بنای تاریخی کاخ گلستان در تهران

کاخ گلستان ، نام مجموعه‌ای از بناهای تاریخی است که در میدان ارگ تهران قرار دارد. بناهای این کاخ در زمان های مختلف ساخته و تکمیل شده اند. این مجموعه ، از نظر معماری، جذب گردشگر و ارزش آثار هنری و تاریخی که در آن قرار دارد، یکی از مهم ترین بناهای تاریخی کشور بوده که در تمام طول سال شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی پرشماری است. کار ساخت این بنا از زمان شاه عباس صفوی آغاز و در زمان کریمخان زند با اضافه شدن دیوان خانه به آن به طور کامل تغییر یافت. آقا محمدخان قاجار پس از پیروزی در برابر لطفعلی خان زند، در این کاخ اقدام به تاجگذاری کرد و پس از او نیز فتحعلی شاه و سپس ناصرالدین شاه نیز در همین مکان جشن تاجگذاری خود را گرفتند و اهمیت این بنا را چند برابر نمودند. در تیرماه ۱۳۹۲ شمسی، سازمان یونسکو این کاخ را در فهرست میراث جهانی این سازمان به ثبت رساند.

ناصرالدین شاه قاجار به دلیل سفرهای متعددی که به کشورهای اروپایی داشت تحت تأثیر معماری این کشورها قرار گرفت و تغییرات زیادی را در کاخ اعمال کرد. این بنا از نظر تاریخی شاهد وقایع بسیار مهمی همچون انقلاب مشروطه و تاج‌گذاری پهلوی اول و دوم بوده است. کاخ گلستان در زمان پهلوی، برای اقامت روسای جمهور و نیز مهمانان ویژه خارجی مورد استفاده قرار می گرفت. این کاخ را با وجود کاخ های متعدد در آن می‌توان به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم کرد که البته اکنون فقط بخش بیرونی آن باقی مانده است. رضا‌ شاه پهلوی به واسطه تنفری که از پادشاهان قاجار داشت، قسمت اندرونی این بنا را خراب نمود و به جای آن وزارت دارایی را احداث کرد.

کاخ گلستان از بخش های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از: تالار سلام، تالار آیینه، ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، چادرخانه، تالار سفره خانه، تالار برلیان، عمارت بادگیر، تالار الماس، عمارت خوابگاه، کاخ شمس‌العماره و کاخ ابیض.

ایوان تخت مرمر با ۶۵ قطعه مرمر در اندازه‌های مختلف ، یکی از مکان های دیدنی کاخ گلستان محسوب می‌شود. تخت مرمر از بناهای مربوط به آغاز سلطنت آقا محمدخان قاجار بوده و مراسم تاجگذاری او نیز در این مکان برگزار شده است. در زمان ناصرالدین شاه ، از این تالار برای نگهداری هدایای خارجی استفاده می‌شد. تزیینات گچبری و نقاشی تالار بسیار جذاب و شبیه به بناهای دوره زندیه بوده و سرپرستی حجاری آن را استاد محمد ابراهیم اصفهانی برعهده داشته است.

کاخ شمس العماره شاخص ترین بنای کاخ گلستان و ممتازترین ساختمان ضلع شرقی این مجموعه است. این بنا پس از نخستین سفر ناصرالدین شاه قاجار به اروپا و تحت تأثیر قرار گرفتن وی از ساختمان های بلند فرنگی، با معماری ایرانی و اسلوب فرنگی در پنج طبقه ساخته شده و نام دیگر آن نیز عمارت خورشید است. ساخت این بنا سال ۱۲۸۲ هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه قاجار آغاز شده و معمار آن نیز استاد علی محمد کاشی بوده است.

عمارت بادگیر هم یکی دیگر از دیدنی های کاخ گلستان می باشد که در ضلع جنوبی این مجموعه و در زمان فتحعلی شاه احداث گردید. تالار این عمارت دارای نقاشی و آیینه‌کاری‌های جذابی بوده و دلیل نامگذاری این عمارت به بادگیر، وجود چهار بادگیر بلندی است که با کاشی‌های آبی، سیاه، زرد، معرق و قبه‌های زرین تزیین شده اند.

عمارت بادگیر در کاخ گلستان تهران

در تاریخی که این مطلب نوشته می شود بلیت ورودی این مجموعه برای گردشگران داخلی ۲۵۰۰ تومان و قیمت بلیت بازدید از هر موزه نیز ۲۵۰۰ تومان می باشد. گردشگران خارجی برای تهیه بلیت ورودی ، بایستی مبلغ ۱۵۰۰۰ تومان و ۸۰۰۰ تومان نیز برای دیدن هر یک از موزه‌ها به غیر از تالار اصلی که با نرخ بلیت ۱۵۰۰۰ تومان است، بپردازند. همچنین بازنشستگان کشوری و لشگری و دارندگان کارت منزلت به همراه یک نفر، افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، آزادگان،‌ جانبازان و خانواده‌های محترم شهدا و بسیجیان با ارائه کارت شناسایی معتبر، می‌توانند از این موزه به غیر از ایام نوروز و پنجشنبه و جمعه هر هفته به صورت نیم بها دیدن کنند.