از بازآرت تا گالری داری

اصفهان شهر فرهنگ و هنر است و فضای فرهنگی و هنری وسیعی برای فعالیت دارد که این روزها جوانان آینده داری در این عرصه مشغول فعالیت هستند. الناز رجبیان یکی از همین جوانانی است که فعالیت‌های متعددی در عرصه هنری اصفهان انجام داده و آینده درخشانی در این عرصه دارد.

الناز رجبیان متولد 1370 و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل است این بانوی اصفهانی چهار سالی است که در زمینه‌های فرهنگی و هنری در شهر اصفهان فعالیت می‌کند. رجبیان فعالیت خود را با تأسیس بازآرت اولین بازارچه هنری در اصفهان آغاز کرده و پس‌ازآن گالری هنرهای تجسمی اکنون را تأسیس کرده و در کنار این فعالیت‌ها هم‌اکنون مدیر هنری خانه صفوی است و به‌تازگی نیز در زمینه برگزاری کافه و فروشگاه بازآرت را نیز افتتاح کرده است. با الناز رجبیان یکی از فعال‌ترین جوانان اصفهانی در عرصه فرهنگ و هنر درباره فضای هنری و آینده این حوزه در اصفهان به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

شما بنیان‌گذار اولین بازار هنر در اصفهان (بازآرت) هستید. ایده راه‌اندازی این بازارچه هنری چطور به ذهنتان رسید؟

ایده راه‌اندازی بازارچه هنری بازآرت از پارکینگ پروانه تهران به ذهن من رسید. پارکینگ پروانه تهران یک بازارچه هنری است که هر هفته جمعه‌ها در پارکینگ پاساژ پروانه تهران در خبیان سعدی برگزار می‌شود. من علاقه زیادی به این جمعه‌بازار داشتم و موازی با این علاقه در همان سال‌ها در مجموعه فرهنگی فرشچیان در زمینه تئاتر و دستیار کارگردانی فعالیت می‌کردم و به پیشنهاد یکی از دوستان این ایده به ذهنم رسید که راه روهای عظیم مجموعه فرشچیان را به محلی برای غرفه‌های هنرمندان تبدیل کنم. این شد که ایده اولیه بازآرت شکل گرفت.

این بازارچه یک سال به‌صورت مداوم هر هفته و هرماه برگزار می‌شد اما پس از مدتی دچار وقفه شد، چه اتفاقی افتاد؟

بازارچه هنری بازآرت به‌طورکلی هدفش این است که به‌صورت اتفاقی و بدون هیچ برنامه‌ای برگزار شود به این دلیل که یک رویداد باشد و نه مجموعه‌ای که همیشه در دسترس است. ما دوست داریم این انرژی و شور و هیجان همیشه وجود داشته باشد و اگر بازآرت به‌صورت مداوم برگزار شود ممکن است این شور و هیجان از بین برود. اوایل شکل‌گیری بازآرت این رویداد هنری هرماه برگزار می‌شد اما بعدها به این دلیل که می‌خواستیم مکان‌های مناسبی برای برگزاری این بازارچه هنری پیدا کنیم و این پروسه زمان‌بر بود وقفه‌هایی در برگزاری بازآرت ایجاد شد. وقتی‌که بازآرت سر زبان‌ها افتاد ما پروسه سختی را برای پیدا کردن امکانات، مکان مناسب و دریافت مجوزهای لازم در پیش داشتیم وگرنه که اتفاقی نیافتاد که باعث وقفه این جریان شود و سنگ‌اندازی وجود نداشت ولی به‌طورکلی هدفمان این است که بازآرت هرماه برگزار شود ولی به‌صورت روتین و مداوم نباشد تا آن شور و هیجان و اتفاق بودن جریان از بین نرود.

یکی از ویژگی‌های بازآرت برگزاری آن در یک مکان همیشگی و مشخص بود اما چند وقتی است که این رویداد فرهنگی و هنری مدام تغییر مکان می‌دهد. چرا یک مکان مشخص برای این بازارچه هنری تعیین نمی‌شود؟ ارگان‌ها‌ و سازمان‌های مربوطه همکاری نمی‌کنند یا موانع دیگری وجود دارد؟

کلا هدفمان این است که هر زمان بازآرت را در یک مکان برگزار می‌کنیم؛ مثلا چندین بار بازآرت در مجموعه فرهنگی فرشچیان برگزار شود و بعد مکان تغییر کرد. به این دلیل که برای مخاطبان و غرفه داران تنوع ایجاد شود و شور و هیجان این رویداد هنری از بین نرود. من دوست دارم هر دوره از بازآرت در یک مکان برگزار شود یک‌زمان در مجموعه سیتی سنتر، یک موقع در پارکینگ و یا یک موقع در فضای باز آمادگاه. این تنوعی که اتفاق می‌افتد را خودمان هم دوست داریم. بااین‌حال علاقه‌مندیم یک مکان ثابت داشته باشیم که هر ماه بازآرت در آن مکان برگزار شود و من هر ماه نگران مکان برگزار این رویداد نباشم. ولی اینکه ارگان‌ها و سازمان همکاری می‌کنند یا نه ما در آخرین بازآرتی که برگزار شد با شهرداری همکاری داشتیم که همکاری خوبی بود ولی به‌هرحال همکاری با شهرداری و بروکراسی اداری که آنجا هست کمی زمان‌بر است ما تابه‌حال مانعی برای برگزاری بازآرت نداشتیم و همه کمک کرده‌اند و حمایت‌های بسیاری شده است ولی ترجیح می‌دهیم یک مکان ثابت برای برگزاری این بازارچه هنری داشته باشیم تا بتوانیم هر ماه این رویداد هنری را برگزار کنیم و نگرانی بابت مکان برگزاری نداشته باشیم.

طی چند سالی که برگزاری بازآرت را برعهده داشته‌اید با مشکلات و چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اید؟

مشکل برگزاری بازآرت این است که ما باید هر دوره نگران مسائل و حاشیه‌هایی باشیم که در بازآرت به وجود می‌آید و ترجیح می‌دهم درباره آن مشکلات بیشتر صحبت نکنم اما کاش می‌شد از بازارت بیشتر حمایت می‌شد چه دولتی و چه خصوصی. ما داریم در جهت پیش برد هنر و اقتصاد این شهر و حمایت از کارآفرینی خلاق و خوداشتغالی جوانان کاری انجام می‌دهیم و به‌صورت شخصی این رویداد را برگزار می‌کنیم و هیچ حمایتی نداریم. کاش این حمایت‌ها و کمک‌ها بیشتر بود تا مشکلات ما کم‌تر شود تا انگیزه بیشتری برای برگزاری بازارت پیدا می‌کردیم.

برای برگزاری بازآرت در آینده چه برنامه‌هایی دارید؟

برنامه‌مان برای آینده بازآرت این بود که کافی شاپ و فروشگاهش افتتاح شود که خوشبختانه این اتفاق افتاد. فروشگاه بازآرت را به این دلیل افتتاح کردیم که مکان دائمی عرضه محصولات غرفه دارانی باشد که در بازارچه موقتی همکاری داشته‌اند و در بین برگزاری هر دوره از بازارچه محصولاتشان در منزل نماند و بازهم برایشان درآمدزایی داشته باشد که این اتفاق افتاد. ولی دوست دارم در آینده یک مکان دائمی برای برگزاری بازآرت داشته باشیم تا بتوانیم در هر زمان بدون هیچ مشکلی بازآرت را برگزار کنیم و در برگزاری این رویداد هنری دچار مشکل نشویم و بتوانیم امکانات بهتری به غرفه داران بدهیم. دلمان می‌خواهد مکانی برای برگزاری بازآرت داشته باشیم که از تمام مشکلات عاری باشد و مکان مناسبی هم برای مخاطبین و هم برای غرفه داران مهیا شود و دوست داریم بازآرت در آینده به‌صورت فستیوال برگزار شود یعنی یک فستیوال هنری که تنها مکان برای عرضه محصولات هنرمندان نباشد و هنرمندانی که در عرصه موسیقی، نقاشی، آرت ورک مشغول هستند نیز بتوانند در آن شرکت کرده و هنرشان را به نمایش بگذارند و در دل این فستیوال چندین کافه نیز داشته باشیم. چنین چیزی در نظرم من است تا بازآرت بعدی به یک جشنواره هنری تبدیل شود.

از گالری داری بگویید چه شد که به این کار مشغول شدید و گالری اکنون را تأسیس کردید؟

من از سال 94 گالری اکنون را افتتاح کردم. به‌واسطه 35 سال مدیریت مادرم در هنرستان توانستم گالری اکنون را تأسیس کنم. از بچگی به مدیریت هنری و گالری داری به‌شدت علاقه‌مند بودم و این شد که گالری اکنون را افتتاح کردم. تابه‌حال 150 نمایشگاه در گالری اکنون برگزارشده است.

فرهنگ گالری گردی و خرید آثار هنری در اصفهان جایگاهی پیداکرده است؟

خدا را شکر طی این چندین سال مخاطبان گالری رو افزایش پیداکرده و خود من به‌واسطه مجله هنری پیکآرت رویدادهای هنری را خبررسانی می‌کردم. در محدوده خیابان خاقانی به دلیل افتتاح چندین گالری و نزدیکی با دانشگاه هنر استقبال خوبی از گالری‌ها شده است اما متأسفانه در زمینه خرید آثار هنری به‌شدت ضعیف عمل می‌شود هرچند که ما تلاش خود رامی کنیم ولی فرهنگ‌سازی مخاطبین برای خرید اثر هنری به وجود نیامده است. فرهنگ‌سازی این بخش بستر مناسب و زمان بری می‌خواهد هرچند ما تلاش کردیم ولی نسبت به تهران و سایر شهرها متأسفانه شهر اصفهان در این موضوع ضعیف است؛ اما به نسبت سال‌های گذشته شرایط بهتر شده هرچند بازهم آنچه انتظار داریم اتفاق نیافته است

وضعیت گالری‌های اصفهان چگونه است به استانداردهای گالری‌های بزرگ در تهران و یا سایر کشورها رسیده‌ایم؟

گالری‌های اصفهان عملکرد خیلی خوبی دارند و نسبت به سال‌های گذشته گالری‌های زیادی افتتاح‌شده هرجند متأسفانه چند گالری بسته‌شده ولی گالری‌های جدید جایگزین و افتتاح شد. تأسیس گالری‌های اصفهان در یک محدوده جغرافیایی مشابه خیابان کریم‌خان تهران اتفاق خوبی است و این باعث می‌شود که گالری گردی خیلی رونق پیدا کند اما به استانداردهای شهر تهران نمی‌رسد به این دلیل که در تهران گالری‌ها اقتصادشان بر اساس فروش آثار هنری است، چرخه‌ای که در اصفهان اتفاق نمی‌افتد و متأسفانه اثر هنری بسیار کم خریداری می‌شود و این باعث می‌شود ما از استانداردهای گالری‌های تهران عقب بمانیم. ولی ازلحاظ تعداد گالری و تعداد برگزاری نمایشگاه نسبت به سایر شهرستان‌ها وضعیت اصفهان بسیار خوب است هرچند متأسفانه خرید اثر هنری هنوز شرایط مناسبی ندارد.

فضای فرهنگی و هنری اصفهان چه کمبودهایی دارد؟

فضای فرهنگی و هنری اصفهان خوشبختانه در چند سال اخیر بسیار رشد داشته است. مراکز فرهنگی افزایش پیداکرده و فضای هنری بسیار باز شده است. ما توانستیم در خانه صفوی رونمایی آلبوم خواننده‌های بسیاری را داشته باشیم ازجمله گروه پالت، گروه دنگ شو، گروه دال و ... که چند سال اخیر چنین چیزی را نداشتیم. رونمایی های کتاب افزایش داشته و ما در خانه صفوی و هم‌چنین شهر کتابها در اصفهان این کار را انجام می‌دهند این باعث می‌شود که فرهنگ و هنر در اصفهان ارتقا پیدا کند. گالری‌ها و آموزشگاه‌های زیادی در اصفهان تأسیس‌شده که نشان می‌دهد فضای فرهنگی و هنری در اصفهان درحال‌توسعه است ولی کمبودش حمایت نکردن ارگان‌های دولتی و شهرداری در جهت تبلیغ و اطلاع‌رسانی اتفاقات فرهنگی و هنری در شهر اصفهان است. شهرداری می‌تواند حمایت‌های بسیاری از برنامه‌های گالری‌های خصوصی در سطح شهر با بیلبوردهای تبلیغاتی داشته باشد ولی این اتفاق نمی‌افتد. اگر این خبررسانی‌ها در سطح شهر انجام شود اتفاق بسیار خوبی است چون ما نمی‌توانیم هزینه این تبلیغات شهری که بسیار بالاست را تقبل کنیم ولی اگر شهرداری بتواند در این راستا حمایت کند خیلی خوب است. به نظرم این کمبود از حمایت نکردن می‌آید. متأسفانه مردم نیز حمایت نمی‌کنند و فقط قشر خاصی هستند که به این عرصه علاقه نشان می‌دهند و به نظر من با حمایت شهرداری و ارگان‌های دولتی و هم‌چنین مردم می‌تواند این کمبودها در فضای فرهنگی و هنری اصفهان جبران شود.

تابه‌حال پیشنهادی برای برگزاری نمایشگاه مشترک با گالری‌های خارج از کشور داشته‌اید؟

بله از کشورهای مختلف ازجمله آلمان و ایتالیا پیشنهاد برگزاری نمایشگاه داشتم ولی به دلیل هزینه‌های بالا نتوانسته‌ام شرکت کنم ولی درصدد این هستیم که گالری اکنون اصفهان نمایشگاه مشترکی با شهرهای تفلیس و استانبول داشته باشد.

سخن پایانی؟

از مردم تقاضا می‌کنم که از اتفاقات و رویدادهای فرهنگی و هنری که در اصفهان برگزار می‌شود حمایت کنند و گالری گردی کنند. فقط حمایت مردمان شهر اصفهان است که می‌تواند گالری‌ها و اتفاقات فرهنگی و هنری را زنده نگه دارد. چراکه این رویدادها ازلحاظ مالی واقعا توجیه‌پذیر نیست و این عشق و علاقه است که ما را در این عرصه نگه‌داشته است و این عشق و علاقه تنها با حمایت‌هایی مردم و دولت پاسخ داده می‌شود.