یک سوم منابع مالی کمیته امداد در اصفهان از کمک‌های مردمی است
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان اصفهان در گفت‌وگویی بدون تعارف به شبهات پرتکرار مربوط به این نهاد پاسخ داد، از وعده انتخاباتی دولت گفت و چرایی پرداخت وام به سرمایه‌داران را تشریح کرد.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان اصفهان در گفت‌وگویی بدون تعارف به شبهات پرتکرار مربوط به این نهاد پاسخ داد، از وعده انتخاباتی دولت گفت و چرایی پرداخت وام به سرمایه‌داران را تشریح کرد.
به گزارش فارس ، حمیدرضا شیران با حضور در دفتر خبرگزاری فارس اصفهان ضمن ارائه گزارشی از عملکرد کمیته امداد امام خمینی (ره) استان اصفهان به سؤالات خبرنگار فارس پاسخ داد.
فارس: اولین سؤال را در مورد شعار سال پاسخ دهید که کمیته امداد چه اقداماتی در سال حمایت از تولید داخلی انجام داده است؟
شیران: کمیته امداد در هر دولتی نقش حمایتی ایفا می‌کند، شاید اکثر مردم اطلاع نداشته باشند که نزدیک به 20 درصد از آمار اشتغال ارائه شده در هر سال متعلق به کمیته امداد است، اشتغالی که با نظارت بر افراد تحت حمایت همراه است و در حالی که تنها پنج درصد از جمعیت کل کشور را افراد تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی تشکیل می‌دهند اما 20 درصد از شاغلان حوزه دام‌پروری، صنایع‌دستی و... را این اقشار بر عهده دارند.
برخلاف دید عمومی و رایج مددجویان صرفاً مصرف‌کننده نیستند و بلکه در راستای تولید ملی و خودکفایی کشور قدم برمی‌دارند. در حال حاضر به دلیل وضع موجود از مشاغلی مانند کشاورزی و دام‌پروری یا حتی قالیبافی حمایت به عمل می‌آید، کمک‌های جانبی به افرادی که یک حقوق حداقلی دریافت می‌کنند مثلاً در حوزه قالیبافی نه تنها به حفظ صنایع‌دستی و میراث فرهنگی کمک کرده، چه بسا از مهاجرت به شهر نیز جلوگیری می‌کند.
*یک سوم منابع مالی در اصفهان از کمک‌های مردمی است
فارس: منابع مالی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان اصفهان چگونه تأمین می‌شود؟ سهم کمک‌های مردمی و بودجه‌های دولتی چقدر است؟
شیران: منابع مالی کمیته امداد از طریق کمک‌های مردمی، بودجه تخصیص‌یافته از دولت، مجتمع اقتصادی کمیته امداد و کمک‌های اختصاص یافته توسط دفتر رهبر معظم انقلاب تأمین می‌شود، که کمک‌های مردمی در استان اصفهان سهم حدود یک سومی دارد، که این رقم در استان‌های مختلف متفاوت است.
به عنوان مثال سهم کم کمک‌های مردمی در یک استان محروم توسط سازمان مرکزی کمیته امداد با بودجه دولتی به تعادل می‌رسد، اما بودجه‌های عمدتاً دولتی است که پرداخت مستمری و تأمین بیمه درمانی را در بر می‌گیرد. و البته برنامه‌های فرهنگی مانند 15 هزار سفر زیارتی سال گذشته، ساخت مسکن، کمک‌هزینه تحصیلی کودکان تحت حمایت، تأمین جهاز، اطعام در ماه مبارک رمضان و توزیع سبد کالا در استان اصفهان از طریق کمک‌های مردمی صورت می‌گیرد، هر چقدر کمک‌های مردمی افزایش یابد ارائه خدمات در این حوزه‌ها هم بهتر خواهد شد.
فارس: کمیته امداد بنگاه‌داری هم می‌کند؟
شیران: مجتمع‌های اقتصادی کمیته امداد بنگاه‌های محدود، عامل‌المنفعه و جدای از حوزه بخش حمایتی ادارات و زیر نظر سازمان مرکزی کمیته امداد است که در دو بخش خرید تولیدات مددجویان و ایجاد اشتغال برای آن‌ها با رویکرد حمایتی فعالیت می‌کند، خرید فرش‌های مددجویان و فروش و صادرات از جمله فعالیت‌های آن‌ها است، گاهی حتی ممکن است بازار فروش فرش یا محصول در وضعیت خوبی نباشد اما بنگاه با تقبل ضرر بنا بر تعهد قبلی اقدام به خرید می‌کند و در مجموع هزینه‌های آن بخشی از درآمد کمیته امداد را تأمین می‌کند.
*نظارت بر نذورات با لوگوی ویژه کمیته امداد روی صندوق‌های عید فطر
فارس: اقدامات کمیته امداد در ماه مبارک رمضان به اطعام خلاصه می‌شود؟
شیران: در دو سال گذشته 60 درصد افراد تحت حمایت کمیته امداد از سبد کالا و اطعام ماه رمضان بهره‌مند شدند، امسال هم با توجه به تمایل مردم و خیران در ماه رمضان به توزیع غذا و پررنگ شدن معیشت در این زمان، فعالیت‌های مختلفی در حال انجام است، همچنین در شب‌های قدر در مساجد و گلستان شهدا پایگاه‌های کمیته امداد برای جذب حامی در طرح حامی و طرح محسنین مستقر خواهند شد.
در شب 21 ماه رمضان هم کلیه دفاتر کمیته امداد از صبح تا شب آماده دریافت کمک‌های مردمی و حامی خواهند بود، در پایان ماه رمضان و همزمان با عید سعید فطر صندوق‌های دریافت زکات، کفاره، صدقه و... در محل حاضر و تمامی صندوق‌ها حاوی لوگوی کمیته امداد و مجوز دریافت خواهند بود، درحالی که متولی اصلی جمع‌آوری زکات کمیته امداد است، به دلیل نظارت پایین بر صندوق‌ها و بعضاً نبود متولی برای بعضی از آن‌ها مشاهده می‌شود که صندوق‌های زیادی در روز عید فطر اقدام به جمع‌آوری زکات می‌کنند.
*هنوز ده هزار کودک بدون حامی داریم/ حمایت‌های برخی حامیان مقطعی است
در طرح محسنین و طرح حامی 25 هزار فرزند یتیم، بدسرپرست و بی‌سرپرست تحت پوشش کمیته استان اصفهان وجود دارند که 10 هزار نفر از آن‌ها بدون حامی هستند، از 15 هزار فرزند دارای حامی هفت هزار نفر آن‌ها را ایتام تشکیل می‌دهند و وجوه واریزی حامیان مستقیماً وارد حساب آن‌ها می‌شود، یکی از معضلات جذب حامی مسأله ریزش بعد از یک الی دو ماه بعد از ماه رمضان است به همین دلیل کمیته امداد روزانه در گرو جذب و نگه داشت حامی است.
فارس: جمعیت تحت پوشش رو به افزایش است؟
شیران: تعداد خانوارهای تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی در استان اصفهان یک‌صد هزار و به دلیل شرایط اقتصادی رو به افزایش است اما با مدیریت صحیح، تمرکز ویژه در پنج سال اخیر بر خودکفایی خانواده‌ها و اشتغال‌زایی میزان ورودی و خروجی خانواده‌ها تقریباً برابر شده است.
*کار انجام نشده چندساله را یکباره انجام دادند
فارس: وعده دولت در خصوص افزایش مستمری‌ها به کجا رسید؟
شیران: وعده افزایش میزان مستمری خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد از حدود هشت ماه قبل به تحقق پیوست و میزان مستمری به ازای افراد خانواده تقریباً سه برابر شده و البته پرداخت یارانه هم به صورت جداگانه صورت می‌گیرد؛ مسأله اصلی در این بحث عدم تغییر مبلغ مستمری خانواده‌های تحت پوشش در پنج سال اخیر بود و تحقق این وعده در واقع انجام یکباره کار چندساله بود.
*استقبال از پرداخت صدقه الکترونیکی
فارس: در عصر فناوری جایگاه کمیته امداد به لحاظ همراهی با عصر دیجیتال و فضای مجازی با این مقوله چگونه است؟
شیران: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و توسعه فضای دیجیتال استفاده از طرح‌های جدید مانند نرم‌افزارهای بانکی، کدهای USSD، نرم‌افزارهای موجود در بازار مانند *733#، *780#، نرم‌افزار آپ و کد اختصاصی *8877# کمیته امداد در مدت اخیر در دستور کار قرار گرفته، در سال گذشته درآمد نقدی حاصله از صدقات با میزان دریافت‌ها در فضای الکترونیکی و دیجیتال تقریباً یکسان بود.
هزینه‌هایی که در قالب صدقه چه از طریق صندوق‌های صدقات موجود در معابر و محله‌ها، صندوق‌های خانگی یا پرداخت‌های الکترونیکی همگی به خانواده‌های تحت پوشش داده می‌شود و کمیته امداد حتی برای تعمیر خود صندوق‌های جمع‌آوری صدقات مجاز به استفاده از این هزینه‌ها نیست.
*یک ویژگی خاص کمیته امداد
فارس: برنامه‌های کمیته امداد برای اطلاع‌رسانی بهتر و هدفمند کردن اقدامات به خصوص در حوزه مردمی چیست؟
شیران: در بحث اطلاع‌رسانی نیاز به ساماندهی مشخص و تداوم آن است، بخشی از کار به شفاف‌سازی فعالیت‌ها برمی‌گردد که به ایجاد اعتماد در مردم به مصرف شدن هزینه‌های پرداختی در محل مناسب خود کمک می‌کند، هجمه‌های تبلیغاتی برای ضربه زدن به کمیته امداد زیاد است اما در بین دستگاه‌ها تا به حال هیچ خبری مبنی بر اختلاس و از این موارد در کمیته امداد امام خمینی از ابتدای انقلاب تاکنون تقریباً وجود نداشته است.
بخش دیگر اطلاع‌رسانی فعالیت‌های انجام شده موضوع رسانه‌ای شدن آن‌ها است که نشر مناسب و به موقع اخبار خود راهگشای باز شدن گره‌های اذهان عمومی است، از آنجایی که فعالیت‌های کمیته امداد به مناسبت‌های مختلف مانند جشن عاطفه‌ها، اقدامات ویژه ماه‌های رمضان و محرم و صفر، عید قربان، روز پدر ادامه‌دار و متداوم است و در برخی ایام و در نبود مناسبت‌ها جای خالی با کمک به تهیه جهاز و مسکن برای مددجویان پر می‌شود، پرداخت صحیح و مناسب رسانه‌ای باعث می‌شود اعتماد مردم به کمیته امداد بیشتر شده و تأثیر هجمه‌های تبلیغاتی دشمن کاهش یابد.
فارس: با وجود شفاف‌سازی‌ها و خورده‌خبرهای پراکنده در مورد فعالیت‌های کمیته امداد چرا این فعالیت‌ها مثل اخبار خیریه‌ها آن‌چنان به چشم نمی‌آید؟
شیران: فرق عمده کمیته امداد با خیریه‌ها در این است که برخی از خیریه‌ها به جای پراکنده‌کاری هدف خاصی را دنبال و بر روی یک نقطه مشخص هدف‌گذاری می‌کنند، به همین دلیل تبلیغات برای کارهای انجام شده به مراتب ساده و بهتر صورت می‌گیرد اما این تمرکزگرایی در کمیته امداد وجود ندارد و شاید حدود 40 زیرشاخه که خود به بخش‌های دیگر تقسیم می‌شوند در حوزه فعالیت آن تعریف شده است.
گاهی پرداختن به موضوعی مانند سؤتغذیه کودکان یا مادران شیرده که تحت پوشش کمیته امداد نیستند اما از طرف مراکز بهداشت معرفی می‌شوند در حوزه مسؤولیت اداره نیست اما کمیته امداد در این مورد ورود پیدا می‌کند.
* چرا کمیته امداد به پول‌دارها وام می‌دهد
فارس: درست است که به پول‌دارها هم وام می‌دهید؟ برای رفع ابهامات و شبهات مطروحه در مورد کمیته امداد چه می‌کنید؟
شیران: گاهی اوقات ابهاماتی در اذهان عمومی و حتی رسانه‌ها وجود دارد که رفع این ابهامات و توضیح پیرامون شبهات علاوه بر اینکه باعث شفاف‌سازی در مورد فعالیت‌های کمیته امداد می‌شود، از آنجایی که این اداره پس از انقلاب تأسیس شده و پایه انقلابی دارد، رفع ابهامات موجود به تقویت پایه‌های نظام هم کمک می‌کند.
به عنوان نمونه برخی می‌پرسند که چرا به افرادی که نیاز مالی ندارند وام داده می‌شود؟ این در حالی است که طرف دیگر این موضوع گفته نشده، وام کارفرمایی انگیزه‌ای برای جذب مددجویان همراه با تعهد به کارگیری و عدم اخراج آن‌ها است، در صورتی که کارفرمایی اقدام به جذب مددجویان تحت پوشش کند، به محض پرداخت اولین بیمه، می‌تواند برای دریافت وام 20 میلیونی درخواست دهد، این وام می‌تواند حتی به توسعه کاری همان فرد کمک و در جهت جذب کارگران جدید مصرف شود.
در موارد دیگر حمایت از افرادی است که وام اشتغال دریافت کرده‌اند، این افراد به مدت 5 سال تحت نظارت و حمایت کمیته امداد قرار می‌گیرند تا در وهله اول از استفاده وام اشتغال در همان حوزه اطمینان حاصل شود و بعد از آن تا قوام یافتن بنیان شغلی فرد تحت حمایت کمیته امداد باشد.
*سرانجام صندوق‌های صدقات
گاهی اوقات با ارائه آمار میزان صدقه‌های جمع‌آوری شده این سؤال پیش می‌آید که به عنوان مثال سرانجام 26 میلیارد صدقه سال قبل در استان اصفهان چه شد؟ در حالی که اگر این مبلغ را بر تعداد یک صد هزار خانوار تحت حمایت تقسیم کنیم برای هرکدام سالیانه مبلغی در حدود 260 هزار تومان می‌شود که مبلغ ماهیانه پرداختی آن بسیار ناچیز خواهد بود. با این رقم مشخص می‌شود تمام درآمدها از بخش صدقات مردم در داخل هزینه شده و ریالی از آن باقی نمی‌ماند و اصلا بنا نیست در کشور دیگری هزینه شود؛ برخی موارد نظیر صندوق‌های مشابه در کشورهای همسایه نیز صرفا الگوبرداری از طرح کمیته امداد بوده و بر اساس کمک‌های مردم خودشان اداره می‌شود.
*با ماه عسل مخالفم
فارس: با برنامه‌هایی مانند ماه عسل و حرکت‌های مشابه آن برای نشان دادن شرایط افراد ضعیف و درخواست کمک موافق هستید؟
شیران: رسانه‌ای شدن و معرفی افراد موفق تحت حمایت کمیته امداد یا افرادی که روزی تحت حمایت بودند با هدف نمایش خروجی‌های موفق و مثبت کار خوبی است، نخبه علمی میلیاردی که روزی خود و خانواده‌اش کارتن‌خواب بودند تأثیر زیادی بر مردم خواهد داشت ولی مخالف نشان دادن افراد در شرایط فقر و نداری برای دریافت کمک هستم، نشان دادن این افراد با این شرایط مساوی با از بین رفتن عزت‌نفس آن‌هاست، و نیاز به سال‌ها کار فرهنگی است تا این عزت‌نفس از دست رفته افزایش پیدا کند، همچنین عادت به کمک‌گیری جلوی توانمندی فرد را خواهد گرفت.
*جلوگیری از هدر رفت منابع خیر با مراجعه به نهادهای متولی
فارس: بعضاً سلبریتی‌ها هم برای کمک‌های خیر وارد میدان می‌شوند، آیا واقعاً کمک می‌کنند یا شرایط به شکل دیگری است؟
شیران: کمپین‌های مردمی و سلبریتی‌محور و عدم نظارت بر فعالیت‌های خیریه‌ها باعث نبود سازمان‌دهی مناسب در ایفای کار خیر و حتی ایجاد بحران در شرایط حساس مانند زلزله کرمانشاه می‌شود، نوع‌دوستی و کمک به هم نوع از ویژگی‌های بارز مردم ما است، اما به جای پراکنده‌کاری و کمک‌های غیرتخصصی افراد می‌توانند به نهادهای مختلف متولی مانند کمیته امداد، هلال‌احمر، سازمان اوقاف و امور خیریه، بهزیستی، بخش‌های مختلف مربوطه در آموزش و پرورش و... یا خیریه‌ها مراجعه کنند، در استان اصفهان بیش از 800 خیریه وجود دارد که مراجعه به آن‌ها از به هدر رفتن بخشی از منابع خیر که زیاد هم اتفاق می‌افتد جلوگیری کند.
*باید به داد خیریه‌ها رسید
متولی امر خیریه‌ها نیز باید به داد این موضوع برسد، نظارت بر امور خیریه‌ها به راحتی و با هزینه اندکی قابل اجرا است، البته این نظارت به معنای دخل و تصرف در منابع نیست، بلکه وجود یک نهاد نظارتی بر خیریه‌ها و ثبت در سامانه هدفمندی کمک‌ها را به همراه دارد، در این صورت یک فرد نمی‌تواند از 10 خیریه مختلف چندین سبد کالا دریافت کند.
*اول مستمری‌ها بعد حقوق کارکنان
فارس: مستمری‌ها به موقع به دست نیازمندان می‌رسد؟
شیران: تا پیش از این پرداخت مستمری‌ها گاهی پرداخت داشت، اما رویکرد جدید در کمیته امداد باعث به روز و به موقع پرداخت شدن آن‌ها شده، حتی در هر ماه ابتدا حقوق مستمری‌بگیران و سپس حقوق کارمندان اداره پرداخت می‌شود.
فارس: می‌گویند مکان کمیته امداد «خوش جا» است، نمی‌خواهید به مناطق محروم نقل مکان کنید؟
شیران: مراکز کمیته امداد در طوقچی، جامی، دو شعبه در زینبیه، فلکه ارتش و خیابان فردوسی قرار دارند، گاهی مطرح می‌شود که چرا دفتر مرکزی کمیته امداد در خیابان اصلی شهر و نه در مناطق محروم قرار دارد، در حالی که زمانی که این ساختمان در خیابان فردوسی ساخته می‌شد، جایگاه این خیابان با زمان حال متفاوت بوده است و انتقال اداره به حواشی شهر، از آنجایی که اکثر ادارات و بانک‌ها در مرکز شهر متمرکز هستند باعث ایجاد هزینه‌های زیادتری می‌شود.