزارکننده این مراسم، یادمان نسلکشی هرسال اجرا میشود تا شهروندان اصفهانی و مردم سراسر جهان با این واقعه تاریخی بیشتر آشنا شوند تا چنین اتفاقی فراموش و در هیچ تاریخ دیگری تکرار نشود. شیروانیان دراینباره به اصفهان امروز گفت: بیش از یک قرن از واقعه نژاد کشی ارمنیها گذشته است اما فارسیزبانها و ایرانیان اطلاع کافی از آن ندارند؛ بنابراین ما سعی میکنیم هرسال آن را برگزار کنیم چراکه نسلکشی هرگز شامل مرور زمان نمیشود و پرونده آن همیشه باز است. در حقیقت جنایتی اتفاق افتاده و خواسته ما محکومیت آن بوده و شعار ما در سرتاسر جهان این است که «فراموش نخواهیم کرد و حق می طلبیم». او ادامه میدهد: بااینکه روشنفکران خود ترکیه هم این مسئله را پذیرفتهاند که باید از ارمنیان عذرخواهی شود اما دولت ترکیه باوجود اسناد بسیار زیاد آن را انکار میکند. طبیعی است که فقط پذیرش این واقعه توسط دولت ترکیه مدنظر ما نیست. بلکه این گام نخست است و گام دوم پرداخت غرامت آن خواهد بود. دولت ترکیه این را میداند که اگر جنایت انجامشده را بپذیرد باید غرامت بپردازد و به همین دلیل از پذیرش آن سر باز میزند. شروانیان افزود: در سراسر جهان و در کشورهای مختلف هیئتهایی هستند که این مسئله را پیگیری و دنبال میکنند. در حال حاضر بیش از 20 کشور این مسئله را به رسمیت شناخته و آن را رسماً محوم کردهاند. حتی در کشوری مانند فرانسه اگر کسی این مسئله را انکار کند محاکمه خواهد شد. در ایران هم این مسئله پذیرفتهشده؛ اما خواسته ما این است که آن را به رسمیت بشناسند. نمایندگان مجلس ما هرسال روز 24 آوریل در صحن مجلس سخنرانی کرده و خواهان به رسمیت شناختن آن هستند. اگر ایران و کشورهای دیگر این مسئله را بهصورت رسمی بپذیرند و تعدادشان بیشتر شود، کشور ترکیه در انزوای بیشتری فرورفته و وادار به پذیرش این واقعه و پرداخت غرامت ارمنیان ازجمله سرزمینهای ماست.
ترکیه دست از تناقض رفتاری بردارد
هرسال در این مراسم از سخنرانی دعوت میشود که به تشریح واقعه نژاد کشی ارمنیان بپردازد و در سالگرد صد و سوم آن محمد شریف شاهی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و مشاور شهردار اصفهان این سخنرانی را انجام داد. شریف شاهی در چهار محور حقوقی به ارزیابی واقعه نسلکشی ارمنیان پرداخت که دو وجه آن بررسی این واقعه از منظر قواعد و مقررات حاکم در زمان حکومت عثمانی بوده و دو وجه دیگر ارزیابی وضعیت و رویه و سیاست فعلی دولت ترکیه را شامل بود. این عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: ضروری است که دولت ترکیه به الزامات ناشی از دموکراسی پایبند باشد و مسئولیت نسلکشی ارمنیان را بپذیرد. در محور نخست یکی از توجیهاتی که در مورد اقدام قهرآمیز علیه ارمنیان مطرح میشود؛ شورش ارمنیان و ضرورت سرکوب آنها، توسط دولت بوده است. استدلال ضرورتهای نظامی برای ژنوساید (نسلکشی) ارمنیان، حتی بر اساس مقررات در حال تکوین حقوق بینالملل در جنگ جهانی نیز قابلقبول نبوده و نیست. شریف شاهی با اشاره به محور دوم سخنان خود گفت: مسئله دیگر، پارادوکس مشروطهخواهی ترکهای جوان و نسلکشی ارمنیان است. مشروطهخواهی از اوصاف ترکهای جوان محسوب میشود. بااینوجود اسناد نسلکشی ارمنیان، نشان میدهد دولت ترکهای جوان، تعهدی به آرمان آزادیخواهی و حقوق شهروندان نشان نداده است. مشاور شهردار اصفهان ادامه داد: سومین محور تحت عنوان پارادوکس دموکراسی و عدم پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان است. طبق قانون اساسی ۱۹۸۲ همچنین اصلاحات گذشته آن در ۲۰۱۷، نظام سیاسی معاصر ترکیه نظام مشروطه قلمداد میشود. غیر از مشروطیت، دولت ترکیه بهموجب قانون اساسی، نظامی دموکراتیک خواندهشده که برابری شهروندان در آن قانون تضمین میشود. دولت دموکراتیک دولتی حق مدار است؛ پارادوکس فعلی دولت ترکیه آن است که باوجود تصریح قانون اساسی آن کشور بر اصول دموکراسی و نیز پذیرش و اعلام تعهد به اعلامیه جهانی حقوق بشر، از پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان سرباز زده و در مقام جبران خسارت ناشی از جنایت برنمیآید. بدیهی است امکان یک ستم خود ستم بزرگی است که در شأن دولتهای دموکراتیک نیست.
شریف شاهی تصریح کرد: چهارمین محور پارادوکس رفتار دوگانه است. در جریان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد، نخستوزیر وقت ترکیه، تلاش رژیم صهیونیستی برای توجیه حملات و کشتار در غزه، با عنوان «دفاع از خود» را موردانتقاد قرار داد و این رژیم را دولت کودک کش خطاب کرد. این در حالی است که چنین بحثی دقیقاً همان توجیهی که دولت عثمانی هم برای کشتار ارمنیان از آن استفاده کرد. سؤال اینجاست که چگونه دولت ترکیه اقدامات رژیم صهیونیستی را ستم کارانه میداند، ولی رویه مشابه آن توسط خود را نمیپذیرد و مسئولیت آن را قبول نمیکند.
مهدی مقدری، سخنگوی شورای شهر اصفهان که در این مراسم حضور داشت در گفتگو با اصفهان امروز اظهار کرد: این مراسم در عین حال که مختصر و کوتاه بود، مفید واقعشده و بانظم زبانزد ارمنیهای اصفهان برگزار شد. او در مورد محکومیت رسمی دولت ترکیه در نژادکشی ارمنیان توسط دولت ایران، گفت: من متخصص و کارشناس حقوق نیستم اما همینطور که در این برنامه هم اشاره شد، اینکه رئیسجمهور اسبق ایران، پیشازاین، به کشتهشدگان ارمنیان در واقعه نسل کشی ادای احترام کرده است این پیام را برای جهانیان به همراه دارد که ایران نیز این عمل را محکوم میکند؛ اما اینکه چطور میتوان بهصورت رسمی این کار را انجام دهیم، مسئله کاملاً حاکمیتی است و باید کارشناسان حقوقی و نمایندگان مجلس آن را پیگیری کنند. مهم این است که سالهاست مسئولان کشور ما در 24 آوریل حق تظاهرات خیابانی به ارمنیان میدهد و این به آن معناست که ایران رسماً از اعتراض ارمنیان حمایت میکند.
چهارشنبهشب گذشته بیش از 500 شهروند اصفهانی در مدرسه آرارات گرد هم جمع شدند تا در صد و سومین مراسم یادبود نسلکشی ارمنیان شرکت کنند. جنایتی که به دنبال آن 5/1میلیون نفر از ارمنیان ترکیه یعنی به ازای هر 4 نفر، 3 نفرشان به قتل رسیدند. نسلکشی ارمنیها که گاهی بانامهای دیگری چون هولوکاست ارمنیان، کشتار ارمنیان و نیز توسط خود ارمنیها با عنوان «جنایت بزرگ» شناخته میشود، به نابودی عمدی و از پیش برنامهریزیشده (نسلکشی) جمعیت ارمنی ساکن سرزمینهای تحت کنترل امپراتوری عثمانی در دوران جنگ جهانی اول (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ میلادی) توسط دولتمردان عثمانی و رهبران قیام ترکان جوان اطلاق میشود. پژوهشهای بسیاری درباره نسلکشی ارمنیان انجامشده و میشود که بیشتر آنها وقوع چنین نسلکشی را واقعی و انکارناپذیر میدانند. امروزه کشور ارمنستان خواهان به رسمیت شناختن این نسلکشی است اما دولت ترکیه باوجود انکارناپذیر بودن وقوع چنین واقعهای از پذیرفتن آن با عنوان «نسلکشی» خودداری کرده و وجود سیاست سیستماتیک برای نابودی ارمنیان را قبول ندارد. دولت ترکیه معتقد است که در آن زمان علاوه بر ارمنیها، ترکهای بیدفاع نیز قربانی آشفتگیها شدهاند.
بر همین اساس سالگرد این مراسم 24 آوریل هر سال در نظر گرفتهشده که در این تاریخ ارمنیان اصفهان و سراسر جهان طبق رسم هرساله به راهپیمایی اعتراضآمیز خود در راستای محکوم کردن واقعه نسلکشی میپردازند و پسازآن نیز مراسم یادبودی برای عموم مردم و شهروندان برگزار میشود. بر اساس گفته ورژ شیروانیان، عضو هیئت برگزارکننده این مراسم، یادمان نسلکشی هرسال اجرا میشود تا شهروندان اصفهانی و مردم سراسر جهان با این واقعه تاریخی بیشتر آشنا شوند تا چنین اتفاقی فراموش و در هیچ تاریخ دیگری تکرار نشود. شیروانیان دراینباره به اصفهان امروز گفت: بیش از یک قرن از واقعه نژاد کشی ارمنیها گذشته است اما فارسیزبانها و ایرانیان اطلاع کافی از آن ندارند؛ بنابراین ما سعی میکنیم هرسال آن را برگزار کنیم چراکه نسلکشی هرگز شامل مرور زمان نمیشود و پرونده آن همیشه باز است. در حقیقت جنایتی اتفاق افتاده و خواسته ما محکومیت آن بوده و شعار ما در سرتاسر جهان این است که «فراموش نخواهیم کرد و حق می طلبیم». او ادامه میدهد: بااینکه روشنفکران خود ترکیه هم این مسئله را پذیرفتهاند که باید از ارمنیان عذرخواهی شود اما دولت ترکیه باوجود اسناد بسیار زیاد آن را انکار میکند. طبیعی است که فقط پذیرش این واقعه توسط دولت ترکیه مدنظر ما نیست. بلکه این گام نخست است و گام دوم پرداخت غرامت آن خواهد بود. دولت ترکیه این را میداند که اگر جنایت انجامشده را بپذیرد باید غرامت بپردازد و به همین دلیل از پذیرش آن سر باز میزند. شروانیان افزود: در سراسر جهان و در کشورهای مختلف هیئتهایی هستند که این مسئله را پیگیری و دنبال میکنند. در حال حاضر بیش از 20 کشور این مسئله را به رسمیت شناخته و آن را رسماً محوم کردهاند. حتی در کشوری مانند فرانسه اگر کسی این مسئله را انکار کند محاکمه خواهد شد. در ایران هم این مسئله پذیرفتهشده؛ اما خواسته ما این است که آن را به رسمیت بشناسند. نمایندگان مجلس ما هرسال روز 24 آوریل در صحن مجلس سخنرانی کرده و خواهان به رسمیت شناختن آن هستند. اگر ایران و کشورهای دیگر این مسئله را بهصورت رسمی بپذیرند و تعدادشان بیشتر شود، کشور ترکیه در انزوای بیشتری فرورفته و وادار به پذیرش این واقعه و پرداخت غرامت ارمنیان ازجمله سرزمینهای ماست.
ترکیه دست از تناقض رفتاری بردارد
هرسال در این مراسم از سخنرانی دعوت میشود که به تشریح واقعه نژاد کشی ارمنیان بپردازد و در سالگرد صد و سوم آن محمد شریف شاهی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و مشاور شهردار اصفهان این سخنرانی را انجام داد. شریف شاهی در چهار محور حقوقی به ارزیابی واقعه نسلکشی ارمنیان پرداخت که دو وجه آن بررسی این واقعه از منظر قواعد و مقررات حاکم در زمان حکومت عثمانی بوده و دو وجه دیگر ارزیابی وضعیت و رویه و سیاست فعلی دولت ترکیه را شامل بود. این عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: ضروری است که دولت ترکیه به الزامات ناشی از دموکراسی پایبند باشد و مسئولیت نسلکشی ارمنیان را بپذیرد. در محور نخست یکی از توجیهاتی که در مورد اقدام قهرآمیز علیه ارمنیان مطرح میشود؛ شورش ارمنیان و ضرورت سرکوب آنها، توسط دولت بوده است. استدلال ضرورتهای نظامی برای ژنوساید (نسلکشی) ارمنیان، حتی بر اساس مقررات در حال تکوین حقوق بینالملل در جنگ جهانی نیز قابلقبول نبوده و نیست. شریف شاهی با اشاره به محور دوم سخنان خود گفت: مسئله دیگر، پارادوکس مشروطهخواهی ترکهای جوان و نسلکشی ارمنیان است. مشروطهخواهی از اوصاف ترکهای جوان محسوب میشود. بااینوجود اسناد نسلکشی ارمنیان، نشان میدهد دولت ترکهای جوان، تعهدی به آرمان آزادیخواهی و حقوق شهروندان نشان نداده است. مشاور شهردار اصفهان ادامه داد: سومین محور تحت عنوان پارادوکس دموکراسی و عدم پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان است. طبق قانون اساسی ۱۹۸۲ همچنین اصلاحات گذشته آن در ۲۰۱۷، نظام سیاسی معاصر ترکیه نظام مشروطه قلمداد میشود. غیر از مشروطیت، دولت ترکیه بهموجب قانون اساسی، نظامی دموکراتیک خواندهشده که برابری شهروندان در آن قانون تضمین میشود. دولت دموکراتیک دولتی حق مدار است؛ پارادوکس فعلی دولت ترکیه آن است که باوجود تصریح قانون اساسی آن کشور بر اصول دموکراسی و نیز پذیرش و اعلام تعهد به اعلامیه جهانی حقوق بشر، از پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان سرباز زده و در مقام جبران خسارت ناشی از جنایت برنمیآید. بدیهی است امکان یک ستم خود ستم بزرگی است که در شأن دولتهای دموکراتیک نیست.
شریف شاهی تصریح کرد: چهارمین محور پارادوکس رفتار دوگانه است. در جریان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد، نخستوزیر وقت ترکیه، تلاش رژیم صهیونیستی برای توجیه حملات و کشتار در غزه، با عنوان «دفاع از خود» را موردانتقاد قرار داد و این رژیم را دولت کودک کش خطاب کرد. این در حالی است که چنین بحثی دقیقاً همان توجیهی که دولت عثمانی هم برای کشتار ارمنیان از آن استفاده کرد. سؤال اینجاست که چگونه دولت ترکیه اقدامات رژیم صهیونیستی را ستم کارانه میداند، ولی رویه مشابه آن توسط خود را نمیپذیرد و مسئولیت آن را قبول نمیکند.
مهدی مقدری، سخنگوی شورای شهر اصفهان که در این مراسم حضور داشت در گفتگو با اصفهان امروز اظهار کرد: این مراسم در عین حال که مختصر و کوتاه بود، مفید واقعشده و بانظم زبانزد ارمنیهای اصفهان برگزار شد. او در مورد محکومیت رسمی دولت ترکیه در نژادکشی ارمنیان توسط دولت ایران، گفت: من متخصص و کارشناس حقوق نیستم اما همینطور که در این برنامه هم اشاره شد، اینکه رئیسجمهور اسبق ایران، پیشازاین، به کشتهشدگان ارمنیان در واقعه نسل کشی ادای احترام کرده است این پیام را برای جهانیان به همراه دارد که ایران نیز این عمل را محکوم میکند؛ اما اینکه چطور میتوان بهصورت رسمی این کار را انجام دهیم، مسئله کاملاً حاکمیتی است و باید کارشناسان حقوقی و نمایندگان مجلس آن را پیگیری کنند. مهم این است که سالهاست مسئولان کشور ما در 24 آوریل حق تظاهرات خیابانی به ارمنیان میدهد و این به آن معناست که ایران رسماً از اعتراض ارمنیان حمایت میکند.
بر همین اساس سالگرد این مراسم 24 آوریل هر سال در نظر گرفتهشده که در این تاریخ ارمنیان اصفهان و سراسر جهان طبق رسم هرساله به راهپیمایی اعتراضآمیز خود در راستای محکوم کردن واقعه نسلکشی میپردازند و پسازآن نیز مراسم یادبودی برای عموم مردم و شهروندان برگزار میشود. بر اساس گفته ورژ شیروانیان، عضو هیئت برگزارکننده این مراسم، یادمان نسلکشی هرسال اجرا میشود تا شهروندان اصفهانی و مردم سراسر جهان با این واقعه تاریخی بیشتر آشنا شوند تا چنین اتفاقی فراموش و در هیچ تاریخ دیگری تکرار نشود. شیروانیان دراینباره به اصفهان امروز گفت: بیش از یک قرن از واقعه نژاد کشی ارمنیها گذشته است اما فارسیزبانها و ایرانیان اطلاع کافی از آن ندارند؛ بنابراین ما سعی میکنیم هرسال آن را برگزار کنیم چراکه نسلکشی هرگز شامل مرور زمان نمیشود و پرونده آن همیشه باز است. در حقیقت جنایتی اتفاق افتاده و خواسته ما محکومیت آن بوده و شعار ما در سرتاسر جهان این است که «فراموش نخواهیم کرد و حق می طلبیم». او ادامه میدهد: بااینکه روشنفکران خود ترکیه هم این مسئله را پذیرفتهاند که باید از ارمنیان عذرخواهی شود اما دولت ترکیه باوجود اسناد بسیار زیاد آن را انکار میکند. طبیعی است که فقط پذیرش این واقعه توسط دولت ترکیه مدنظر ما نیست. بلکه این گام نخست است و گام دوم پرداخت غرامت آن خواهد بود. دولت ترکیه این را میداند که اگر جنایت انجامشده را بپذیرد باید غرامت بپردازد و به همین دلیل از پذیرش آن سر باز میزند. شروانیان افزود: در سراسر جهان و در کشورهای مختلف هیئتهایی هستند که این مسئله را پیگیری و دنبال میکنند. در حال حاضر بیش از 20 کشور این مسئله را به رسمیت شناخته و آن را رسماً محوم کردهاند. حتی در کشوری مانند فرانسه اگر کسی این مسئله را انکار کند محاکمه خواهد شد. در ایران هم این مسئله پذیرفتهشده؛ اما خواسته ما این است که آن را به رسمیت بشناسند. نمایندگان مجلس ما هرسال روز 24 آوریل در صحن مجلس سخنرانی کرده و خواهان به رسمیت شناختن آن هستند. اگر ایران و کشورهای دیگر این مسئله را بهصورت رسمی بپذیرند و تعدادشان بیشتر شود، کشور ترکیه در انزوای بیشتری فرورفته و وادار به پذیرش این واقعه و پرداخت غرامت ارمنیان ازجمله سرزمینهای ماست.
ترکیه دست از تناقض رفتاری بردارد
هرسال در این مراسم از سخنرانی دعوت میشود که به تشریح واقعه نژاد کشی ارمنیان بپردازد و در سالگرد صد و سوم آن محمد شریف شاهی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و مشاور شهردار اصفهان این سخنرانی را انجام داد. شریف شاهی در چهار محور حقوقی به ارزیابی واقعه نسلکشی ارمنیان پرداخت که دو وجه آن بررسی این واقعه از منظر قواعد و مقررات حاکم در زمان حکومت عثمانی بوده و دو وجه دیگر ارزیابی وضعیت و رویه و سیاست فعلی دولت ترکیه را شامل بود. این عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: ضروری است که دولت ترکیه به الزامات ناشی از دموکراسی پایبند باشد و مسئولیت نسلکشی ارمنیان را بپذیرد. در محور نخست یکی از توجیهاتی که در مورد اقدام قهرآمیز علیه ارمنیان مطرح میشود؛ شورش ارمنیان و ضرورت سرکوب آنها، توسط دولت بوده است. استدلال ضرورتهای نظامی برای ژنوساید (نسلکشی) ارمنیان، حتی بر اساس مقررات در حال تکوین حقوق بینالملل در جنگ جهانی نیز قابلقبول نبوده و نیست. شریف شاهی با اشاره به محور دوم سخنان خود گفت: مسئله دیگر، پارادوکس مشروطهخواهی ترکهای جوان و نسلکشی ارمنیان است. مشروطهخواهی از اوصاف ترکهای جوان محسوب میشود. بااینوجود اسناد نسلکشی ارمنیان، نشان میدهد دولت ترکهای جوان، تعهدی به آرمان آزادیخواهی و حقوق شهروندان نشان نداده است. مشاور شهردار اصفهان ادامه داد: سومین محور تحت عنوان پارادوکس دموکراسی و عدم پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان است. طبق قانون اساسی ۱۹۸۲ همچنین اصلاحات گذشته آن در ۲۰۱۷، نظام سیاسی معاصر ترکیه نظام مشروطه قلمداد میشود. غیر از مشروطیت، دولت ترکیه بهموجب قانون اساسی، نظامی دموکراتیک خواندهشده که برابری شهروندان در آن قانون تضمین میشود. دولت دموکراتیک دولتی حق مدار است؛ پارادوکس فعلی دولت ترکیه آن است که باوجود تصریح قانون اساسی آن کشور بر اصول دموکراسی و نیز پذیرش و اعلام تعهد به اعلامیه جهانی حقوق بشر، از پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان سرباز زده و در مقام جبران خسارت ناشی از جنایت برنمیآید. بدیهی است امکان یک ستم خود ستم بزرگی است که در شأن دولتهای دموکراتیک نیست.
شریف شاهی تصریح کرد: چهارمین محور پارادوکس رفتار دوگانه است. در جریان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد، نخستوزیر وقت ترکیه، تلاش رژیم صهیونیستی برای توجیه حملات و کشتار در غزه، با عنوان «دفاع از خود» را موردانتقاد قرار داد و این رژیم را دولت کودک کش خطاب کرد. این در حالی است که چنین بحثی دقیقاً همان توجیهی که دولت عثمانی هم برای کشتار ارمنیان از آن استفاده کرد. سؤال اینجاست که چگونه دولت ترکیه اقدامات رژیم صهیونیستی را ستم کارانه میداند، ولی رویه مشابه آن توسط خود را نمیپذیرد و مسئولیت آن را قبول نمیکند.
مهدی مقدری، سخنگوی شورای شهر اصفهان که در این مراسم حضور داشت در گفتگو با اصفهان امروز اظهار کرد: این مراسم در عین حال که مختصر و کوتاه بود، مفید واقعشده و بانظم زبانزد ارمنیهای اصفهان برگزار شد. او در مورد محکومیت رسمی دولت ترکیه در نژادکشی ارمنیان توسط دولت ایران، گفت: من متخصص و کارشناس حقوق نیستم اما همینطور که در این برنامه هم اشاره شد، اینکه رئیسجمهور اسبق ایران، پیشازاین، به کشتهشدگان ارمنیان در واقعه نسل کشی ادای احترام کرده است این پیام را برای جهانیان به همراه دارد که ایران نیز این عمل را محکوم میکند؛ اما اینکه چطور میتوان بهصورت رسمی این کار را انجام دهیم، مسئله کاملاً حاکمیتی است و باید کارشناسان حقوقی و نمایندگان مجلس آن را پیگیری کنند. مهم این است که سالهاست مسئولان کشور ما در 24 آوریل حق تظاهرات خیابانی به ارمنیان میدهد و این به آن معناست که ایران رسماً از اعتراض ارمنیان حمایت میکند.
چهارشنبهشب گذشته بیش از 500 شهروند اصفهانی در مدرسه آرارات گرد هم جمع شدند تا در صد و سومین مراسم یادبود نسلکشی ارمنیان شرکت کنند. جنایتی که به دنبال آن 5/1میلیون نفر از ارمنیان ترکیه یعنی به ازای هر 4 نفر، 3 نفرشان به قتل رسیدند. نسلکشی ارمنیها که گاهی بانامهای دیگری چون هولوکاست ارمنیان، کشتار ارمنیان و نیز توسط خود ارمنیها با عنوان «جنایت بزرگ» شناخته میشود، به نابودی عمدی و از پیش برنامهریزیشده (نسلکشی) جمعیت ارمنی ساکن سرزمینهای تحت کنترل امپراتوری عثمانی در دوران جنگ جهانی اول (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ میلادی) توسط دولتمردان عثمانی و رهبران قیام ترکان جوان اطلاق میشود. پژوهشهای بسیاری درباره نسلکشی ارمنیان انجامشده و میشود که بیشتر آنها وقوع چنین نسلکشی را واقعی و انکارناپذیر میدانند. امروزه کشور ارمنستان خواهان به رسمیت شناختن این نسلکشی است اما دولت ترکیه باوجود انکارناپذیر بودن وقوع چنین واقعهای از پذیرفتن آن با عنوان «نسلکشی» خودداری کرده و وجود سیاست سیستماتیک برای نابودی ارمنیان را قبول ندارد. دولت ترکیه معتقد است که در آن زمان علاوه بر ارمنیها، ترکهای بیدفاع نیز قربانی آشفتگیها شدهاند.
بر همین اساس سالگرد این مراسم 24 آوریل هر سال در نظر گرفتهشده که در این تاریخ ارمنیان اصفهان و سراسر جهان طبق رسم هرساله به راهپیمایی اعتراضآمیز خود در راستای محکوم کردن واقعه نسلکشی میپردازند و پسازآن نیز مراسم یادبودی برای عموم مردم و شهروندان برگزار میشود. بر اساس گفته ورژ شیروانیان، عضو هیئت برگزارکننده این مراسم، یادمان نسلکشی هرسال اجرا میشود تا شهروندان اصفهانی و مردم سراسر جهان با این واقعه تاریخی بیشتر آشنا شوند تا چنین اتفاقی فراموش و در هیچ تاریخ دیگری تکرار نشود. شیروانیان دراینباره به اصفهان امروز گفت: بیش از یک قرن از واقعه نژاد کشی ارمنیها گذشته است اما فارسیزبانها و ایرانیان اطلاع کافی از آن ندارند؛ بنابراین ما سعی میکنیم هرسال آن را برگزار کنیم چراکه نسلکشی هرگز شامل مرور زمان نمیشود و پرونده آن همیشه باز است. در حقیقت جنایتی اتفاق افتاده و خواسته ما محکومیت آن بوده و شعار ما در سرتاسر جهان این است که «فراموش نخواهیم کرد و حق می طلبیم». او ادامه میدهد: بااینکه روشنفکران خود ترکیه هم این مسئله را پذیرفتهاند که باید از ارمنیان عذرخواهی شود اما دولت ترکیه باوجود اسناد بسیار زیاد آن را انکار میکند. طبیعی است که فقط پذیرش این واقعه توسط دولت ترکیه مدنظر ما نیست. بلکه این گام نخست است و گام دوم پرداخت غرامت آن خواهد بود. دولت ترکیه این را میداند که اگر جنایت انجامشده را بپذیرد باید غرامت بپردازد و به همین دلیل از پذیرش آن سر باز میزند. شروانیان افزود: در سراسر جهان و در کشورهای مختلف هیئتهایی هستند که این مسئله را پیگیری و دنبال میکنند. در حال حاضر بیش از 20 کشور این مسئله را به رسمیت شناخته و آن را رسماً محوم کردهاند. حتی در کشوری مانند فرانسه اگر کسی این مسئله را انکار کند محاکمه خواهد شد. در ایران هم این مسئله پذیرفتهشده؛ اما خواسته ما این است که آن را به رسمیت بشناسند. نمایندگان مجلس ما هرسال روز 24 آوریل در صحن مجلس سخنرانی کرده و خواهان به رسمیت شناختن آن هستند. اگر ایران و کشورهای دیگر این مسئله را بهصورت رسمی بپذیرند و تعدادشان بیشتر شود، کشور ترکیه در انزوای بیشتری فرورفته و وادار به پذیرش این واقعه و پرداخت غرامت ارمنیان ازجمله سرزمینهای ماست.
ترکیه دست از تناقض رفتاری بردارد
هرسال در این مراسم از سخنرانی دعوت میشود که به تشریح واقعه نژاد کشی ارمنیان بپردازد و در سالگرد صد و سوم آن محمد شریف شاهی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و مشاور شهردار اصفهان این سخنرانی را انجام داد. شریف شاهی در چهار محور حقوقی به ارزیابی واقعه نسلکشی ارمنیان پرداخت که دو وجه آن بررسی این واقعه از منظر قواعد و مقررات حاکم در زمان حکومت عثمانی بوده و دو وجه دیگر ارزیابی وضعیت و رویه و سیاست فعلی دولت ترکیه را شامل بود. این عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: ضروری است که دولت ترکیه به الزامات ناشی از دموکراسی پایبند باشد و مسئولیت نسلکشی ارمنیان را بپذیرد. در محور نخست یکی از توجیهاتی که در مورد اقدام قهرآمیز علیه ارمنیان مطرح میشود؛ شورش ارمنیان و ضرورت سرکوب آنها، توسط دولت بوده است. استدلال ضرورتهای نظامی برای ژنوساید (نسلکشی) ارمنیان، حتی بر اساس مقررات در حال تکوین حقوق بینالملل در جنگ جهانی نیز قابلقبول نبوده و نیست. شریف شاهی با اشاره به محور دوم سخنان خود گفت: مسئله دیگر، پارادوکس مشروطهخواهی ترکهای جوان و نسلکشی ارمنیان است. مشروطهخواهی از اوصاف ترکهای جوان محسوب میشود. بااینوجود اسناد نسلکشی ارمنیان، نشان میدهد دولت ترکهای جوان، تعهدی به آرمان آزادیخواهی و حقوق شهروندان نشان نداده است. مشاور شهردار اصفهان ادامه داد: سومین محور تحت عنوان پارادوکس دموکراسی و عدم پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان است. طبق قانون اساسی ۱۹۸۲ همچنین اصلاحات گذشته آن در ۲۰۱۷، نظام سیاسی معاصر ترکیه نظام مشروطه قلمداد میشود. غیر از مشروطیت، دولت ترکیه بهموجب قانون اساسی، نظامی دموکراتیک خواندهشده که برابری شهروندان در آن قانون تضمین میشود. دولت دموکراتیک دولتی حق مدار است؛ پارادوکس فعلی دولت ترکیه آن است که باوجود تصریح قانون اساسی آن کشور بر اصول دموکراسی و نیز پذیرش و اعلام تعهد به اعلامیه جهانی حقوق بشر، از پذیرش مسئولیت نسلکشی ارمنیان سرباز زده و در مقام جبران خسارت ناشی از جنایت برنمیآید. بدیهی است امکان یک ستم خود ستم بزرگی است که در شأن دولتهای دموکراتیک نیست.
شریف شاهی تصریح کرد: چهارمین محور پارادوکس رفتار دوگانه است. در جریان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد، نخستوزیر وقت ترکیه، تلاش رژیم صهیونیستی برای توجیه حملات و کشتار در غزه، با عنوان «دفاع از خود» را موردانتقاد قرار داد و این رژیم را دولت کودک کش خطاب کرد. این در حالی است که چنین بحثی دقیقاً همان توجیهی که دولت عثمانی هم برای کشتار ارمنیان از آن استفاده کرد. سؤال اینجاست که چگونه دولت ترکیه اقدامات رژیم صهیونیستی را ستم کارانه میداند، ولی رویه مشابه آن توسط خود را نمیپذیرد و مسئولیت آن را قبول نمیکند.
مهدی مقدری، سخنگوی شورای شهر اصفهان که در این مراسم حضور داشت در گفتگو با اصفهان امروز اظهار کرد: این مراسم در عین حال که مختصر و کوتاه بود، مفید واقعشده و بانظم زبانزد ارمنیهای اصفهان برگزار شد. او در مورد محکومیت رسمی دولت ترکیه در نژادکشی ارمنیان توسط دولت ایران، گفت: من متخصص و کارشناس حقوق نیستم اما همینطور که در این برنامه هم اشاره شد، اینکه رئیسجمهور اسبق ایران، پیشازاین، به کشتهشدگان ارمنیان در واقعه نسل کشی ادای احترام کرده است این پیام را برای جهانیان به همراه دارد که ایران نیز این عمل را محکوم میکند؛ اما اینکه چطور میتوان بهصورت رسمی این کار را انجام دهیم، مسئله کاملاً حاکمیتی است و باید کارشناسان حقوقی و نمایندگان مجلس آن را پیگیری کنند. مهم این است که سالهاست مسئولان کشور ما در 24 آوریل حق تظاهرات خیابانی به ارمنیان میدهد و این به آن معناست که ایران رسماً از اعتراض ارمنیان حمایت میکند.