کاهش 30 تا 40 درصدی ترافیک با اجرای طرح "محدودیت تردد"

آلودگی هوا یک بحران زیست‎‌محیطی است، بحرانی که زنگ خطر آن طی سال‌های متمادی در کلان‌شهرهایی همچون تهران، اصفهان، شیراز و مشهد به صدا در آمده و هر سال با توجه به افزایش جمعیت و استفاده از خودروها پر رنگ‌تر می‌شود.
به گزارش ایمنا، به دنبال افزایش آلودگی هوای شهر اصفهان، مدیریت شهری به منظور آرام‌سازی ترافیک و اولویت‌دادن به حمل و نقل غیرموتوری اعم از پیاده و دوچرخه در مرکز شهر، اجرای طرح تردد زوج و فرد خودروها را به عنوان یک طرح سلبی از سال ۸۹ با نصب دوربین‌های ثبت تخلف در محدوده مرکزی شهر اصفهان کلید زد، اما این طرح نیز چندان موفق نبود زیرا باعث افزایش سرانه مالکیت خودرو در میان شهروندان شد در واقع برخی از شهروندان با خرید دو خودرو یکی پلاک زوج و یکی پلاک فرد به گونه ای این طرح را دور می‌زدند.
از این رو شهرداری اصفهان در صدد برآمد شانس خود را برای کنترل سفرهای درون شهری، کاهش آلودگی هوا و ترافیک یک بار دیگر با اجرای طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان امتحان کند، از این رو لایحه مدیریت تقاضا در محدوده تاریخی و مرکزی شهر با هدف آرام‌سازی و روان‌سازی ترافیک به شورای اسلامی شهر اصفهان تقدیم شد و این لایحه روز گذشته به تصویب شورای شهر رسید.
برای آشنایی هر چه بیشتر شما شهروندان با جزییات این طرح، گفت و گویی را با «علیرضا صلواتی- معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان» انجام داده‌ایم که در ادامه مشروح آن از نظرتان می‌گذرد:
تاکنون چه راهکارهایی برای مدیریت تقاضای سفر اجرایی شده است؟
هر روز گسترش روز افزون خودروهای شخصی را در محدوده مرکزی شهر شاهد هستیم و روز به روز تعداد سفرهای درون شهری و سهم خودروهای تک سرنشین در حال افزایش است. از سوی دیگر بخش عرضه که خیابان‌ها، معابر و زیرساخت‌های شهری است، تفاوتی نکرده و بر حجم آنها اضافه نمی‌شود و نتیجه این خواهد بود که کلاف پیچیده و سردرگم ترافیک را در شهر شاهد باشیم که به نوعی هر روز ترافیک سنگین‌تر و مشکلات فراروی آن برای شهر و شهروندان بیشتر است.
در نهایت گریزی نداریم که به سمت مدیریت تقاضا حرکت کنیم، همان‌گونه که سایر کشورهای دنیا این مسیر را رفته‌اند. مدیریت تقاضا در بخش‌های مختلفی خلاصه می شود از جمله عوارض خودرو، عوارض آلایندگی، عوارض تردد در معابر، قیمت‌گذاری محدوده‌های ترافیک، طرح های زوج و فرد و قیمت گذاری پارک حاشیه‌ای خیابان ها از جمله سیاست‌هایی است که برای مدیریت تقاضا در محدوده‌های ترافیکی شهرها انجام می‌شود.
مطالعات طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان از چه زمانی در دستور کار قرار گرفت؟
حدود دو سال پیش شهرداری اصفهان برای انجام یک طرح مطالعاتی با دانشگاه صنعتی اصفهان وارد مذاکره شد. این دانشگاه مطالعات طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان را انجام داد و سال گذشته به نتیجه رسید، سپس در اواخر فعالیت شورای چهارم شهر اصفهان این طرح ارایه و بررسی‌های اولیه انجام شد، اما تصویب آن به عمر شورای چهارم وصال نداد و به شورای پنجم موکول شد که روز گذشته با موافقت شورای شهر به تصویب رسید.
این طرح چه تفاوتی با طرح زوج و فرد دارد؟
در طرح زوج و فرد شهروندان تشویق می‌شدند که تعداد خودروی بیشتری با پلاک‌های مختلف در اختیار داشته باشند تا هر روز بتوانند به محدوده مرکزی شهر سفر کنند. این موضوع باعث شد اجرای طرح زوج و فرد نه تنها کاهش ترافیک را رقم نزند، بلکه منجر به افزایش میزان سفرهای درون شهری، ترافیک و سرانه مالکیت خودرو در بین شهروندان شود.
در واقع طرح زوج و فرد خودروها طرحی موقت بود که در یک دوره زمانی نیاز به اجرای آن وجود داشت، اما نمی‌توان به آن به عنوان یک طرح بلند مدت برای کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا و مدیریت تقاضا نگاه کرد. بر همین اساس از ۱۲ شهری که در دنیا از نظر ترافیک و شاخص‌های جمعیت، مساحت، وضعیت توریستی و تاریخی و شاخص‌های اجتماعی وضعیت مشابه اصفهان داشتند، مورد بررسی قرار گرفت، از سوی دیگر دانشگاه صنعتی نیز نظرسنجی‌هایی را از مردم انجام داد. در واقع سه مدل بررسی از جمله نظرخواهی از مردم، نظرخواهی از مدیران و کارشناسان و بررسی تجارب مشابه در دیگر شهرهای دنیا انجام و مقرر شد طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان در دو بازه زمانی اجرا شود، یکی از ساعت هفت صبح تا ۱۳ و دیگری از ۱۶ تا ۲۰ تا شهروندانی که تمایل به ورود به محدوده اجرای طرح را ندارند، امکان مدیریت سفرهای درون شهری خود را داشته باشند.
در بیان تفاوت میان دو طرح زوج و فرد و محدوده ترافیکی شهر اصفهان باید گفت طی ۶ سالی که از عمر اجرای طرح زوج و فرد می گذرد، همواره کسبه و ساکنان خیابان‌های محدوده مرکزی شهر گرفتار اعمال قانون و جرایم می‌شدند که نارضایتی آنها را به دنبال داشت، اما در این طرح ۸۰ درصد تخفیف برای سکنه داخل محدوده عرضه می‌شود تا بتوانیم ضریب ماندگاری افراد در محدوده تاریخی شهر را افزایش دهیم تا رغبتی برای خروج از محدوده وجود نداشته باشد. در نظر گرفتن امتیاز ویژه برای ساکنان رونق سکونت در مرکز شهر را برقرار خواهد کرد.
از سوی دیگر شهروندان با توجه به کاربری های تجاری، پزشکی و بیمارستانی در محدوده مرکزی شهر، ناچار به انجام سفرهای درون شهری، وارد شدن به محدوده زوج و فرد و اعمال قانون و جریمه می‌شدند که نارضایتی هایی را به همراه داشت، اما در طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان شهروندانی که قصد سفر به محدوه مرکزی شهر را داشته باشند، با پرداخت مبلغ ۱۰ هزار تومان به محدوه وارد می شوند. در این طرح برای سکنه خیابان‌های مرکزی شهر ۸۰ درصد تخفیف و برای کسبه و بخش خصوصی نیز ۲۰ درصد تخفیف در نظر گرفته شده است.
با امتیازاتی که برای خودروهای عمومی مثل تاکسی‌ها، اتوبوس قایل شده‌ایم، مجاز به ورود به محدوده طرح هستند، همچنین خودروهای ایمنی، انتظامی و خدماتی و خودروهایی با پلاک معلولان مجاز به ورود به محدوده خواهند بود. این اقدامات انجام شده تا کاهش ترافیک‌های زائد و آلودگی هوا را در محدوده مرکزی داشته باشیم، اما هدف اصلی کاهش بار ترافیکی و تردد خودروهای شخصی است.
قیمت تعیین شده برای اجرای طرح بر چه اساسی بوده است؟
در تعیین نرخ محدوده سه عامل نظرات مردم، نظرات کارشناسان و قیمت مجوز در شهرهای مشابه که این طرح را اجرا کرده‌اند، نقش داشته است، البته قیمت با درآمد سرانه شهر بومی‌سازی شده و به این عدد رسیده و سعی کردیم طرح با حداقل قیمت اجرا شود.
نحوه دریافت این مبلغ چگونه خواهد بود؟
در این ارتباط راهکارهای مختلفی در نظر گرفته شده است، این مبلغ به صورت دستی، از طریق اپلیکیشن تلفن همراه و یا از طریق سایت اینترنتی پرداخت می‌شود.
البته قبل از اجرای طرح فراخوانی اعلام می‌شود تا ساکنان محدوده مستندات سکونت و کسبه مستندات محل کسب خود را ارایه، شماره پلاک آنها در صورت احراز مالکیت و سکونت در سامانه ثبت و در نهایت مجوز صادر می‌شود. شهروندان عادی نیز از طرق اپلیکیشن تلفن همراه، به صورت پیامک، از طریق اینترنت یا عوامل فروش طرح، قبل از ورود رقم مورد نظر را پرداخت می‌کنند که به محض پرداخت پلاک خودرو در سامانه ثبت خواهد شد.
کارآیی دوربین‌های نصب شده چه خواهد بود؟
دوربین‌ها، پلاک خودروهای کسبه، ساکنان و دیگر شهروندان که قصد ورود به طرح را داشتند و مبلغ ۱۰ هزار تومان را از طریق یکی از روش‌های اعلام شده، پرداخت کرده باشند را ثبت می‌کنند، چنان‌چه پلاک در لیست پلاک‌های مجاز ثبت شده باشد جریمه اعمال نمی‌شود، در غیر این صورت مبلغ ۲۰ هزار تومان جریمه صادر خواهد شد.
درآمد حاصل از اجرای این طرح در چه بخشی هزینه می‌شود؟
درآمد حاصل از اجرای این طرح از خودروهای شخصی دریافت و در راستای تقویت حمل و نقل عمومی هزینه خواهد شد، به طوری که مقرر شده تمام عواید این طرح به مباحث مربوط به کاهش آلودگی هوا، گسترش حمل و نقل عمومی و پاک اختصاص پیدا کند، ضمن آنکه در شورای اسلامی شهر مقرر شد گزارش اجرای این طرح هر شش ماه یکبار برای شورا و شهروندان منتشر شود تا شهروندان آگاه باشند اگر طرحی در شهر اجرا می‌شود، فواید آن در کجا مصرف خواهد شد.
اجرای طرح محدوده ترافیکی شهر اصفهان ازچه زمانی کلید می‌خورد؟
در فصل تابستان اقدامات مقدماتی، اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی لازم برای اجرای این طرح انجام می‌شود و در نیمه دوم سال ۹۷ اجرای آن را رقم خواهیم زد، بد نیست شهروندان بدانند که در کشور سنگاپور از ۴۲ سال پیش طرح محدوده ترافیکی اجرا شده است. شهروندان اطمینان داشته باشند که در ارایه مجوزها برای اجرای این طرح، عدالت اجتماعی را رعایت خواهیم کرد.
به نظر شما اجرای این طرح تا چه اندازه در کاهش ترافیک محدوده مرکزی شهر مؤثر خواهد بود؟
پیش‌بینی می‌شود اجرای این طرح در هسته مرکزی شهر بین ۳۰ تا ۴۰ درصد ترافیک را کاهش دهد، همچنین اجرای طرح در کاهش آلودگی هوای بخش مرکزی اصفهان نیز مؤثر خواهد بود. البته می‌توان برای روزهای بحرانی یا شرایط آلودگی هوا شرایط طرح را سخت‌تر، مجوزها را کنترل و محدودیت ایجاد کنیم.