نگاه‌ها به روسیه در آستانه جام جهانی
جام جهانی روسیه که از 24 خردادماه آغاز می‌شود، این کشور را در مرکز توجه جهانی قرار می‌دهد. میلیاردها نفر پوشش رسانه‌ای‌ترین رخداد جهانی را به نظاره می‌نشینند، میلیون‌ها نفر به این کشور سفر می‌کنند و نگاه جهانی به این کشور خیره می‌شود. از این بابت تبعات اقتصادی و سیاسی و امنیتی این رخداد نیز از هم‌اکنون موردتوجه قرار دارد.
احمدرضا جلوه نژاد - اصفهان امروز: جام جهانی روسیه که از 24 خردادماه آغاز می‌شود، این کشور را در مرکز توجه جهانی قرار می‌دهد. میلیاردها نفر پوشش رسانه‌ای‌ترین رخداد جهانی را به نظاره می‌نشینند، میلیون‌ها نفر به این کشور سفر می‌کنند و نگاه جهانی به این کشور خیره می‌شود. از این بابت تبعات اقتصادی و سیاسی و امنیتی این رخداد نیز از هم‌اکنون موردتوجه قرار دارد.
از امروز برای مدت دو ماه شهرها و نواحی برگزاری رقابت‌های جام جهانی تحت تدابیر شدید امنیتی قرار خواهد گرفت. این اقدامات از محدود کردن صنایع خطرناک ازجمله تعلیق در استفاده از انرژی اتمی گرفته تا نظارت بیشتر بر عبور و مرور وسایل نقلیه، نشست‌های عمومی و نیز کاستن و کنترل فروش سلاح، مواد منفجره و الکل را شامل می‌شود. البته بهره‌گیری از انرژی اتمی در درمان بیماری‌ها از این محدودیت‌ها مستثنا شده است.
این محدودسازی‌ها ممکن است بر روی فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌هایی در روسیه در طول جام جهانی تأثیر بگذارد اما این از مواردی است که فیفا از میزبانان جام جهانی مطالبه می‌کند و کشور میزبان ناگزیر از اجرای آن است.
مقامات دولتی روسیه قبلاً نامه‌هایی به شرکت‌هایی که تأسیسات صنعتی خطرناک، یا حمل‌ونقل کالاهای پرمخاطره را انجام می‌دهند ارسال کرده‌اند تا آنها را برای تعلیق فعالیت‌های خود در طول جام جهانی آماده کنند و به آنها اطمینان دهند. اما شرکت‌ها درصورتی‌که بتوانند نشان دهند که تعلیق تولیدشان امکان‌پذیر نیست از تعلیق فعالیت‌های تولیدی خود معاف می‌شوند به شرطی که اقدامات ایمنی کار را به‌گونه‌ای بسیار شدید لحاظ کنند.
در طول جام جهانی، محدودیت حمل‌ونقل زمینی، هوایی و آبی اعمال خواهد شد. در روزهای مسابقه، حمل‌ونقل محموله از طریق دریا و آسمان در مناطق نزدیک به مجاورت استادیوم‌های جام جهانی محدود خواهد شد. این اقدامات به‌طور بالقوه منجر به تأخیر در تحویل کالا می‌شود.
روسیه پیشتر نیز اقدامات مشابه امنیتی در طول بازی‌های المپیک زمستانی سوچی در سال 2014 و جام کنفدراسیون‌های فیفا در سال گذشته صورت داد. در این موارد، مقامات دولتی به رویکردی نسبتاً کاربردی برای کاهش تبعات اقتصادی این محدودسازی‌ها دست‌یافته‌اند.
نکته منفی دیگر فساد در بطن اقتصاد روسیه است. پیشتر نیز المپیک زمستانی سوچی در 2014 که پرهزینه‌ترین المپیک تاریخ با هزینه 50 میلیارد دلاری بود یک شکست اقتصادی فاحش برای روسیه به شمار آمد و حالا گفته می‌شود ساخت ورزشگاه کرستوفسکی در سن‌پترزبورگ ورای زمان‌بندی آن که هشت سال بیشتر به درازا کشید 540 درصد گران‌تر از محاسبه اولیه تمام شد.
روسیه انتظار دارد این رقابت‌ها تا 31 میلیارد دلار بر چرخش اقتصادی در این کشور تأثیرگذار باشد. رقابت‌های جام جهانی در 11 شهر روسیه برگزار می‌شود و اگرچه برای برخی صنایع خاص زیان‌هایی را به همراه دارد اما بخش خدمات در این کشور را رونق می‌بخشد.
از هم‌اکنون ظرفیت تمامی هتل‌های مسکو در مدت جام جهانی به‌طور کامل رزرو شده است، شهری که بیشترین هیاهوی جام جهانی را تجربه خواهد کرد و سه استادیوم بزرگ آن میزبان بازی‌هایی خواهد بود.
یکی دیگر از برندگان اقتصادی این جام جهانی البته ترکیه است، جایی که ترکیش ایرلاین موفق‌ترین خط هوایی برای انتقال تماشاگران فوتبال از سراسر جهان به روسیه خواهد بود. کارشناسان معتقدند ترکیش ایرلاین که به 10 شهر روسیه پرواز دارد رکورد جابه‌جایی مسافر را در سال 2018 را نیز جابه‌جا خواهد کرد.
بخشی از این اقبال اقتصادی ترکیه از جام جهانی شاید مرهون نوعی روابط سرد اقتصادی و سیاسی اروپا و روسیه باشد. از زمان بحران اوکراین روابط اروپا و روسیه تیره شده و در هفته‌های اخیر تنش در روابط بریتانیا و روسیه نیز شدت گرفته و در آخرین مورد عدم تمدید ویزای رومن آبراموویچ که برای سفر به انگلستان سه هفته در انتظار نشسته است، مسئله‌ساز شده است. آبراموویچ از دوستان نزدیک پوتین و مالک چلسی حتی به همین خاطر نتوانست در مسابقه فینال جام حذفی انگلیس که به پیروزی چلسی در برابر منچستریونایتد منجر شد، شرکت کند. آبراموویچ با سرمایه ۶۴ میلیارد دلار در رده سیزدهمین فرد ثروتمند انگلیس قرار دارد اما فعلاً نتوانسته از مسکو به لندن بازگردد.
انگلیسی‌ها خیلی هم از امنیت هوادارانشان در روسیه نگرانند و یک سال است رسانه‌های انگلیسی در این خصوص جوسازی می‌کنند. داستان به یورو 2016 برمی‌گردد که هواداران روسیه و انگلستان در فرانسه درگیر شدند و انگلیسی‌ها کشته هم دادند. بعدها گفتند روسیه شماری از نیروهای ورزیده را در قالب هوادار به فرانسه فرستاده بود و این برخوردها را از پیش طراحی کرده بودند. آنچه روس‌ها تکذیب کردند.
همواره در طول رقابت‌های جام جهانی فوتبال، رهبران سیاسی و روسای جمهوری و نخست وزیران دولت‌ها به کشور میزبان سفرکرده و ضمن دیدن از بازی تیم ملی کشورشان با رهبران سیاسی کشور میزبان دیدار می‌کنند. بااین‌وجود ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا از رهبران سیاسی اروپایی خواسته است که هیچ‌یک در طول رقابت‌های جام جهانی به این کشور سفر نکنند.
رهبران اروپایی فعلاً تا حدی با ترزا می همراه شده و بهانه‌تراشی مایی را هم آغاز کرده‌اند. در ماه گذشته، فیفا مواردی انضباطی علیه اتحادیه فوتبال روسیه را اعلام کرد به این دلیل که در اسفندماه، شعارهای نژادپرستانه در خلال یک مسابقه فوتبال در سن‌پترزبورگ گزارش‌شده بود.
برخی منتقدان تندروی غربی به‌گونه‌ای شگفت، شمشیر را از رو بسته‌اند و این رقابت‌ها را برای پوتین به‌منزله بازی‌های المپیک 1936 برلین برای هیتلر ارزیابی کرده‌اند.
گذشته از برخی موضع‌گیری‌های تندروانه اما روسیه به‌شدت زیر ذره‌بین قرارگرفته است و حتی طراحی معماری استادیوم‌های این رقابت‌ها نیز به لحاظ زیبایی شناسانه انتقادات فراوانی را به دنبال داشته است.
بااین‌همه روسیه تلاش دارد رخدادی موفق را برگزار کند و احترام و تحسین جهانی را نیز برانگیزد. همه می‌دانند که روسیه در فوتبال سقوط کرده است و تیم ملی این کشور توان آن را ندارد که جام جهانی را برنده شود ازاین‌رو رسانه‌های غربی معتقدند که پوتین پیروزی را به‌گونه‌ای دیگر از این جام می‌خواهد. اگر تغییر نگاه جهانی به روسیه رقم بخورد این خود بزرگترین پیروزی مدنظر پوتین خواهد بود.
از امروز برای مدت دو ماه شهرها و نواحی برگزاری رقابت‌های جام جهانی تحت تدابیر شدید امنیتی قرار خواهد گرفت. این اقدامات از محدود کردن صنایع خطرناک ازجمله تعلیق در استفاده از انرژی اتمی گرفته تا نظارت بیشتر بر عبور و مرور وسایل نقلیه، نشست‌های عمومی و نیز کاستن و کنترل فروش سلاح، مواد منفجره و الکل را شامل می‌شود. البته بهره‌گیری از انرژی اتمی در درمان بیماری‌ها از این محدودیت‌ها مستثنا شده است.
این محدودسازی‌ها ممکن است بر روی فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌هایی در روسیه در طول جام جهانی تأثیر بگذارد اما این از مواردی است که فیفا از میزبانان جام جهانی مطالبه می‌کند و کشور میزبان ناگزیر از اجرای آن است.
مقامات دولتی روسیه قبلاً نامه‌هایی به شرکت‌هایی که تأسیسات صنعتی خطرناک، یا حمل‌ونقل کالاهای پرمخاطره را انجام می‌دهند ارسال کرده‌اند تا آنها را برای تعلیق فعالیت‌های خود در طول جام جهانی آماده کنند و به آنها اطمینان دهند. اما شرکت‌ها درصورتی‌که بتوانند نشان دهند که تعلیق تولیدشان امکان‌پذیر نیست از تعلیق فعالیت‌های تولیدی خود معاف می‌شوند به شرطی که اقدامات ایمنی کار را به‌گونه‌ای بسیار شدید لحاظ کنند.
در طول جام جهانی، محدودیت حمل‌ونقل زمینی، هوایی و آبی اعمال خواهد شد. در روزهای مسابقه، حمل‌ونقل محموله از طریق دریا و آسمان در مناطق نزدیک به مجاورت استادیوم‌های جام جهانی محدود خواهد شد. این اقدامات به‌طور بالقوه منجر به تأخیر در تحویل کالا می‌شود.
روسیه پیشتر نیز اقدامات مشابه امنیتی در طول بازی‌های المپیک زمستانی سوچی در سال 2014 و جام کنفدراسیون‌های فیفا در سال گذشته صورت داد. در این موارد، مقامات دولتی به رویکردی نسبتاً کاربردی برای کاهش تبعات اقتصادی این محدودسازی‌ها دست‌یافته‌اند.
نکته منفی دیگر فساد در بطن اقتصاد روسیه است. پیشتر نیز المپیک زمستانی سوچی در 2014 که پرهزینه‌ترین المپیک تاریخ با هزینه 50 میلیارد دلاری بود یک شکست اقتصادی فاحش برای روسیه به شمار آمد و حالا گفته می‌شود ساخت ورزشگاه کرستوفسکی در سن‌پترزبورگ ورای زمان‌بندی آن که هشت سال بیشتر به درازا کشید 540 درصد گران‌تر از محاسبه اولیه تمام شد.
روسیه انتظار دارد این رقابت‌ها تا 31 میلیارد دلار بر چرخش اقتصادی در این کشور تأثیرگذار باشد. رقابت‌های جام جهانی در 11 شهر روسیه برگزار می‌شود و اگرچه برای برخی صنایع خاص زیان‌هایی را به همراه دارد اما بخش خدمات در این کشور را رونق می‌بخشد.
از هم‌اکنون ظرفیت تمامی هتل‌های مسکو در مدت جام جهانی به‌طور کامل رزرو شده است، شهری که بیشترین هیاهوی جام جهانی را تجربه خواهد کرد و سه استادیوم بزرگ آن میزبان بازی‌هایی خواهد بود.
یکی دیگر از برندگان اقتصادی این جام جهانی البته ترکیه است، جایی که ترکیش ایرلاین موفق‌ترین خط هوایی برای انتقال تماشاگران فوتبال از سراسر جهان به روسیه خواهد بود. کارشناسان معتقدند ترکیش ایرلاین که به 10 شهر روسیه پرواز دارد رکورد جابه‌جایی مسافر را در سال 2018 را نیز جابه‌جا خواهد کرد.
بخشی از این اقبال اقتصادی ترکیه از جام جهانی شاید مرهون نوعی روابط سرد اقتصادی و سیاسی اروپا و روسیه باشد. از زمان بحران اوکراین روابط اروپا و روسیه تیره شده و در هفته‌های اخیر تنش در روابط بریتانیا و روسیه نیز شدت گرفته و در آخرین مورد عدم تمدید ویزای رومن آبراموویچ که برای سفر به انگلستان سه هفته در انتظار نشسته است، مسئله‌ساز شده است. آبراموویچ از دوستان نزدیک پوتین و مالک چلسی حتی به همین خاطر نتوانست در مسابقه فینال جام حذفی انگلیس که به پیروزی چلسی در برابر منچستریونایتد منجر شد، شرکت کند. آبراموویچ با سرمایه ۶۴ میلیارد دلار در رده سیزدهمین فرد ثروتمند انگلیس قرار دارد اما فعلاً نتوانسته از مسکو به لندن بازگردد.
انگلیسی‌ها خیلی هم از امنیت هوادارانشان در روسیه نگرانند و یک سال است رسانه‌های انگلیسی در این خصوص جوسازی می‌کنند. داستان به یورو 2016 برمی‌گردد که هواداران روسیه و انگلستان در فرانسه درگیر شدند و انگلیسی‌ها کشته هم دادند. بعدها گفتند روسیه شماری از نیروهای ورزیده را در قالب هوادار به فرانسه فرستاده بود و این برخوردها را از پیش طراحی کرده بودند. آنچه روس‌ها تکذیب کردند.
همواره در طول رقابت‌های جام جهانی فوتبال، رهبران سیاسی و روسای جمهوری و نخست وزیران دولت‌ها به کشور میزبان سفرکرده و ضمن دیدن از بازی تیم ملی کشورشان با رهبران سیاسی کشور میزبان دیدار می‌کنند. بااین‌وجود ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا از رهبران سیاسی اروپایی خواسته است که هیچ‌یک در طول رقابت‌های جام جهانی به این کشور سفر نکنند.
رهبران اروپایی فعلاً تا حدی با ترزا می همراه شده و بهانه‌تراشی مایی را هم آغاز کرده‌اند. در ماه گذشته، فیفا مواردی انضباطی علیه اتحادیه فوتبال روسیه را اعلام کرد به این دلیل که در اسفندماه، شعارهای نژادپرستانه در خلال یک مسابقه فوتبال در سن‌پترزبورگ گزارش‌شده بود.
برخی منتقدان تندروی غربی به‌گونه‌ای شگفت، شمشیر را از رو بسته‌اند و این رقابت‌ها را برای پوتین به‌منزله بازی‌های المپیک 1936 برلین برای هیتلر ارزیابی کرده‌اند.
گذشته از برخی موضع‌گیری‌های تندروانه اما روسیه به‌شدت زیر ذره‌بین قرارگرفته است و حتی طراحی معماری استادیوم‌های این رقابت‌ها نیز به لحاظ زیبایی شناسانه انتقادات فراوانی را به دنبال داشته است.
بااین‌همه روسیه تلاش دارد رخدادی موفق را برگزار کند و احترام و تحسین جهانی را نیز برانگیزد. همه می‌دانند که روسیه در فوتبال سقوط کرده است و تیم ملی این کشور توان آن را ندارد که جام جهانی را برنده شود ازاین‌رو رسانه‌های غربی معتقدند که پوتین پیروزی را به‌گونه‌ای دیگر از این جام می‌خواهد. اگر تغییر نگاه جهانی به روسیه رقم بخورد این خود بزرگترین پیروزی مدنظر پوتین خواهد بود.