میوه های نجومی نایاب

آن‌ قدر هزینه‌های اصلی خانوار افزایش یافته که امسال تقاضا برای خرید میوه از سوی مردم نسبت به سال‌های قبل بسیار کاهش یافته و همین کاهش تقاضا سبب شده که کمبود عرضه چندان به چشم نیاید.
«بازار میوه و تره‌بار هم همچون سایر بازارها انتقام تورم را از مردم می‌گیرد. در گرم‌ترین روزها و ماه‌های سال قیمت میوه سر به فلک کشیده است؛‌ میوه‌های تابستانی روز به روز افزایش قیمت را تجربه می‌کنند و قدرت خرید مردم نیز به شدت کاهش یافته به طوری که آن‌ها را مجبور به چشم پوشی از خرید میوه‌های تابستانه کرده است؛ تا جایی که رییس اتحادیه بارفروشان گفته است: تقاضای بسیار پایین از سوی مردم برای خرید میوه باعث شده با وجود سرمازدگی امسال درختان،‌ کمبود میوه در میادین نداشته باشیم. این در حالی است که هنوز صدای مسئولان مختلف در گوش مردم طنین‌انداز است که مردم نگران گرانی نباشند. همه چیز تحت کنترل است. مردم با خیال راحت در صف‌ها بایستند و نفری۴۰ هزار تومان یارانه بگیرند تا بتوانند حداقل هفت کیلو موز یا هشت کیلو پرتقال، یا هشت کیلو گوجه‌فرنگی برای یک ماه خود بخرند. مردم در بیشتر مواقع وعده‌های مسئولان را فراموش نمی‌کنند اما مسئولان به سرعت فراموش می‌کنند که چه وعده‌هایی برای کنترل تورم و آسودگی خیال مردم داده‌اند. حالا که انواع و اقسام کالاها در افزایش قیمت کورس گذاشته‌اند،‌ مردم هر روز شاهد از دست رفتن قلمی از اقلام زندگی خود هستند و سازمان‌های نظارتی هم رسیدگی موثری انجام نمی‌دهند؛ به این صورت هر روز سبد خانوار آب می‌رود.
گرانی به داد کمبود میوه رسید
با سرمازدگی شدید در فروردین امسال بخش زیادی از میوه‌های سردرختی از جمله گیلاس و زردآلو در اطراف استان‌ تهران شهرستان دماوند، فشم، لواسان، کن، سولقان و شهریار از بین رفت؛ به طوری که طبق مشاهدات از سطح بازار با وجود عبور از فصل نوبرانه همچنان قیمت گیلاس و زردآلو نسبت به سال‌های گذشته بالاست.
امسال میزان تولید میوه‌های سردرختی کم است؛ به ویژه گیلاس که نسبت به تقاضای موجود در بازار بسیار کم عرضه می‌شود و اکنون قیمت هر کیلوگرم گیلاس درجه یک در میدان بارفروشان بین ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان و گیلاس درجه دو بین ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان متغیر است. در مورد سایر میوه‌های فصل از جمله هلو و شلیل نیز اگر چه این نوع میوه‌ها هم در اطراف تهران بر اثر سرمازدگی از بین رفته است اما اکنون از مناطقی مانند تبریز این میوه‌ها روانه بازار پایتخت می‌شود و نیاز بازار را تامین می‌کند. آن‌ قدر هزینه‌های اصلی خانوار افزایش یافته که امسال تقاضا برای خرید میوه از سوی مردم نسبت به سال‌های قبل بسیار کاهش یافته و همین کاهش تقاضا سبب شده که کمبود عرضه چندان به چشم نیاید.
قاچاق مقرون به صرفه نیست
رییس اتحادیه بارفروشان در مورد وضعیت قاچاق میوه در میدان اصلی هم گفت: آن‌ قدر قیمت دلار بالا رفته که ورود میوه قاچاق هم مقرون به‌ صرفه نیست و میوه‌های استوایی که یک مقدار همواره به صورت قاچاق دیده می‌شد، با توجه به این وضعیت و این که فصل آن هم تمام شده، در بازار وجود ندارد و می‌توان گفت که دیگر هیچ میوه قاچاقی در بازار نیست؛ اردیبهشت سال جاری بود که قیمت انواع میوه و تره‌بار در میدان مرکزی میوه‌وبار تهران کشف و رعایت آن برای تمامی فروشندگان الزامی شد.
در نامه‌ای که به این منظور توسط مسئولان و کارشناسان بازرسی میدان میوه و تره‌بار، اتحادیه بارفروشان، فروشندگان میوه و تره‌بار و وزارت جهاد کشاورزی تهیه شده، آمده است: قیمت‌های عمده‌فروشی فوق به منظور نظارت و کنترل قیمت عمده و خرده‌فروشی رصد و تعیین شده است و به منزله خرید از تولیدکننده نیست.
نهاد ناظر کجاست؟
با وجود آن که وظیفه سازمان میوه و تره‌بار شهرداری تهران، حذف واسطه‌ها برای رسیدن میوه به دست مردم با قیمت مناسب‌تر است اما اخذ اجاره‌های نجومی و ارائه میوه‌های بی‌کیفیت، اوضاع را برای شهروندان سخت‌تر کرده است. سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری وظیفه کنترل قیمت میوه را بر عهده دارد و باید با واگذاری غرفه به تولیدکنندگان و حذف واسطه‌ها میوه را با قیمت مناسب به دست مردم برساند اما این سازمان به دلیل عدم نظارت و مدیریت صحیح و در مقاطعی به علت کسب سود بیشتر، با اخذ اجاره‌های نجومی بحران گرانی میوه را به‌ وجود آورده است. طبق بررسی‌های انجام شده هزینه اجاره غرفه‌ در میادین میوه و تره‌بار در برخی موارد به ۱۰۰ میلیون تومان در ماه هم می‌رسد و تولیدکنندگان توان پرداخت ندارند و مجبور به ارائه میوه بی‌کیفیت و گران به مردم هستند. هر چند به گفته رحیمی، مدیر عامل سازمان میادین تره بار شهرداری دلیل افزایش بازارها خدمات رسانی بیشتر به تهرانی هاست و تعداد بازارها قرار است افزایش یابد اما این روزها خدمات رسانی جای خود را به کسب سود بالا از جیب تولیدکنندگان و مردم داده است و متاسفانه غرفه‌داران مجبور به ارائه میوه بی‌کیفیت و گران به مردم شده‌اند.
گرانی و بی‌کیفیتی میوه
جانمایی نامناسب بسیاری از بازارهای جدید برای آمارسازی باعث شده که این اقدام مثبت به عاملی برای بروز مشکلات متعدد بدل شود. بر اساس آمار صاحبان غرفه‌ها، بسیاری از بازارهای جدید، به شدت زیان‌ده هستند. بسیاری از صاحبان غرفه‌ها به دلیل ناتوانی در کسب درآمد لازم، غرفه‌‌ها را پس داده‌اند اما هنوز وجوه خود را دریافت نکرده‌اند؛ به طوری که شاهد درخواست‌های بسیار زیاد، برای بازپس‌گیری وجوه اولیه هستیم. افزایش قیمت تمام شده میوه و تره‌بار (که باید ۳۰درصد پایین‌تر از قیمت بازار باشد) و در نتیجه آن رشد ۳۰ تا ۵۰درصدی اجاره برخی غرفه‌ها، موجب افزایش قیمت میوه در میادین میوه و تره بار و به تبع آن در سطح شهر شده است. اگر مسئولان بدون تشریفات قبلی سری به بازارهای میوه و تره‌بار پایتخت بزنند،‌ بی‌شک وضعیت گرانی و بی‌کیفیتی میوه را مشاهده خواهند کرد.
ناتوانی مردم در خرید میوه
عنایت ا...بیابانی، قائم مقام دبیر کل خانه کشاورزی در خصوص افزایش قیمت میوه به «قانون» می‌گوید: به اعتقاد بنده چند فاکتور باعث گرانی میوه شده است. یکی از بزرگ‌ترین دلایل عدم تعادل بازار و بی‌ثباتی در اقتصاد است. متاسفانه وضعیت کشاورزی به گونه‌ای رقم خورده که قیمت‌ها با دلار افزایش و کاهش پیدا می‌کنند. برای مثال اگر سال گذشته کود اوره را ۳۰ هزار تومان خریداری می‌کردیم، امسال باید ۱۳۰ هزار تومان خریداری کنیم. از سوی دیگر هزینه‌های تولید و دستمزد کارگر افزایش پیدا کرده است. در فصل غیر متعارف نیز عواملی مانند تگرک، ‌باران و سرما باعث آسیب بخشی از میوه‌ها شد اما این به آن معنا نیست که میوه آن‌ قدر هزینه اش بالا برود که مردم توان خریدش را نداشته باشند. در حال حاضر مهم‌ترین مساله وضعیت اقتصادی مردم است که توان خرید میوه را ندارند. همین امسال ما گله‌مند بودیم که چرا هندوانه‌ سیستان و بلوچستان کیلویی ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان است. بخشی از آن مربوط به بعد مسافت می‌شود اما بخش عظیم آن مربوط به عدم نظارت کافی بر بازار و عدم حمایت از مصرف کننده بوده است. نباید تنها تولیدکننده را مورد توجه قرار داد، مصرف کنندگان هم احتیاجاتی دارند که باید مورد حمایت قرار گیرد. برای مثال باید تسهیلاتی برای حمل و نقل و رسیدن میوه به بازار مصرف ارائه شود.
میوه‌های فاسد و تعطیلی میوه‌ فروشی‌ها
او در ادامه خاطرنشان می‌کند: عدم ثبات نظارت به وضوح دیده می‌شود.‌ سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده نظارت بر قیمت میوه را رها کرده است. اکنون میوه به اندازه کافی وجود دارد اما میوه فروشی‌ها یکی پس از دیگری تعطیل می‌شود. میوه‌فروشی‌ای که نزدیک منزل ما بود، ۱۲ کارگر داشت حالا دو کارگر دارد. میوه‌ها فاسد می‌شوند و مردم قدرت خرید آنها را ندارند. مجموعه این عوامل باعث وضعیت موجود شده است. اگر چه هزینه‌های تولید با گذشته تفاوتی چشمگیری نداشته است اما آمار فروش رو به کاهش رفته و توان خرید وجود ندارد. محصولات به شدت گران شده است که بخشی از آن مربوط به باران و تگرک بوده؛ البته در برخی استان‌ها این عوامل وجود داشته که باعث گرانی بیش از حد میوه شده است.
بالاترین سود از آنِ دلالان
بیابانی در پاسخ به این پرسش که دولت در این وضعیت برای ثبات بازار چه اقداماتی باید انجام دهد، می‌گوید: بی‌شک دولت تکلیف دارد در رابطه با حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده اقداماتی را انجام دهد. بخش عظیمی از میوه‌های فصلی به دلیل اعتصابات کامیون‌داران از بین رفت و آسیب آن متوجه مصرف کننده و تولید کننده شد. در این میان بالاترین سود را دلالان بردند؛‌ آن‌هایی که امکانات سردخانه و ارتباطات گسترده‌ای دارند. به عنوان مثال آلبالو را کیلویی ۲۵ هزار تومان می فروشند، این در حالی‌ است که این میوه از تولیدکننده کیلویی پنج هزار تومان خریداری می‌شود. این نتیجه نابسامانی در بازار است و عدم دسترسی اکثریت مردم به میوه را رقم می‌زند. اکنون بسیاری از مردم در اقلیت قرار گرفته‌اند و توانایی خرید میوه را ندارند. اگر چه قیمت مراکز شهرداری و بیرون تفاوتی ندارد و ناچیز است اما به دلیل همین تفاوت قیمت اندک مردم هجوم می‌آورند و مایحتاج خود را از شهرداری تهیه می‌کنند.
نظارتی وجود ندارد
قائم مقام دبیرکل خانه کشاورزی در پایان گفت:‌ از طرفی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه تکالیفی دارد که آن را انجام نمی‌دهد و نظارت نمی‌کند. وزارت بازرگانی و سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده تکالیفی در مقابل مردم دارند اما هیچ‌کدام وظیفه خود را انجام نمی‌دهند. کشیک‌های نظارتی وجود ندارد، گران‌فروشی بیداد می‌کند و این‌ها دست به دست هم می‌دهند که قدرت خرید مردم به شدت کاهش ‌پیدا کند؛ به طوری که برخی نه تنها میوه نوبرانه نمی‌خورد بلکه توان خرید میوه معمولی را هم ندارند و از پس خرید آن برنمی‌آیند.»
منبع: روزنامه قانون