فرهنگستان جوان‌تر شود

محمد‌کاظم کاظمی، شاعر نام‌آشنای کشور همسایه است که سال‌هاست در ایران زندگی می‌کند. این شاعر افغان، اهل شهر هرات است و از سال 1363 در مشهد زندگی می‌کند. در دانشگاه فردوسی مهندسی خوانده و بعد هم فعالیت‌های ادبی‌اش را که از دو سال قبل شروع کرده بوده، پی گرفته و ادامه داده است. از جمله آثار زیبای او که بسیاری از ایرانیان به خاطر دارند، شعر «شهید» است که با این مطلع آغاز می‌شود: «و آتش چنان سوخت بال و پرت را/ که حتی ندیدیم خاکسترت را...» او مجموعه شعرها و کتاب‌های متعددی در ایران منتشر کرده و همچنین یک دوره دبیری جشنواره شعر فجر را به عهده داشته است. کاظمی اکنون مشغول سرایش شعر، پژوهش‌های ادبی، روزنامه‌نگاری و ویراستاری است.
اما حالا چه شده که رفتیم سراغ این شاعر نام‌آشنا و با‌دانش که بارها نشان داده مرد انصاف است و دلش هم برای فارسی‌زبان مادری و مشترکمان می‌تپد. ماجرا از این قرار است که محمدصادق علیزاده دبیر گروه فرهنگ و هنر روزنامه، با غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس بنیاد سعدی گفت‌وگویی انجام داده بود که منتشر شد. آقای حداد عادل در این گفت‌وگو نکاتی را مطرح کرد که هنوز هم افراد مختلف به آن واکنش نشان داده و درباره‌اش بحث می‌کنند. یکی از این نکات برمی گشت به موضوع رسم الخط خاص رضا امیرخانی که بتازگی هم رمان «رهش» را منتشر کرده است.
حداد عادل گفته بود: به دوست عزیزمان جناب آقای‌امیرخانی عرض می‌کنم این رسم‌الخطی که فرهنگستان تصویب کرده حاصل تجربه نه تنها بهترین استادان زبان و ادبیات فارسی معاصر بلکه امروز جهان است، چون بهترین استادان ادبیات فارسی در ایران امروز جمع هستند. یعنی ایرانِ امروز، مرکز و کانون اصلی زبان فارسی است. استادانی که در فرهنگستان بوده و هستند، برگزیدگان این رشته محسوب می‌شوند. اینها 60 سال از زندگی‌شان را صرف زبان فارسی کرده‌اند. با متون کهن و نویسندگان امروز و ادبیات فرنگی آشنا هستند. اگر مجموع کتاب‌هایی را که استادان عضو شورای فرهنگستان چاپ کرده‌اند شمارش کنیم، شاید از هزار بیشتر باشد. یعنی هر کدام از اینها به‌طور متوسط 50کتاب تالیف کرده‌اند. او مطرح کرده بود: ما گفته‌ایم مصلحت خط‌فارسی در این است که کجا واژه‌ها سرهم و کجا، جدا نوشته شود. برخی جاها هم به سلیقه افراد واگذار می‌کنیم. مثلا ما نمی‌پسندیم کلمه همسایه را جدا به شکل «هم‌سایه» بنویسیم.
حداد عادل در پایان هم این طور نتیجه گیری کرده بود: این جدانویسی‌ها ممکن است اشکالات بسیاری پدیدار کند. آقای امیرخانی قطعا اشتباه می‌کند. افراد دیگر هم به این صورت است. زبان و بخصوص خط چیزی نیست که با پسند و سلیقه هر کسی شکل بگیرد. در این صورت سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. کار را باید به متخصص سپرد. باید به استادان و بزرگان ادب فارسی و فرهنگستان اعتماد کرد. ضرورتی ندارد هر کسی در این باب اجتهاد کند.
منبع: جام جم