حکم اعدام در دادگاه‌های بی‌وقفه
«جمیله بوتوتائو» فرانسوی، در یک اتاق کوچک در دادگاه بغداد، دختر دو ساله‌اش را به آرامی در آغوش گرفت و درخواست کمک کرد. بوتوتائو ٢٩ساله، متهم به عضویت در گروه داعش است.
«جمیله بوتوتائو» فرانسوی، در یک اتاق کوچک در دادگاه بغداد، دختر دو ساله‌اش را به آرامی در آغوش گرفت و درخواست کمک کرد. بوتوتائو ٢٩ساله، متهم به عضویت در گروه داعش است. او به زبان مادرشی‌اش در گوش سایر اعضای متهم‌شده به عضویت در داعش، به آرامی حرف می‌زند. او گفت که زندگی غیرقابل تحمل شده است. بوتوتائو در گوش یک زن تنهای دیگر گفت: «من دارم در این‌جا دیوانه می‌شم. حکم من یا اعدام خواهد بود، یا حبس ابد. هیچ‌کس، هیچ توضیحی به من نمی‌دهد، نه سفیر و نه زندانی‌های داخل زندان.»
همچنان که بوتوتائو حرف می‌زد، سربازان به او نزدیک شدند. زنان اطراف او همگی اهل آسیای میانه یا ترکیه بودند که با سقوط داعش در عراق سال گذشته شوهران‌شان را از دست داده بودند و برخی هم فرزندان‌شان را.
بوتوتائو درخواست کرد: «لطفا نگذارید آنها فرزند من را با خودشان ببرند. هرچقدر که بخواهید به شما پول می‌دهم، اگر بتوانید با پدر و مادر من ارتباط برقرار کنید و فرزندم را به آنها بدهید.» با این مکالمه کوتاه، بوتوتائو را دوباره به گوشه‌ای بردند و منتظر قاضی شد تا در اتاق کناری او را احضار کند. هیچ مقام فرانسوی در آن‌جا حضور نداشت. هیچ چیزی نبود که او را به یاد زندگی گذشته‌اش در شهر لیله بیندازد. اگر اتهام او برای پیوستن به گروه تروریستی داعش تایید می‌شد، یا در زندان مرکزی بغداد به حبس ابد محکوم می‌شد، یا با طناب دار، اعدام می‌شد.
به گزارش گاردین، تمام ١٥ زنی که در دادگاه هفته گذشته حضور داشتند، در جنگی که ده‌ها‌هزار نفر در آن کشته شدند و سرانجام منجر به از بین رفتن داعش شد، بیوه شده بودند. زنانی که این‌جا هستند، کسانی بودند که با میل خود به داعش پیوسته بودند، به تنهایی یا به همراه والدین خود از اروپا و آسیای میانه سفر کرده بودند و اعتقاد داشتند که به سرزمین موعود می‌آیند.
تخمین زده می‌شود بیش از ٤٠هزار نیروی خارجی از ١١٠ کشور جهان به عراق و سوریه آمدند تا به تروریست‌های داعش ملحق شوند. از میان آنها، حدود ١٩٠٠ نفر فرانسوی و حدود ٨٠٠ نفر نیز تبعه انگلیس هستند.
بوتوتائو در سال ٢٠١٤ به همراه شوهرش، محمد ناصرالدین و دو فرزندشان وارد عراق شدند. ناصرالدین سال ٢٠١٦ در موصل کشته شد و پسرش عبدالله هم یک‌سال بعد کشته شد. جمیله بوتوتائو توسط پیشمرگه‌های کرد در شمال عراق بازداشت و به بغداد فرستاده شد؛ جایی که دادگاه مرکزی پایتخت، به نقطه کانونی دادرسی در عصر پسا داعش تبدیل شده است.
حدود هزار زن متهم به وابستگی به داعش شده‌اند که از ویرانه‌های شهرها و روستاهای عراق جمع شده‌اند و حالا در بغداد نگهداری می‌شوند تا برای اقدامات‌شان محاکمه شوند. حدود ٨٥٠نوزاد و بچه‌هایی که هنوز متولد نشده‌اند نیز همراه این زنان هستند.
به این پرونده‌ها به سرعت رسیدگی می‌شود و به متهمان، ١٠دقیقه زمان داده می‌شود تا در دادگاه کیفری مرکزی بغداد که بیشتر به اتهامات زنان خارجی رسیدگی می‌کند، از خود دفاع کنند. در این دادگاه بیش از ٤٠ نفر تاکنون به اعدام محکوم شده‌اند و ده‌ها نفر دیگر نیز به حبس ابد. خصوصا خارجی‌هایی که به همراه‌شان فرزند دارند، با دقت مرحله محاکمه‌شان اجرا می‌شود؛ دقتی که به ندرت در سیستم قضائی عراق دیده شده است.
فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی همچنان موضع سختی نسبت به شهروندان‌شان که به داعش پیوسته‌اند دارند؛ این کشورها معتقدند این افراد باید در همان دادگاه‌های محلی خارجی (در عراق) محاکمه شوند. دولت فرانسه نسبت به کودکان یتیم‌شده داعشی‌ها در این جنگ، موضع ملایم‌تری دارد، اما نسبت به بزرگسالانی که خودآگاه به تروریست‌ها پیوستند، به هیچ‌وجه تساهلی ندارد.
اوایل سال‌جاری میلادی، فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه گفت کسانی که موفق به بازگشت به فرانسه شده‌اند، «با عواقب کارهای‌شان روبه‌رو خواهند شد و تاوان آن را پس خواهند داد.» مقامات فرانسوی به همتایان خود در کشورهای منطقه گفته‌اند با کسانی که موفق به فرار نشدند، بشدت برخورد کنند.
همچنان که عراقی‌ها سعی می‌کنند جامعه ازهم‌گسیخته و جنگ‌زده خود را ترمیم کنند، خشم نهانی آنها از داعش و گروه‌های خارجی ملحق‌شده به داعش، در آنها وجود دارد. مصطفی رشید، یک دلال ماشین در شرق بغداد نگاه سرسختانه‌ای نسبت به زندانیان خارجی دارد. او می‌گوید: «لعنت به آنها! آنها لیاقت هیچ نوع بخشش و ترحمی را ندارند. زنان داعشی هم همین‌طور!»
«بلکیز ویل»، محقق ارشد سازمان دیده‌بان حقوق بشر در عراق می‌گوید: «از نظر مردم، قوه قضائیه و دولت عراق، با در نظر گرفتن این واقعیت که یک نفر خارجی است و تصمیم به زندگی در قلمروی داعش گرفته، نسبتی میان اقداماتی که انجام داده با جرمش وجود دارد. در مورد زنان عراقی که به داعش ملحق شده‌اند، قضیه فرق می‌کند و شواهد خاصی نیاز است تا جرم آنها را کاهش دهد، اما اگر شما بلیت هواپیما خریده، از مرز گذشته و زندگی در قلمروی داعش را انتخاب کرده باشید، بسیار بعید است که بی‌گناه شناخته شوید.»