معتادی که در حال درمان نباشد مجرم است
سال‌هاست که در به کار بردن لفظی برای توصیف معتاد به‌جای «مجرم» از «بیمار» استفاده می‌شود در تبلیغات داروهای ترک اعتیاد بر این مسئله تأکید می‌شود که معتاد یک بیمار است و باید درمان شده و اما در سازوکار مصرف مواد مخدر معتاد یا مصرف‌کننده تقریبا در انتهای چرخه پدیده اعتیاد قرار گرفته است. ضمن اینکه تمام معتادان نیز بیمار محسوب نشده و فرد معتاد در شرایط ویژه مجرم به شمار می‌رود. در توضیح این مطلب روز گذشته دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان اصفهان در جلسه‌ای که به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر برگزارشده بود اظهار کرد «نمی‌توان همه معتادان را بیمار دانست. معتادی که در حال ترک و درمان است بیمار به شمار می‌رود اما فردی که به دنبال درمان نیست و در حال مصرف مواد مخدر است درواقع مجرم محسوب می‌شود.»
مینا عباسپور- اصفهان امروز: سال‌هاست که در به کار بردن لفظی برای توصیف معتاد به‌جای «مجرم» از «بیمار» استفاده می‌شود در تبلیغات داروهای ترک اعتیاد بر این مسئله تأکید می‌شود که معتاد یک بیمار است و باید درمان شده و اما در سازوکار مصرف مواد مخدر معتاد یا مصرف‌کننده تقریبا در انتهای چرخه پدیده اعتیاد قرار گرفته است. ضمن اینکه تمام معتادان نیز بیمار محسوب نشده و فرد معتاد در شرایط ویژه مجرم به شمار می‌رود. در توضیح این مطلب روز گذشته دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان اصفهان در جلسه‌ای که به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر برگزارشده بود اظهار کرد «نمی‌توان همه معتادان را بیمار دانست. معتادی که در حال ترک و درمان است بیمار به شمار می‌رود اما فردی که به دنبال درمان نیست و در حال مصرف مواد مخدر است درواقع مجرم محسوب می‌شود.»
100 هزار معتاد در اصفهان
مصطفی هادی‌زاده نخست آماری از اعتیاد در جهان را ارائه داد و گفت: حدود 260 میلیون نفر معتاد در جهان وجود دارد که اگر بازه سنی افراد را بین 15 تا 64 سال در نظر بگیریم بیش از 5درصد این افراد معتاد هستند. ضمن اینکه با نگاهی به رشد 23درصدی مصرف موادمخدر در جهان که از سال 2006 تا 2015 صورت گرفته است درمی یابیم درزمینه مبارزه با موادمخدر تلاش جدی صورت نگرفته است. هادی زاده بابیان اینکه در کشور 130 میلیون نفری روسیه 20 میلیون نفر معتاد و یا در کشور انگلستان 11 هزار نفر تزریق کننده مواد مخدر وجود دارد گفت: تقاضای روبه‌رو رشد مواد مخدر در جهان باعث افزایش عرضه این مواد نیز بوده است به‌این‌ترتیب که شاخص کشت و تولید موادمخدر در سال زراعی کشور افغانستان از 4 هزار و 800 تن در سال 95 به 9 هزار تن در سال گذشته رسیده است. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اصفهان بابیان اینکه 30درصد از میزان مواد مخدر تولیدشده در کشور افغانستان وارد کشور ما می‌شود اظهار کرد: آخرین آمار شیوع شناسی جمعیت معتادان کشور به 2 میلیون و 800 هزار نفر معتاد حرفه‌ای می‌رسد که با در نظر گرفتن آمار معتادان تفننی این آمار 4 میلیون نفر را شامل می‌شود. بر اساس آخرین آمار در سال 94 نرخ شیوع اعتیاد کشور 4/5 درصد بوده و این عدد در استان اصفهان 39/2 درصد از جمعیت را شامل می‌شود. او بابیان اینکه در شیوع شناسی اعتیاد در سال 90 استان اصفهان جایگاه نوزدهم کشور را داشته و اکنون به رتبه بیست و سوم کشور رسیده‌ایم گفت: برآورد شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اصفهان این است که در حدود 100 هزار نفر معتاد حرفه‌ای در استان اصفهان وجود دارد که 10 درصد این عدد را زنان و یک درصد آن را دانش آموزان تشکیل می‌دهند. از بارزترین ویژگی های تغییر الگوی مصرف موادمخدر در جامعه، کاهش سن اعتیاد و رشد شیوع مصرف در میان نوجوانان و جوانان و افزایش شیوع آن در بین زنان جوان افراد شاغل و تحصیل‌کرده است، امروزه بیش از 34درصد معتادان کشور تحصیلات بالای دیپلم دارند. همچنین 64درصد از این جمعیت را افراد متأهل تشکیل می‌دهند، بنابراین در مورد شیوع موادمخدر در کشور باید به حوزه مسائل خانواده وارد شد. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اصفهان گفت: دیگر تغییر الگوی مصرف اعتیاد افزایش استفاده از مواد شیمیایی و صنعتی است که تفاوت زیادی با مواد سنتی دارد. بهره‌گیری از شبکه‌های سایبری و ماهواره‌ها به‌منظور ترویج نگرش‌های نادرست برای فریب فرهنگی و جلب مشتری افزایش‌یافته و دستگاه‌های اطلاع‌رسانی مجازی، نگرش‌های نادرست نسبت به مصرف مواد مخدر را افزایش می‌دهند. جامعه هدف و نشانه‌گیری این شبکه‌ها روی نهاد خانواده، مدارس و دانشگاه‌ها، محیط‌های کارگری صنعتی و تولیدی‌ها است، این چهار محیط نشانه‌های اصلی سیستم پیچیده و هوشمند اعتیاد است.
مصرف تریاک همچنان پیشتاز است
هادی‌زاده درباره الگوی مصرف مواد مخدر یادآور شد: الگوی مصرف تریاک با 54 درصد از مجموع مواد مخدر بالاترین میزان را به خود اختصاص می‌دهد، بعدازآن ماری‌جوانا، حشیش و گراس با 12درصد رتبه دوم را دارند. همچنین حشیش با 8 درصد در رتبه سوم و هرویین با رتبه 7درصد در رتبه چهارم مصرف مواد قرار دارند اما چشم‌انداز تغییر الگوی مصرف نشان می‌دهد که پیامدهایی نامطلوب‌تر از گذشته خواهد داشت. هادی زاده متذکر شد: میانگین سن شیوع مصرف مواد مخدر در کشور 24 سال است، 1/2 درصد دانش‌آموزان متوسطه دوم و 6/2 درصد از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی کشور حداقل یک‌بار تجربه مصرف مواد مخدر را دارند. اگرچه میزان مصرف مواد در دانش‌آموزان اصفهانی یک درصد پیش‌بینی می‌شود و این عدد جزو آمارهای نادر به‌حساب می‌آید اما همچنان تمرکز روی شناسایی دانش آموزان معتاد، غربال‌گری، درمان و حمایت اجتماعی است. بیشتر اعتیاد دانش‌آموزان مربوط به خانواده بوده که باعث انتقال اعتیاد به آنها شده است، برخی دیگر شامل نوزادان و اطفالی است که از مادر معتاد متولد شده و این باعث می‌شود سن اعتیاد از دوران جنینی در نظر گرفته شود. آخرین تحقیقات بیانگر آن است که نزدیک به یک‌چهارم نگرش‌ها نسبت به مصرف مواد مخدر هنوز مثبت است و باوجوداینکه اعتیاد نزول از هستی به نیستی، برانداز و خانمان‌سوز است، بسیاری افراد هنوز آن را باور ندارند. بیشتر معتادان در دو سال نخست اعتیاد که به اصلاح ماه‌عسل اعتیاد است خود را معتاد ندانسته و چون هنوز با آثار مخرب آن مواجه نشده و در حال لذت بردن از مصرف مواد هستند این کار را ادامه می‌دهند.
افزایش درمان اعتیاد در بانوان
او در ادامه به اهمیت درمان اعتیاد در بانوان اشاره کرد و گفت: خانم‌ها معمولا به سمت درمان اعتیاد نمی‌روند و این مسئله را پنهان می‌کنند چراکه نگران هستند دیگران متوجه اعتیادشان شده و دچار دردسر شوند. ضمن اینکه درمان اعتیاد هزینه‌بر و نیازمند صبر و حوصله است و خانواده‌ها معمولا از آن استقبال نمی‌کنند اما با تلاش‌های انجام‌شده و افزایش آگاهی مردم، گرایش بانوان به درمان بیشتر شده است. هادی‌زاده در مورد عملکرد انجام‌شده در راستای مبارزه با مواد مخدر استان اصفهان اظهار کرد: در سال 96 مجموعه کشفیات مواد مخدر 33 تن و 280 کیلوگرم بوده که 69 درصد آن تریاک و بقیه آن حشیش، هروئین و گراس بوده است. همچنین 90 درصد این کشفیات توسط پلیس انتظامی استان و بخشی از آن توسط دیگر دستگاه‌های اطلاعاتی صورت گرفته است. این در حالی است که در عملیات انجام‌شده 21 هزار و 600 نفر در سال گذشته اعم از قاچاقچی، توزیع‌کننده، حمل‌کننده و مصرف‌کننده موادمخدر دستگیرشده‌اند که 42 درصد آنها توزیع‌کننده و 34 درصد مصرف‌کننده مواد مخدر بوده و 5/2 درصد از مجموع دستگیرشدگان زن بوده‌اند.
بهره‌برداری از مرکز جامع نگهداری معتادان در مهرماه
هادی زاده در ادامه به فعالیت‌های انجام‌شده در راستای درمان اعتیاد در استان اصفهان اشاره کرد و گفت: تأکید مسئولان تبریز بر عدم وجود متکدی و معتاد متجاهر در این شهر باعث شده تا سال گذشته استاندار اصفهان با جمعی از مسئولان استان از تبریز بازدید داشته و از مرکز نگهداری و درمان معتادان این شهر الگوبرداری کنیم. در همین راستا بر اساس همکاری صورت گرفته در میان مسئولان استان ازجمله استانداری، شهرداری، شورای شهر و تشکل‌های مردمی و با در نظر گرفتن فضایی در محل باغ فدک اصفهان برنامه ساخت مرکز جامع نگهداری و معتادان استان اصفهان آغاز شد که پیش‌بینی می‌شود این مکان تا مهرماه سال جاری آماده بهره‌برداری باشد. او افزود: با توجه به اینکه تنها مرکز رایگان و دولتی نگهداری معتادان استان اصفهان که به مرکز ماده 16 شناخته می‌شود 120 نفر ظرفیت دارد و تنها برای معتادان مرد قابل‌استفاده است، مرکز جامع با بودجه 5 میلیارد تومانی مصوب شده توسط شورای شهر و ظرفیت ۵۰۰ مرد و ۱۰۰ زن همراه خواهد بود تا دیگر دغدغه معتاد متجاهر را نداشته باشیم. با آغاز بهره‌برداری از آن نیز، مرکز ماده 16 استان اصفهان به این محل منتقل‌شده تا از بودجه دولتی نیز در مرکز جامع نگهداری معتادان استفاده شود. همچنین استاندار اصفهان تأکید داشته است بعد از شهر اصفهان چنین مرکزی در کاشان و بعدازآن در غرب استان اصفهان نیز ساخته شود.
هادی زاده با اشاره به اینکه در مبارزه با مواد مخدر باید آموزش را از خانواده شروع کنیم، گفت: در حال حاضر برنامه‌های آموزشی بسیاری برای افراد جامعه برگزار می‌شود اما نکته مهم این است که آموزش برای هر گروه سنی باید ویژه و متفاوت بوده و در نظر داشته باشیم که بیشترین اثرگذاری آموزش مبارزه با مواد مخدر پیش از 12 سالگی خواهد بود.