لزوم بازنگری قانون در برخورد با روسپیگری
سال 94 بود که طرح اتوبوسهای ایدز در تهران و به دنبال آن در برخی شهرستانها آغاز شد تا درزمینه این بیماری آگاهی داده شود؛ اما اکنون شاهدیم که این طرح با توجیه آنکه بیبندوباری ترویج نشود، متوقفشده است.
گروه جامعه| سال 94 بود که طرح اتوبوسهای ایدز در تهران و به دنبال آن در برخی شهرستانها آغاز شد تا درزمینه این بیماری آگاهی داده شود؛ اما اکنون شاهدیم که این طرح با توجیه آنکه بیبندوباری ترویج نشود، متوقفشده است. سالهاست که کارشناسان و محققان درمان بیماری ایدز در ایران به هر دری میزنند تا بتوانند هشدارهای جدی خود از افزایش ایدز را به گوش مسئولان برسانند اما توفیق چندانی حاصل نمیشود. گفتن از ایدز تابو است، چراکه رایجترین راه ابتلا به آن یعنی ارتباط جنسی پرخطر خود به تابوی دیگری میرسد که روسپیگری نام دارد. روسپیگری در ایران همواره نادیده گرفتهشده و با روسپیگران که عموماً زنان هستند نیز به دیده مجرم برخورد شده است. در شرایطی که برخورد با آسیبهای اجتماعی از بزرگترین دغدغههای جامعه امروز ماست رفتاری متناقض از سوی مسئولان در پذیرش و مقابله با آسیبها را شاهد هستیم. روز گذشته گزارشی از انتقاد مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران درباره توقف فعالیت اتوبوسهای ایدز به بهانه ترویج بیبندوباری داشتیم. در این گزارش به تبعیض درمان ایدز توسط پزشکان نیز پرداختهشده بود و همه آنچه باعث میشود این بیماری و
مبتلایان به آن به چشم جرم و مجرم دیدهشده و درمانش با مشکلات بسیار همراه باشد؛ اما مبحث آسیبهای اجتماعی بویژه در مورد زنان و کودکان روزبهروز موردتوجه بیشتری از افراد جامعه قرارگرفته و عدهای معتقدند باید تابوها در این زمینه شکسته شوند و با پذیرش حقایق راه را برای درمان و مقابله با مشکلات و آسیبها هموار کرد. در همین راستا کمیته اجتماعی شورای اسلامی شهر اصفهان که از زیرمجموعههای کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر است هر دو هفته یکبار به بررسی اصلیترین آسیبهای اجتماعی شهر اصفهان میپردازد. به گزارش ایمنا، در نخستین جلسه این کمیته موضوع زنان آسیبدیده و شیوههای مقابله با فحشا و آسیبهای زنان در دستور کار قرار گرفت و ابعاد مختلف این آسیب با حضور اعضای کمیته متشکل از کارشناسان، مسئولان و پژوهشگران حوزه اجتماعی به بحث و بررسی گذاشته شد.
میان زنان روسپی و زنان خیانتکار مرز قائل شویم
در خلال این جلسه مرتضی پدریان، آسیبشناس اجتماعی با اشاره به افزایش روسپیگری در جامعه اظهار کرد: متأسفانه سن این آسیب در جامعه کاهش پیداکرده است، درحالیکه درصد قابلتوجهی از این افراد متأهل هستند. البته باید میان زنان روسپی و زنانی که خیانت میکنند تفاوت قائل شویم. او با اشاره به علل واقعی روسپیگری گفت: در بیشتر موارد روسپیگری به دلیل کسب درآمد اتفاق نمیافتد، بلکه ازدواجهای اجباری، عدم برآورده شدن نیازهای جنسی توسط همسر و درنهایت تنوعطلبی و تجاوز عامل روسپیگری زنان است.
عملکرد جزیرهای به روسپیگری
کوروش محمدی در تکمیل اظهارات این مشاور مرکز زنان آسیبدیده گفت: در بررسیهای صورت گرفته در چند منطقه کمتر برخوردار اصفهان برآورد شد که اگر بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان درآمد با ایجاد اشتغال برای زنان روسپی فراهم شود این افراد از روسپیگری دست میکشند. علیاکبر ابراهیمی، کارشناس معاونت پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان نیز در این زمینه اظهار کرد: 5 هزار نفر از مراجعهکنندگان به بهزیستی اصفهان در حوزه اعتیاد را زنان تشکیل میدهند و از ۹۸ نفری که بهعنوان روسپی مراجعه کردهاند همه ابتدا درزمینه مصرف و توزیع مواد مخدر فعالیت داشته و بعد به روسپیگری روی آوردهاند. او با تأکید بر اینکه در حال حاضر در حوزه آسیبهای اجتماعی بویژه در حوزه روسپیگری جزیرهای عمل میشود، تصریح کرد: کمیته امداد، بهزیستی، شورای شهر و دانشگاه علوم پزشکی و دیگر دستگاهها فعالیتهایی دارند که اگر هماهنگ شوند تأثیرگذار خواهد بود.
نگاه ناهنجار به جایگاه روسپیگران
در این میان صحبتهای مهدی مزروعی، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان بهمراتب قابلتأمل تر از دیگر مباحث مطرحشده در این جلسه بود. مزروعی بابیان اینکه جایگاه حقوقی برای زنان روسپی در قانون کشور تعریفنشده است، اظهار کرد: جامعه این افراد را با نگاه ناهنجار میبیند. باید توجه داشت که وجود برخی ایرادهای اجتماعی باعث شکلگیری زنان روسپی شده است که ساختار حقوقی ما در قبال این افراد شدیدترین واکنش که ۱۰۰ ضربه شلاق و یا مجازات مرگ است را پیشبینی کرده است. او بابیان اینکه ضروری است که تیمی متشکل از حقوقدان و روحانی برای تعیین قانونی مناسب و برای بررسی آسیبهای زنان روسپی تشکیل شود، تصریح کرد: اصولاً زنان روسپی برای پرداخت حقوق در لیست سیاه قرار میگیرند و به آنها بهعنوان مجرم نگاه میشود. باید برای حل این مشکل بازنگری جدی صورت گیرد. مزروعی با تأکید بر اینکه در همه برنامهریزیها نگاه بد همگان نسبت به زنان روسپی بوده است و کمتر روی متقاضیان موجود در جامعه تمرکز داشتهایم، گفت: باید توجه داشت که تا متقاضی وجود نداشته باشد زنان روسپی هم به وجود نمیآیند و این موضوعی است که گاهی فراموششده است. این در حالی است که در فرانسه
افرادی که بابت رابطه پول پرداخت میکنند بهجای شخصی که عرضهکننده سرویس است، جریمه میشوند. در ادامه کوروش محمدی در تأیید صحبتهای مهدی مزروعی اضافه کرد: باید توجه داشت که در مقابل تعداد زنان روسپی چه تعداد مرد روسپی در جامعه وجود دارد و سؤال اساسی این است که آیا اگر هیچ مردی با تفکر روسپیگری وجود نمیداشت اصلاً با مسئلهای به نام زن روسپی مواجه بودیم؟ متأسفانه تفکر موافق روسپیگری و سوءاستفادهگر از جنس زن در بسیاری از مردان وجود دارد و بهعنوان عاملی قوی در ترغیب و اجبار زنان در گرایش به روسپیگری عمل میکند.
واقعیتها را بپذیریم
دو سال پیش سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اظهار کرده بود: «از سال 1365 که آمار ایدز مشخص شد تا چند سال پیش بیشتر افراد شناساییشده مبتلا به ویروس اچ آی وی، از طریق سرنگ آلوده مبتلا شده بودند؛ اما در سالهای گذشته شاهد بودیم که این روند تغییر کرده و مبتلایانی که در مدت یک سال شناساییشدهاند، بیشتر از طریق روابط جنسی، آلودهشدهاند. بر اساس همین آمار و ارقام، باید واقعیت را بپذیریم؛ اینکه تعداد افراد مبتلا شده از راه روابط جنسی، در حال افزایش است و در کنار افراد معتاد مبتلا به ایدز، افرادی را هم داریم که از راه جنسی مبتلا شدهاند.» موسوی چلک، سخنانش را اینگونه ادامه داد: «بههرحال نمیشود کتمان کرد که این افراد در جامعه وجود دارند اما باید به کنترل آسیب اقدام کرد و در این راه، اولویت همواره با آموزش است. درواقع بهوسیله آموزش بهعنوان اولویت نخست، میتوان این مسئله را مدیریت کرد. باید از تمام ظرفیتها برای آموزش همهجانبه استفاده کرد تا پیشگیری مؤثری صورت گیرد.» او توجه را به سمت مسئلهای مهم جلب کرد: «در بحث آموزش، با «تابو» مواجه هستیم. همین هم تاکنون باعث شده آنطور که باید به
آموزش در روابط جنسی نپردازیم. در گام نخست باید واقعیتهای جامعه را بپذیریم؛ مثلاینکه آمار ازدواج در میان جوانان کاهشیافته، سن بلوغ پایین آمده و خیلی وقتها راه درستی برای پاسخگویی به امیال جنسی وجود ندارد. ما در زمینه اعتیاد، در چند سال اخیر به نتایج خوبی رسیدهایم، ازجمله اینکه با دایر کردن مراکز کاهش آسیب یا DIC، اقداماتی را در جهت کم کردن آسیب بین معتادان انجام دادهایم که مؤثر هم بوده است اما درزمینه روابط جنسی، هنوز انجام اقدامات کاهش آسیب را نپذیرفتهایم. این در حالی است که روسپیگری، واقعیتی است که در جامعه وجود دارد و کتمان کردن آن، فقط به بالا رفتن آمار ایدز منجر میشود؛ همانطور که در مورد اعتیاد هم با این مشکل مواجه بودیم ولی در چند سال گذشته به موفقیتهایی در این زمینه دستیافتهایم. وقتی میگوییم رابطه جنسی محافظتشده منظورمان این است تمام کسانی که رابطه نامشروع و حتی مشروع دارند باید تحت آموزش درست قرار بگیرند تا قربانی بیشتری ندهیم. ما هنوز به درمان ایدز دست پیدا نکردهایم اما 30 هزار بیمار مبتلا به اچ آی وی داریم که با مقاومت و عدم پذیرش جامعه مواجه هستند. همین مقاومت هم باعث میشود که تا
این حد درزمینه کنترل، مشکل داشته باشیم. با این شرایط هم پیشبینی میشود که هرچه جلوتر میرویم، به تعداد افراد مبتلا از راه رابطه جنسی اضافه شود. از وقتیکه تابو را در اعتیاد کنار گذاشتیم و به کاهش آسیب پرداختیم، در کنترل این پدیده موفقتر بودهایم. چرا باید وجود میل جنسی را کتمان و از گفتگو دراینباره اجتناب کنیم؟! »